د فرانسې د کورنیو چارو وزیر برنارد کزینوفي، د پنجشنبې په ورځ وویل چې د یک شنبې په ورځ د فرانسې په پلازمینه کې د شپږ ګازي ډبو د ځای په ځای کولو په تړاو درې میرمنې چې عمرونه یې د ۱۹ او ۳۹ تر منځ دی، نیول شوي دي.
کزینوفی وویل چې نیول شوې میرمنې «سخت دریځې» دي او د له تاوتریخوالي ډکو کړنو پلانونه یې لرل.
د پلټنې یوه مامور وویل چې دغه ټولې میرمنې د فرانسې په جنوبي سیمه بوسي سینټ انټونی سیمه کې نیول شوي دي. سرچینې زیاته کړه چې د دې کسانو د نیونې پر مهال د پولیسو یو مامور د چړې د ګوزار له امله ټپي شوی دی.
پریښودل شوی موټر
پولیسو وویل چې د یکشنبې په ورځ په نوترو دامې کې یوه بار کارکوونکي د دغه موټر په هکله هغه مهال خبرداری ورکړ چې په موټر کې یې د ګازو ډبې ولیدې. موټر نمبر پلیټ هم نه درلود او څراغونه یې لګیدلي وو. که څه هم د موټر په شا کې د ګازو ډبه خالي وه خو د موټر په ټولبکس کې له ګازو ډکې پنځه نورې ډبې وموندل شوې. په دې ۶۰۷ ماډل پیجو کې د ډیزلو څخه ډکې درې بوشکې هم موندل شوي خو پولیس وايي چې د چاودنې فیوزونه نه دې موندل شوي.
د دې اونۍ په سر کې د دې پيښې په تړاو څلور نور کسان چې دوه یې وروڼه دي او د هغوې ښځینه ملګرې هم نیول شوي دي. له دې ډلې څخه یو یې ۳۴ کلن سړی او د هغه ۲۹ کلنه ښځینه ملګرې دي چې د سخت دریځي اسلامي کړنو په تور د امنیتي چارواکو تر څار لاندې وو.
د څیړنو د دفتر وویل چې د نوترو دامې د پیښې په تړاو د نور کسانو پلټنه هم ادامه لري.
د نورو ترهګریزو بریدونه ویره
په فرانسه کې د «اسلامي دولت» یا داعش ډلې د جنګیالیو له خوا د یو لړ بریدونو له ترسره کولو او په نورو مهمو ودانیو د بریدونو له اخطار وروسته، دغه هیواد لوړ امنیتي احضارات پلي کړي دي.
د جولای په میاشت کې د فرانسې په نیس ښار کې نزدې ۹۰ کسان هغه وخت ووژل شول چې یوه اسلامپاله افراطي خپل لارۍ موټر په یوه جشن کې پر راټول شویو کسانو وروځغلوه. وروسته بیا د داعش ډلې وویل چې برید کوونکی د دوی یو پلوي وو.
د دې پيښې څخه وروسته د دوو اونیو څخه په کم وخت کې، دوو جهادي جنګیالیو د فرانسې په شمالي ښار روین کې د مسیحیانو د یوه کشیش ژوند هم واخیست.
دغه پیښې په فرانسه کې د تیر کال خونړي برید وروسته ترسره کیږي چې په کې له ۱۴۰ څخه ډیر کسان ووژل شول او د پیښې مسئولیت داعش یا د اسلامي ډلې جنګیالیو په غاړه واخیست.
د فرانسې د استخباراتي ادارې یا «ډي.جي.اس.ای» مشر پټریک کالوار، د روان کال د مې په میاشت کې د «نویو بڼو بریدونو» خبردارۍ ورکړ چې په کې چاودیدونکي توکي د ګڼې ګوڼې په ځایونو کې پریښودل کیږي.
د فرانسې امنیتي ادارې له سوريې څخه د راغلو سخت دریځو اسلامپالو چې له داعش سره یو ځای جنګیدلې هم دي، د ممکنه خطر رامنځ ته کیدو په هکله په اندیښنه کې دي. د فرانسې لوړپوړي څارنوال تیره اوونۍ وویل چې شاخوا ۷۰۰ فرانسویان تر اوسه هم په سوریه کې دي.
انځورونه: د«نیس» د پیښې په هکله نړیوال غبرگونونه
د فرانسې د نیس ښار له پيښې سره، چې په ظاهره کې یو ترهگریز برید معلومیږي، په تیرو ۱۸ میاشتو کې دا دریم ترهگریز برید دی چې په دغه هیواد کې ترسره کیږي. د نړۍ خلکو او سیاسي مشرانو له فرانسې سره خپل پیوستون ښودلی دی.
انځور: picture-alliance/dpa/TASS/S. Savostyanovخلک په حیرانیا او اندیښنه کې دي
غمرازي کونکي د فرانسې د «نیس» په ښار کې د پيښې په ځای کې راټول شوي ول. د پنجشنبې په ماښام د یوه لارۍ موټر چلونکي خپل موټر ته د خلکو په منځ کې سرعت وکړ او د ماشومانو په گډون یې ۸۴ تنه ووژل. فرانسویانو د «باستیل» په نوم د فرانسې ملي ورځ جشن نیولی وو.
د فرانسې خلک د غم پر تغر ناست
د ولسمشرۍ د ماڼۍ پر سر د فرانسې بیرغ په نیمه زوړند حالت کې زړیږي. د فرانسې ولسمشر فرانسوا اولاند د جمعې په ورځ وویل چې د ۵۰ تنو ټپیانو روغتیایې وضعه ښه نه ده. هغه له خپلو هیوادوالو د پيوستون او یوالي غوښتنه وکړه.
په ټوله نړۍ کې د فرانسوي اتباعو غبرگون
د استرالیا په سندني ښار کې فرانسوي اتباع سره راټول شول اود دغې پيښې د قربانیانو سره سره یې خپله غم رازي څرگنده کړه.
اروپایې اتحادیې هم خپله غم رازي څرگنده کړه
په بروکسل کې د اروپایې اتحادیې بیرغونه هم نیمه زوړند حالت ته راوستل شوي ول. د اروپایې اتحادیې مشرانو هم د دغې پیښې په هکله خپل خفگان او اندیښنه شریکه کړه. د اروپایې اتحادیې د پارلمان مشر مارتین شولتس، له فرانسویانو څخه غوښتي دي چې د دغې کرکجن عمل پر وړاندی یو موټی پاتې شي.
د ټولې نړۍ په کچه له فرانسې سره پیوستون
د ایټالیا د سوداگرۍ خونې مشرې لوا بولدریني، په ایتالیې کې د فرانسې سفیره کاترین کولونا په غیږ کې نیولې ده. دغه دواړه میرمنې په روم کې د فرانسې د سفارت مخې ته د «نیس» د پیښې قربانیانو ته دعا کوي.
د قربانیانو په یاد د یوې دقیقې خاموشي
په مغولستان کې د «آسیا-اروپا» په سرمشریزه کې د آلمان صدراعظمه او د نړۍ مشرانو د نیس د پيښې د قربانیانو په یاد د یوې دقیقې له پاره خاموشي اختیار کړه. میرکل وویل چې آلمان به د ترهگرۍ پر وړاندی د مبارزې په برخه کې د فرانسه تر څنگ ولاړ وي.
د ښوونځي زده کونکي د قربانیانو له پاره دعا کوي
هندي ماشومان د «باستیل ورځې» د قربانیانو له پاره د دعا لاسونه پورته کړي دي. د نیس په پيښه کې لږ تر لږه ۱۰ تنه ماشومانو خپل ژوند له لاسه ورکړی او څو تنه نور ټپیان شوي دي.
د پوروشنکو له خوا د احترام مراتب
د اوکراین ولسمشر پترو پوروشنکو د جمعې په ورځ په کییف کې د فرانسې سفارت مخې ته د گلانو گیډۍ کیښوده او د پيښې قربانیانو ته یې د احترام مراتب وړاندی کړل.
په ټوله نړۍ کې د قربانیانو یاد
یو روسي تبع په مسکو د فرانسې سفارت مخې ته د گلانو گیډۍ ږدي. د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د فرانسې له ولسمشر فرانسوه اولاند سره د یوه تلیفوني اړیکي په ترڅ کې دا یو ډیر «غچ اخیستونکی او له کینې ډک» عمل وباله.
