دوه نارينه چې غوښتل ېې د بيزو ۱۴ بچيان قاچاق کړي، د پنجشنبې په ورځ د کراچۍ له ښاره بهر ونیول شول. دوی دغه بيزوګان په هغو کريټونو کې چې معمولا د آمونو د انتقال له پاره کارول کيږي، ليږدول.
خو د جمعې په ورځ کله چې د بيزو بچي محکمې ته راوړل شول، یو ېې وتښتید او یوې ونې ته وخوت. د محکمې کارکوونکو هڅه وکړه تر څو هغه له ونې راکوز کړي.
د سيند ایالت د وحشي حیواناتو یا حیات وحش څانګې مشر، جاويد ماهر وويل: «دغه بيزوګان په ډېر یو بد وضعیت کې په صندوقونو کې ځای پر ځای شوي ول... دوی په سختۍ تنفس کولی شو.»
په پاکستان کې د وحشي حیواناتو تجارت یا ساتنه غیرقانوني ده، خو دغه قوانین معمولاً نه رعایت کیږي او هلته د کورنیو حیواناتو ګرم کار و بار موجود دی.
بيزوګانې تر ډېره د هغو کسانو له خوا چې په ښارونو او کوڅو کې خلکو ته تفريحي نمایشونو ښيي او له دې لارې پېسې ګټي، ساتل کيږي. دوی د خپلو بيزګانو په جالبو حرکاتو سره مشتریان ځان ته راجلبوي. په ځينو حالاتو کې مجرمين بيزوګانو ته له کورنو څخه د غلاو روزنې هم ورکوي.
بيزوګانې تر ډېره د هغو کسانو له خوا چې په ښارونو او کوڅو کې خلکو ته تفريحي نمایشونو ښيي او له دې لارې پېسې ګټي، ساتل کيږيانځور: Yasir Rajput/REUTERS فرانس پریس د شنبې په ورځ خبر ورکړ چې قاچاق وړونکی د جمعې په ورځ هر یو سل سل زره پاکستانۍ روپۍ (شاوخوا ۳۵۰ امریکايي ډالره)، جريمه شول. محکمې امر وکړ چې د بيزوګانو بچيان دې د کراچۍ ژوبڼ ته وسپارل خو د وحشي حیواناتو د څانګې چارواکو پرې فوري نيوکي کړي دي.
ماهر وويل: «دغه بيزوګان باید د دوی خپل طبيعي هستوګنځای کې بېرته خوشي کړل شي، له کوم ځایه چې نيول شوي دي.»
د پاکستان ژوبڼونه د لږو امکاناتو د لرلو له کبله نام بدي دي او فعالان پرې د حیواناتو رفاه ته د نه پاملرنې تور لګوي.
په ۲۰۲۰ کال کې یوې محکمې په پلازمينه اسلام آباد کې د یوازيني ژوبڼ د تړلو امر وکړ. محکمې دغه امر د ژوبن د خراب وضعیت په خاطر کړی وو.
AFP/mks/aa/
دلته د حیواناتو پر موضوع زموږ له آرشیف څخه یو انځوریز البوم هم کتلی شئ:
آيا پوهيږي چې له سپي او بيزو څخه مخکې نور حيوانات هم فضا ته استول شوي ول
د ۱۹۵۹م کال د مې په ۲۸ نیټه د مس بیکر او ایبل په نامه د بیزوګانو یوې جوړې د فضا په لوري خپل سفر پیل کړ. په فضا کې د دوی ۱۵ ورځنی سفر د بشریت له پاره یو نوی پیل وو. له دوی پرته یو شمیر نور څاروي هم فضا ته استول شوي دي.
انځور: imago/UIG/NASAد فضا د ماموریت له پاره د څارویو ټاکل کیدل
د لومړي ځل له پاره په ۱۹۵۸م کال کې د ګورډو کو په نامه بیزو فضا ته ولیږل شوه، خو له بده مرغه دغه بيزو د فضايي سفر پر مهال مړه شوه. په انځور کې د مس بیکر اور ایبل ښکاري. دغه بیزو په فضا کې تر ۱۵ ورځني سفر وروسته په ۱۹۵۹م کال کې بیرته ژوندي راوګرځیدل.
بیکر او ایبل د هغو دوو بيزوګانو نومونه دي چې فضا ته استول شوې وې. دوی په فضا کې تر خپل ۱۵ ورځني سفر وروسته، بيرته ژوندۍ ځمکې ته راښکته شوې. خو په دوی کې ایبل ځمکې ته تر راښکته کيدو لږ وخت وروسته مړه شوه، مګر بیکر بيا تر ډير وخته ژوندۍ وه چې بيا په ۱۹۸۴ کال مړه شوه.
د مس بيکر او ایبل بيزګانو په څیرد جاذبې په صفر درجه کې د سام نومې بیزو (په انځور کې بیزو) له پاره تجربوي معاينات ترسره نه شول. سام په خپل فضايي سفر کې ژوندی پاتی شو. هغه او بیکر له يو نسل «ریسس» بيزوګانو څخه وې.
فضا ته د لمړنۍ بيزو پرواز
لمړنۍ بيزو هام نومیده چې په کال ۱۹۶۱ کې د فضايي سفر له پاره انتخاب شوه. دغې بیزو د بې وزنۍ د حالت د زغملو له پاره رزونه هم ورکړل شوې وه. ځمکې ته د هام تر راکوځيدو وروسته، بيا د آلن شيپرد په نوم شخص فضا ته سفر وکړ.
فضا ته تر ټولو مخکې سپی استول شوی وو
دا یو حقیقت دی چې له بيزوګانو څخه مخکې سپی فضا ته استول شوی وو. فضا ته د سپيو د استول د لومړي ځل له پاره د پخواني شوروي اتحاد د فضايي ادارې له خوا ترسره شوي وو. لايکا په «انځور کې» لومړنۍ سپۍ وه او په دې ترتیب لومړنۍ څلور پښې لورنکی حیوان و چې فضا ته واستول شوه. لايکا له فضايي سفره بيرته ځمکې ته ژوندی راستنه شوه، خو ځمکې ته تر راښکته کيدو څو ساعته وروسته مړه شوه.
تر لايکا وروسته استريلکا او بیلکا
د لايکا تر مړينې وروسته د پخواني شوروي اتحاد فضايي ادارې په کال ۱۹۶۰ کې دوه نور سپيان فضا ته واستول. د استريلکا او بیلکا په نامه دغه دواړه سپيان له خپل فضايي ماموريت څخه ځمکې ته ژوندي راستانه شول. په دوې کې هم استريلکا يې ښځه سپۍ وه.
له سپيانو څخه د مخه نور څه استول شوي وو
په ظاهر کې سپي تر تولو لومړنی حیوان ياديږي چې فضا ته استول شوي، خو د سپي له ماموريت څخه لس کاله مخکې مچان فضا ته استول شوي ول. دغه مچان په کال ۱۹۴۷ کې په يوه فضايي الوتکه کې استول شوي ول. استول شوي مچان په فضا کې محفوظ ول.
د حيواناتو حفاظت تر سايسني څيړنې مهم دی
فضا ته د سپيو او بيزوګانو ماموريتونه بشپړ شول، خو ناسا په فضا کې خپل له حيواناتو پرته ماموريت بشپړولی نه شي. نن ورځ هم پر کوچنيو حيواناتو دغه شان فضايي څيړنې ادامه لري. د اروپا فضايي ادارې په ۲۰۰۷م کال کې يو ډول سست حرکت کونکي ژوي فضا ته واستول. دغه ژوي په فضايي شعاع او همدغه راز په خلاصه فضا کې تر لږ مودې اوسيدو وروسته هم ژوندي ول.
