پاکستان وايي د اسلام آباد د سې شنبې خونړي ځانمرګي برید په تړاو چې پکې ۱۲ کسان ووژل شول او ۳۷ ټپیان شول، څلور کسان نیولي دي چې شبکه يې له افغانستانه رهبري کېدله. د برید مسئولیت پاکستاني طالبانو منلی وو.
د پاکستان د حکومت په وینا بریدکوونکی عثمان په نوم وو او د ننګرهار ولایت اوسېدونکی دی.انځور: Stringer/REUTERS
اعلان
پاکستان ويلي چې د اسلام آباد د روانې اونۍ د خونړي ځانمرګي برید په تړاو يې د یوې داسې شبکې څلور غړي نیولي دي چې د پاکستان د حکومت په وینا له افغانستان څخه اداره کېدل. دغه ځانمرګی برید د سه شنبې په ورځ په اسلام آباد کې د محکمې مخې ته وشو او په پاکستان کې د تحریک طالبان پاکستان یا پاکستاني طالبانو یوې څانګې یې مسئولیت منلی و.
د پاکستان د حکومت له قوله، نیول شوي کسان د ټي ټي پي یا تحریک طالبان پاکستان ډلې اړوند دي او د شبکې د مشرتابه هر ګام د افغانستان له خاورې هدایت کېده. د پاکستان له لوري په خپره شوې اعلامیه کې راغلي: «شبکه د افغانستان مېشت مشرتابه له لوري په هر پړاو کې اداره او رهبري کېدله.» په اعلامیه کې همدا راز راغلي دي چې د نیول شوې شبکې شکمن قوماندان او درې نور غړي اوس په بند کې دي. د پاکستان حکومت د یاد کسانو د نیولو کیدو د ځای په هکله نور جزئیات نه دي ورکړي.
پاکستان څه ډول توغندي لري؟
د پاکستان د اتومي انرژۍ کمېسيون، کهوټا تحقيقاتي ادارې، سپارکو او د دفاعي علومو او تکنالوژۍ سازمان په ګډه د توغنديو پر تخنيک څېړنې پېل کړې وې. په دې ګالرۍ کې د پاکستاني توغنديو په اړه جزيات ترلاسه کولی شئ:
انځور: ISPR
پاکستاني توغندي او واټن یې
د پاکستان د بالستيک ميزايل پروګرام له نزدې واټن څخه نيولې تر منځني واټن ويشتلو پوري وړتيا لرونکي ميزايل لري.
حتف يو میزايل
حتف ون يا حتف يو د لنډ واټن لومړی بالستېک میزايل وو چې پاکستان جوړ کړی وو او په لومړي سر کې یې له ۷۰ تر ۱۰۰ کلوميترو پورې واټن وهلای شوای. دا ميزايل د سپارکو شرکت د نورو په مرسته په ۱۹۸۹م کال کې جوړ کړی وو. دا په ۱۹۹۲م کال کې د پاکستان پوځ ته وسپارل شو.
انځور: ISPR
حتف اته، رعد کروز توغندی
حتف اته يا رعد دوه توربو جېټ پاور کروز ميزايل دی. پاکستان د ۲۰۰۷م کال په اګست کې د دې آزموينه پيل کړې وه. د رپوټونو په حواله تر يو شمير تجربو وروسته د ۲۰۱۶م کال په جنورۍ کې ترسره شوې تجربه یې تر اوسه تر ټولو بريالۍ وه. دا ميزايل تر ۳۵۰ کيلومترو پوري واټن وهي.
حتف دوه يا د لنډ واټن ابدالي بالستېک توغندي ته په لومړي سر کې د حتف ون میزايل د دويمې مرحلې د بڼې په سترګه کتل کيدل او دا د حتف ون میزايل په لاندنۍ برخه کې نصب شوی وو. له دې کار څخه موخه د ميزايل واټن زياتول وو. د توغندی د ۲۸۰ څخه تر ۴۰۰ کلوميترو پورې واټن وهلی شي.
انځور: Getty Images/AFP/J. Samad
حتف پنځه، غوري توغندی
د پاکستان د حتف پنځه توغندي د جوړولو کار په اتيايمه لسیزه کې پیل شوی وو چې وروسته د غوري په نوم ونومول شو او په ۱۹۹۸م کال کې و آزمويل شو. غوري دوه بالستېک میزايل کې د فولادو پر ځای المونيوم کارول شوي ول چې له کبله یې دا تر ۱۸۰۰ کلوميترو پورې واټن وهلی شي.
انځور: Getty Images/AFP/F. Naeem
ابابيل توغندی
په ميزايل تکنالوژۍ کې د پاکستان تر ټولو مهمه وسله د ابابيل توغندی دی. دا ميزايل په يوه وخت کې تر ۲۲۰۰ کيلومترو واټن پورې څو اهدافه په نخښه کولی شي. دا توغندی د کهوټا تحقيقاتي مرکز ساينس پوهانو او انجينرانو جوړ کړی او لومړۍ آزموينه یې د ۲۰۱۷م کال په جنورۍ مياشت کې شوې وه.
انځور: picture alliance/AA/Pakistani Army Handout
حتف څلور، شاهين ون توغندی
د حتف څلور يا شاهين ون توغندي د جوړولو چارې په ۱۹۹۳م کال کې پېل شوې وې او لومړۍ آزموينه یې د ۱۹۹۹م کال په اپريل مياشت کې ترسره شوې وه. د ۲۰۰۲ او ۲۰۱۰م کالونو ترمنځ موده کې یې تخنيک عصري کړل شو او نورې آزموينې یې ترسره شوې. دا ميزايل له ۷۵۰ څخه تر ۹۰۰ کيلومتره پورې واټن وهلی شي او د ۲۰۰۳م کال په مارچ مياشت کې د پاکستان پوځ ته وسپارل شو.
انځور: picture alliance / dpa
انځورونه1 | 8
په عین حال کې د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي، د پنجشنبې په ورځ پاکستاني سناتورانو ته ویلي وو چې ځانمرګی بریدګر افغان و . د پاکستان د حکومت په وینا بریدکوونکی عثمان په نوم وو او د ننګرهار ولایت اوسېدونکی دی. پاکستاني چارواکو ویلي چې څیړنې لا هم ادامه لري او ښايي نور شکمن کسان هم ونیول شي.
دا تورونه په داسې حال کې مطرح کیږي چې د اسلام آباد او کابل اړیکې په تېرو میاشتو کې ترینګلې شوې دي. پاکستان وايي چې پاکستاني طالبان د افغانستان له خاورې څخه پر پاکستان بریدونه تنظیموي، داسې ادعاوې چې طالبانو رد کړي او ټي ټي پي، یې د پاکستان داخلي ستونزه بللې ده.
تېره میاشت د دواړو هېوادونو ترمنځ سختې نښتې وشوې چې د ملګرو ملتونو په وینا پکې تر ۷۰ ډېر کسان ووژل شول، چې ګڼ یې افغان ملکي وګړي ول. په داسې حال کې چې د دواړو هیوادونو ترمنځ اوربند لا هم ټینګ دی، د پاکستاني لوري او طالبانو ترمنځ د ترکیې او قطر په منځګړیتوب درې پړاوه خبرې بې پایلې پاتې شوې دي.
ایا د طالبانو او پاکستان ترمنځ د اوربند هوکړه به عملي شي؟
