پخوانی لومړی وزیر عمران خان ولې محکمې ته غوښتل شوی؟
۱۴۰۱ شهریور ۱, سهشنبه
د اسلام آباد يوې محکمې پخواني لومړي وزير عمران خان ته په راتلونکي اونۍ کې د حاضريدو امر کړی دی. نوموړی بايد هلته د يوې قاضۍ د ګواښلو په اړه ځواب ووايي.
اعلان
دا پرمختګ ښيي چې حکومت د پاکستان تحريک انصاف ګوند پر مشر او پخواني لومړي وزير عمران خان چې په دې وروستيو کې سترې غونډې جوړوي او غواړي بيرته واک ترلاسه کړي، فشار زيات کړی دی.
په دې منځ کې پوليسو د عمران خان د يوه نزدې ګوندي ملګري شهباز ګل پر کور چاپه وهلې ده او هغه یې د پلټنو په موخه په ولچکو کې له ځان سره بيولی دی.
مجرم بلل کیدل به د عمران خان له پاره چې د اګست پر ۳۱مه نيټه باید په محکمه کې حاضر شي، له سياست څخه د ټول عمر له پاره د سلب صلاحيت يا نا اهله ګرځول کیدو په معنی وي ځکه د پاکستان د قوانينو پر اساس په جزا محکوم شوی شخص نه شي کولی په ټاکنو کې ځان نوماند کړي.
دا دويم ځل دی چې عمران خان د سپکاوي له تورونو سره مخامخ کیږي. هغه د ۱۹۹۳م کال تر ټاکنو وروسته هم د سپکاوي د تورونو له کبله محکمې ته ورغوښتل شوی وو خو بيا د پاکستان د سپريم کورټ يا سترې محکمې له خوا وبخښل شو. نوموړي هغه وخت د عدلیې چلن «د شرم وړ» بللی وو او ويلي یې ول چې شفافې او عادلانه ټاکنې یې نه دي تضمين کړي.
د عمران خان د ګوند يوه مخکښ مشر فواد چودهدري د اسوشيتد پريس خبري آژانس ته ویلي دي چې د عمران خان مدافع وکیلان به دا احضاريه وڅيړي خو د دوی په نظر د اسلام آباد های کورټ يا ستره محکمه دا صلاحيت نه لري چې عمران خان عدلیې ته د سپکاوي له کبله محکمې ته ور وغواړي.
حقوقي کارپوهان وايي چې عمران خان محدود انتخابونه لري او که له قاضۍ زيبا چودهدري څخه د شنبې ورځې د خپلو څرګندونو له کبله بخښنه وغواړي نو بخښل کیدای شي. د پاکستاني رسنيو په حواله عمران د تېرې شنبې په ورځ د یوې غونډې پر ترڅ کې نوموړې قاضۍ ګواښلې وه او ویلي ول چې «چمتو اوسه، موږ به دې پر ضد عمل وکړو.»
نوموړي دا څرګندونې د هغه د ګوندي ملګري شهباز ګل تر نيول کيدو وروسته کړې وې. عمران خان ادعا کړې وه چې هغه د بند پرمهال شکنجه شوی وو.
د شنبې په غونډه کې تر دې څرګندونو وروسته د عمران پر ضد د اسلام آباد د پوليسو په يوه مرکز کې د ترهګرۍ ضد قانون د موادو له مخې دوسيه پرانيستل شوې وه.
په دې منځ کې په نیویارک کې د ملګرو ملتونو د عمومي منشي وياند شتيفان دوجاريک خبريالانو ته ويلي دي چې عمومي منشي انتونیو ګوتېرش پر عمران خان د ترهګرۍ له تورونو خبر دی او نوموړي د ترنګلتيا د کمولو، د قانون حاکميت، بشري حقونو او بنسټيزې آزادۍ ته د درناوي او د «آرام پاتيدو» غږ کړی دی.
عمران خان چې په ۲۰۱۸م کال کې واک ته رسېدلی وو، په پاکستان کې پر سياست د يوه څو کورنيو د واک د له منځه وړلو ژمنه کړې وه. خو مخالفينو یې پرې تل تور لګاوه چې نوموړی د پوځ په مرسته واک ته رسېدلی دی.
له واک څخه د هغه د لیرې کولو د هڅو په ترڅ کې اپوزيسيون پر نوموړي د انفلاسيون د کچې لوړېدو او پاکستانۍ کلدارې د ارزښت د ټيټیدو له کبله د اقتصاد په برخه کې د ناسم مدیريت تور لګولی وو. په اپريل میاشت کې د پارلمان له خوا د عدم اعتماد د رايو ترلاسه کولو وروسته نوموړی له واکه ګوښه شو خو تر دې وروسته په هېواد کې سخته ګډوډۍ رامنځته شوه او د پاکستان ستره محکمه مداخلې ته مجبوره شوه.
عمران خان څه موده مخکې د شواهدو له وړاندې کولو پرته تور ولګاوه چې د پاکستان پوځ د امريکا له یوې توطیې سره مرسته کړې ده څو دی له واکه وپرځول شي.
پوليسو څه موده وړاندې د عمران خان نزدې ګوندي ملګری شهباز ګل تر هغه وروسته نيولی وو چې نوموړي د «اې آر واې» په نامه د شخصي تلويزيون له لارې پر پاکستاني عسکرو او پوليسو د پوځي مشرتابه د «غیر قانوني امرونو» د نه منلو غږ کړی وو.
پر ګل د خيانت تور لګول شوی وو چې دا د پاکستان د قانون پر اساس د مرګ جزا لري. تر دې پېښې وروسته د «اې آر واې» شبکه هم وتړل شوه.
احسان بهون چې د پاکستان د عالي محکمې د وکيلانو د ټولنې مشر دی، د عمران خان پر ضد یې د محکمې جريان ستايلی دی او ویلي یې دي چې هيڅوک هم د قاضي يا قاضۍ د سپکاوي او د عدلیې د حيثيت د زيانمولو اجازه نه لري.
په پاکستان کې هیڅ لومړي وزیر خپله پنځه کلنه دوره نه ده بشپړه کړې. دوی د مختلفو دلایلو له امله اړ شوي دي چې له ټاکل شوي وخت څخه مخکې واک پريږدي. عمران خان د دغه هیواد ۲۲ لومړی وزیر وو چې خپله کاري دوره یې مکمله نه کړه.
انځور: STF/AFP/GettyImages
لیاقت علي خان: ۴ کاله او ۲ میاشتې
لیاقت علي خان د پاکستان لومړنی صدراعظم و. نوموړي د ۱۹۴۷م کال د اګست په ۱۵ نیټه خپله دنده پیل کړې وه. لیاقت علي خان د ۱۹۵۱م کال د اکتوبر په ۱۶ نیټه په راولپنډۍ کې د یوه کس له خوا په ډزو ووژل شو. نوموړی له وژل کیدو مخکې ۴ کاله او ۲ میاشتې د پاکستان لومړی وزیر پاتې شوی و.
انځور: Wikipedia/US Department of State
خواجه ناظم الدین: ۱ کال او ۶ میاشتې
د لیاقت علي خان تر وژل کیدو یوه ورځ وروسته د ۱۹۵۱م کال د اکتوبر په ۱۶ نیټه خواجه ناظم الدین واک ته ورسید. نوموړی د ۱۹۵۳م کال د اپریل په ۱۷ نیټه د ګورنر جنرل له خوا د لومړي وزیر په توګه له دندې ګوښه کړای شو. ده هم د ګورنر جنرل په توګه دنده ترسره کړې وه. (له ۱۹۷۴ څخه تر ۱۹۵۶ م کاله د پاکستان د اساسي قانون تر بشپړیدو مخکې د ګورنر جنرل مقام له صدراعظم څخه لوړ وه، ځکه د بریتانوي سلطنت استازی به وو)
انځور: Douglas Miller/Keystone/Hulton Archive/Getty Images
د ۱۹۵۵ م کال د اګست په ۱۲ نیټه چودهري محمد علي د پاکستان د لومړي وزیر په توګه وټاکل شو. د چودهري محمد علي نوم نن هم د پاکستان په اساسي قانون کې د هغه مهم رول له کبله یادیږي. هغه په ۱۹۵۶م کال د سپټبر په ۱۲ نیټه د خپل ګوند له غړو سره د شخړې له امله استعفا ورکړې وه.
انځور: akg images/picture alliance
حسین شهید سهروردي: ۱ کال او یوه میاشت
حسین شهید سهروردي د ۱۹۵۶م کال د سپټمبر په ۱۲ د پاکستان لومړی وزیر شو، خو له ولسمشر سکندر مرزا سره د اختلافاتو له امله یي د ۱۹۵۶م کال په ۱۶ نیټه استعفا وکړه.