د ایمنسټي انټرنیشنل په وینا، له داعش څخه د عراق د موصل ښار د نیولو په جگړه کې ورځ تر بلې د ملکي قربانیانو شمیر مخ پر لوړیدو دی. دغه سازمان پر پوځي ائتلاف تور لگولی دی چې د ملکيانو د خوندي ساتلو له پاره پوره څه نه کوي.
اعلان
ایمنسټي انټرنیشنل یا د بخښني نړیوال سازمان په خپل یوه رپوټ کې انتقاد کړی دی چې «د ملکي کسانو د وژني لوړ شمیر داسې شک پیدا کوي چې د موصل په جگړه کې برخه لرونکي ائتلافي ځواکونو پوره تدابیر په پام کې نه دي نیولي چې د ملکي وژنو مخنیوی وکړي.» د نوموړې سازمان په وینا «دا له نړیوالو بشري حقوقو څخه ښکاره سرغړونه ده.»
د بشري حقونو دغه سازمان ویلي دي چې په تیرو میاشتو کې هوایي بریدونه او همداشان ځمکنۍ جگړې د ملکي کسانو د مرگ ژوبلې د ډېرښت سبب گرځیدلي.
د رپوټ له مخې ایمنسټي پیښي ثبت کړي دي چې د موصل ښار د بیرته نیولو په جگړه کې په سونو ملکي وگړي د هوایي بریدونو په پایله کې پخپلو کورونو یا او هم ظاهرا په خوندي ځایونو کې وژل شوي دي. د ایمنسټي په رپوټ کې د ژوندي پاتې شوو کسانو او عیني شاهدانو له قوله ویل شوي دي چې د عراق حکومت تر مخه په موصل کې له ملکي خلکو غوښتي ول چې پر خپلو ځایونو پاتې شي او و نه تښتي.
له ملکي کسانو د «انساني سپر په توگه استفاده»
په ډیرو پیښو کې ژوندي پاتې شوو کسانو او یا د هغوی گاونډیانو د رپوټ چمتو کوونکو ته ویلي دي چې د تندلاري ډلې «اسلامي دولت» یا داعش جنگیالیو په ویجاړیو شویو کورونو او یا هغې ته څیرمه ودانیو کې ځانونه پټول، چې د بریدونو هدف نه وو. ایمنسټې انټرنیشنل پر داعش باندي تور پورې کوي چې تل له ملکي کسانو څخه د «انساني سپر» په توگه ناوړه استفاده کوي.
د ملګرو ملتونو د رپوټ له مخې تر اوسه پورې ۳۹۰۰ کسان له دې ښار څخه په تېښته توانيدلي دي.
انځور: Getty Images/AFP/Y. Akgul
موصل چې په عراق کي د داعش تر ټولو وروستۍ ستره هډه ګڼل کيږي د ۲۰۱۴ کال جون په مياشت کې د "اسلامي دولت " له خوا ونيول شو.
انځور: Getty Images/AFP/S. Hamed
د "موصل" د عملیاتو رهبري د عراق د پوځ پر غاړه ده. دغه عمليات د پوځ په ګډون، کردانو پيش مرګه مليشو،د سني داوطلب ځواکونو،شيعه او مسیحيانو،دغه راز د ائتلافي ځواکونو په ملاتړ او د امريکي په لار ښوونه تر سره کيږي.
انځور: Reuters/Z. Bensemra
دغه راز "اسلامي دولت " دفاعی سنګرونه د موصل په خوا او شا کې له منځه او يو شمير کلي آزاد شوی دي.
انځور: Reuters/A. Al-Marjani
د موصل د آزاديدلو عملیات د دوشنبی شپي په نيماي کي پيل شول،عراقي پوځ له سويل څخه او پيشمرګي ځواکونو له شمال او ختيځ ، چې تر ټولو نه مهم د "اسلامي دولت" په کنترول کې ښار موصل د آزاديدلو له پاره پيل شول.
انځور: Reuters/A. Lashkari
کردي پیشمرگه ملیشو هم په لومړنيو ساعتونو کې بريدونه پیل کړل،چې اوه کلې يې د موصل په ختيځ کې د داعش له کنترول څخه آزاد کړي دي.
انځور: picture-alliance/abaca/H. Huseyin
د رپوټونو له مخې د موصل د آزادیدلو عملیات د ۲۰۰۳ کال پر عراق باندي د امريکا تر يرغل وروسته تر ټولو ستر نظامی عمليات دي.
انځور: Reuters/G. Tomasevic
له ۴ زره پش مرګه مليشو او نږدي ۳۰ زره د عراقي پوځ ځواکونه په دي عملياتو کي ګډون لري.
انځور: Reuters/A. Rasheed
په موصل کې د اعش عملياتي ځواکونو شمير د ۳ نه تر ۵ زره پوري اټکل شوې. دغه ډلې د ښار په شا او خوا سیمو کې سمڅي ويستلی، په خاصه توګه په ځينو کې لکه د موصل په ختيځ کې مينونه خښ کړي دي.
انځور: DW/F. Neuhof
په موصل کې د يو ميلون او ۲۰۰ زره تر منځ انسانان ژوند کوي او نړيوال مرستندیونه سازمانونو وړاندوینه کړي چې د دغه ښار د آزادیلو عمليات به په زرګونو کسان اواره او بي کوره کړي.
انځور: picture alliance/Zumapress
د ملګرو ملتونو د پناه غوښتني عالي کميسارۍ وايې؛ د داعش پر ضد جګړه کيدای شي د يو ميلون انسانانو د بې کوره کيدلو سبب شي،چې ۷۰۰ کسان به يې بشري مرستو ته اړتيا ولري.
انځور: picture-alliance/AP Photo/K. Mohammed
د موصل د آزادیدلو عمليات امکان لري چې په اونیو دوام وکړي ، له لومړينو بريالیتونو سره سره د دواړو خواو څخه ژورې ارزوني شتون نه لري..