په شرقي اروپا کې چې حکومتونه د مهاجرو په مرسته کې پاتې راغلي دي اوس د ټولنیزو رسنیو له لارې یو ځاې شوي رضاکاران د هغوې مرستې ته پاڅیدلي دي. پیتر جیوجیف یې په اړه له سوفیا څخه دا رپوټ چمتو کړی دی.
انځور: BGNES
اعلان
کیمو ملک هغه مهال تیلیفوني اړیکه قطع کړه چې پر دې پوه شو چې د ده له پاره یو ګواښ جوړوي. څو ثانیې وړاندي د هغه تیلیفون ته اړیکه نیونکي ویلي وه چې د اروپا څخه د ده له پاره یو څه رالیږل شوي دي او دی کولی شي تر لاسه یې کړي. ملک چې د ګامبیا څخه دی تمه یې نه درلوده چې له اروپا نه ورته څه راشي. د دې تیلیفوني اړیکي معنی دا وه چې کوم څوک غواړي پر دې پوه شي چې ایا هغه په کور کې دی او که نه. د ملک د مهاجرت ژوند له دې وروسته پیل شو.
په ۲۰۰۹کال کې د ګامبیا هیواد په سیریکوندا ښار کې په یوې ورځپاڼه کې ملک د امتحاني دورې کارکونکي په توګه کار کاوه. دی له هغې وروسته د ځورونې هدف وګرځید چې د دې هیواد ولسمشر یحیی جامع په اړه یې ځیني معلومات خپاره کړل. یحیی جامع په وار وار سره د بشري حقونو په تر پښو لاندي کولو او د رسنیو د خپلواکۍ پر محدودولو تورن شوی دی.
ملک ته دې تیلیفوني اړیکي دا ګواښ ورساوه چې که غواړي کورنۍ یې محافظت کړي نو باید مهاجرت ته زړه ښه کړي له همدې کبله هغه سینیګال ته راغی او بیا لیبیا ته او همداراز له مدیترانې سمندرګي څخه په یوې کښتۍ کې تیر شو. په ۲۰۱۳کال کې بلغاریا ته تر رسیدو وروسته د ملک د مهاجرت سفر هم پای ته ورسید.
انځور: Friends of the refugees
له یو کړکیچ څخه تر تیښتې وروسته ملک په یو بل کړکیچ کې ګیر پاتې شو، خو دا ځل هغه سره د مرستې له پاره کسان شته. دا مرسته کوونکي د نړۍ له ګوټ ګوټ څخه دي چې د ټولنیزو رسنیو (فیسبوک) له لارې یې یوبل سره اړیکې ټینګې کړي دي او د اروپایي هیوادونو مرستې ته راغلي دي تر څو په سلونو زره مهاجر په سمه توګه تنظیم شي.
«د مهاجرو ملګري»
له هغې وروسته چې لومړني سوریایي مهاجر بلغاریا ته ورسیدل، دا خبره هم روښانه شوه چې د دې هیواد حکومت نه شي کولای هغوی ته پاملرنه وکړي. نو ډیر ژر په فیسبوک کې د «مهاجرو ملګري» تر نامه په یو ګروپ کې رضاکاران سره راټول شول چې پناه غوښتونکو سره مرسته وکړي.
ماریا چیریشیوا چې یوه ژورنالیسته ده له هغو کسانو څخه ده چې دا رضاکارانه فعالیت یې پیل کړ. له خپلو همکارانو سره یو ځای هغې د سوفیا ښار په سړکونو کې له خلکو څخه د مهاجرو له پاره د مرستو غوښتنه کوله. سلونو رضاکارانو د خوړو، اوبو، جامو او نورو اړینو موادو ټولولو یوه شبکه جوړه کړه چې دا مواد یې وروسته په «پاستروګور» سیمه کې مهاجرو ته رسول.
چیریشیوا وايي: «دا [د مهاجرو څپي] د کنترول وړ نه وي خو په عین حال کې ډیرې داسې واقعې راپیښې شوې چې ما ته یې روحیه راوبښله. یو بیګانه کس ما ته په یو پاکټ کې ۲۵۰یورو راکړې. ما له هغه وپوښتل، ولي دې دا کار وکړ؟ موږ یو غیر دولتي سازمان (NGO) نه یو بلکه عادي خلک یو. هغه بیګانه کس په ځواب کې راته وویل چې، همدا یې لامل دی چې دا کار مې وکړ.»
لیدیا ستایکوا چې ۴۴کاله عمر لري د ترکیې سره پر پوله په بلغاریا کې یو کمپ کې په انګلیسي او بلغاریایي ژبو درس ورکوي. هغه وایي: «له پیل څخه چارواکو او رسنیو داسې یو چاپیریال برابر کړ چې د مهاجرو پر وړاندې د تاوتریخوالي لامل شو.»
له هغې وروسته چې ملک بلغاریا ته راغی نو چیریشیوا ورته یو زوړ لپتاپ ورکړ تر څو خپل مهارتونه ډیر کړي او له هغې وروسته ستایکوا په فیسبوک کې یو متن ولیکه چې له کبله یې ملک په سوفیا کې دنده پیدا کړه.
انځور: Getty Images/AFP/B. Kilic
د بلغاریا او ترکیه پر پولې مهاجر
اروپا ته د رسیدو له پاره بلغاریا د مهاجرو لومړنی تمځای دی.
کله چې د ستایکوا په شان فعالان له کمپونه څخه لیدنه کوي نو داسې حالات وینې چې که خلک پرې خبر شي نو به حکومت تر نیوکو لاندې راسي.
هغه وایي: «زه پر ډیرو موضوعاتو سترګې پټوم. که چیرې زه یې په اړه چاته ووایم نو حالاتو کې به بدلون را نه شي خو هغوی [حکومت] به ما ته د مهاجرو کمپ ته د تلو اجازه رانکړي. تیر کال هم د یوې نیمې میاشتې له پاره زه کمپ ته له تللو منع شوې وم.»
د ملک د پناه غوښتنلیک د بلغاریا د حکومت له خوا درې ځلې رد شوی دی. خو هغه په مسکا سره وایي چې د «مهاجرو ملګري» ډله هغه ته هیله وربښي او له دې هیواد څخه د تګ فکر ورته نه راځي.
هیڅکله هم دومره زیات انسانان مهاجر سوي نه ول، لکه په ۲۰۱۵م کال کي. د هغوی زیاتره یې جرمني او اروپا ته راغلل. د انگیلا میرکل په نظر دا یو لوی چلينج وو. د کال هیجاني انځورونو ته یوه لنډه کتنه.
انځور: Reuters/O. Teofilovski
هدف ته ورسیدل
دغو سوریایانو خپل د ژوندانه تر ټولو خطرناکه حالتونه تیر کړل. هغوی لومړی یونان او وروسته بیا اروپايي ټولني ته داخل سول. خو بیا هم خپل اصلي هدف ته نه دي رسیدلي. دوی غواړي د اروپا شمال او په دې وسیله د اروپایی ټولنی نورو هیوادونو ته ولاړ سي. د ۲۰۱۵م کال زیاتره کډوال آلمان او سویدن ځانونه ورسول.
انځور: Reuters/Y. Behrakis
د مدیترانې له لاري
پر هغه لار چي هغوی تیر سوي، ډیره خطرناکه ده. هلته په وارو وار د کډوالو زړې کښتۍ ډوبي سوي دي. دغه سوریایی کوچنیان او د هغوی پلار بختور وو. هغوی د لیسبوس ټاپو مخي ته یوناني کب نیوونکو په مدیترانه کي له ډوبیدو څخه وژغورل.
انځور: Reuters/Y. Behrakis
هغه تصویر چی نړۍ یې ولړزوله
درې کلن ایلان کوردي ته مهاجرت د ژوند په بیه تمام سو. د سپتمبر په لومړيو کي هغه د خپل ورور او مور سره په اِژه درياب کي هغه وخت ډوب سول، چي غوښتل ئې ځانونه کووس ټاپو ته ورسوي. د دغه سوریايي ماشوم عکس چي د بودروم په ساحل کی اخیستل سوی، په ډیر لږ وخت کي مطبوعاتو ته ورسید او په دې ډول یې په ټوله نړۍ کی انسانان ولړزول.
انځور: Reuters/Stringer
ډیره گډوډي
په کووس ټاپو کي لومړی باید زیاتره کډوال مخکي تر دې چی وچي ته ځان ورسوي، د راجستر کیدو له پاره انتظار وباسي. په دوبي کي حالت هغه وخت ډیر خراب سو چي چارواکو د راجستر له پاره کډوال په یوه ستودیوم کی په داسي حال کي کلابند کړل چي سخت لمر وو او اوبه هم نه ورته رسیدلې.
انځور: Reuters/Y. Behrakis
د کډوالو له پاره یوه بېړۍ
دغه ناوړه حالت د گډوډیو سبب سو. له دې کبله چي حالت تر کنترول لاندي راوستل سي، د یونان چارواکو یوه لویه بېړۍ ورواستول. په هغې کی ۲۵۰۰ د خوب مؤقتي ځایونه او د راجستر کیدو له پاره یوه برخه جوړ سوې وه.
انځور: Reuters/A. Konstantinidis
په اروپا کي کشمکشونه
تقریباً په عین وخت کي شمالي برخي ته د یونان او مکدونيا ترمنځ سرحد: سرحدي پولیس هیچاته د ورتگ اجازه نه ورکوي، په هغوی کي داسي کوچنیان سته چي له میندو او پلرو څخه بیل سوي دي. نارې او غالمغال. د گیورگي لیکوفسکی له خوا اخیستل سوي دغه انځور د یونیسف له خوا د کال د تصویر په حیث ونومول سو، دا ځکه چي په هغه کي د اروپا کشمکش او مسئولیت څرگند سوی دئ.
انځور: picture-alliance/dpa/G. Licovski
د سفر له ادامې څخه مخنیوی
د دوبي په پای کی بوداپست د چارواکو د ناکامۍ او خارجیانو ضد یو سمبول وگرځید. په زرو کډوال د هنگری د پلازمیې د ریلونو د شرقي ستیشن پر شاوخوا په خیمو کي ځای پر ځای سول. د هنگري چارواکو د هغوی د سفر د ادامې مخه ونیوله. زیاتره کډوال مجبور سول چی پر پښو باندي د آلمان پر خوا حرکت وکړي.
انځور: picture-alliance/dpa/B. Roessler
مهاجرینو ته ښه راغلاست
د سپتمبر د پنځمې نېټې په شپه یوې پرېکړي کډوالو ته لار پرانیستله: د آلمان صدراعظمي انگیلا میرکل د اتریش له صدراعظم ویرنر فایمن سره په گډه د دغه کار په مقابل کي عکس العمل وښود. هغوی پرېکړه وکړه چی پرته له بیروکراسۍ دي کډوالو ته د نور تگ امکانات برابر سي. په همدغه ورځ ډیر ریلونه او بسونه د ویانا او مونشن لوری ته په حرکت سول.
انځور: picture alliance/landov/A. Zavallis
بلاخره هدف ته ورسیدل
د یو څو ساعتو په ترڅ کي په زرو مهاجر آلمان ته راورسیدل. یوازي مونشن ته د سپتمبر په اوایلو کي ۲۰ زره مهاجر ورغلل. د مونشن د ریلونو په مرکزي ستیشن کي بې شمیره مرسته کوونکي د ډوډۍ او کالیو په ورکولو سره د هغو هرکلی وکړ.
انځور: Getty Images/AFP/P. Stollarz
"د صدراعظمې سره د سِلفي عکسونه
په داسي حال کی چی د میرکل محبوبیت د کډوالو په منځ ډیریږی، په آلمان بیا دهغې په مقابل کی غوصه رامنځته کیږي. ددغه ډول انتقاد په مقابل کی میرکل په یوه مطبوعاتي کنفرانس کی جواب وایی: « که موږ اوس ددې کار څخه ډډه وکړو چی کډوالو ته یو صمیمانه مخ ښکاره کړو ، نو دا به زما هیواد نه وي.» د میرکل دا جمله « موږ ددې کار له عهدې څخه وزو» د هغې په یوه سپیڅلی شعارتبدیل سو.
انځور: Reuters/F. Bensch
له ځانه سره راوړي خاطرې
د سپتمبر مياشتي په پای کي د آلمان پولیسو له هیجانه ډکه یو انځور خپور کړ. دغه انځور یوې کډوالي نجلۍ اخيستی وو او د پساو یوه پولیس ته یې سوغات کړ. په هغه کي له یوې خوا د جنگ جگړو ناخوالي او له بلي خوا هغه خوشحاله حالت ترسیم سوی چي کډوال بلاخره یو مطمین ځای ته رارسیږي.
انځور: picture-alliance/dpa/Bundespolizei
تراژیدي ادامه لري
د اکتوبر مياشتي په پای کي څه د پاسه ۷۵۰ زره کډوال آلمان ته راورسیدل. خو د هغو راتگ ادامه لري. بالکان هیوادونه په تنگ سوي دي. هغوی خپل سرحدونه وتړل. یوازي سوریایان، افغانان او عراقیان اجازه لري چي له سرحد څخه تیر سي. د احتجاج په ډول د نورو هیوادونو ځینو مهاجرو خپلي خولې و گنډلې.
انځور: picture-alliance/dpa/G. Licovski
"د کشمکش پای نه تر سترگو کیږي
له مکدونيا سره په سرحد کي د مظاهره کوونکو پر پلاکاتونو لیکل سوي «جرمني، مرسته راسره وکړه». په اروپا کي ژمی رارسیږي. په زرونو انسانان چي په هغو کي کوچنیان هم شامل دي، په دغه ځای کی بند پاته دي. په دې ترڅ کی حتی سویدن چي د کډوالو پر مخ یو خلاص هیواد وو، هم په مؤقتي ډول د خپل سرحد کنترولول پیل کړي دي. په ۲۰۱۶م کال کي هم اروپايي ټولنه، اروپا ته د درو میلیونو نورو کډوالو دراتگ انتظار کوي.
