کووید-۱۹، د سږو ناروغي چې درې میاشتې ترمخه په بشپړه توګه د یوه ناپيژندل شوي ویروس له کبله رامنځ ته شوه، تر اوسه یې په ټوله نړۍ کې تر ۵۱۰۰۰ زیات انسانان وژلي دي. کارپوهان په دې نظر دي چې په ویروس د اخته کیدو او له دې کبله د مړو شوو کسانو اصلي شمیر تر دې ښایي لوړ وي.
د هغوی په خبره له یوه اړخه د کرونا د مثبتو تائید شوو پيښو شمیر په دې پورې اړه چې په اصل کې څومره کسان تېست یا معاینه شوي دي. په عملي ډول د نړۍ هیڅ هیواد د ارزونې له پاره د کافي تېستونو او د لابراتوارونو ظرفیت نه لري. پر دې سربیره ځینو هیوادونو ناوخته د کرونا ویروس د تېست کولو لړۍ پېل کړه او یا یې په عمدي ډول د انتخابي تېست ستراتیژي غوره کړه.
له بل اړخه بیا په ډیرو انسانانو کې د دغه ویروس علایم ډیر خفیف وو او په دې نه ول خبر چې په کرونا ویروس (Sars-CoV-2) اخته شوي دي او په دې ترتیب یې دا هڅه نه ده کړې چې تېست وکړي.
د جانز هاپکنز پوهنتون د معلوماتو له مخې اوسمهال د کرونا شا او خوا ۲۲ سلنه پيښې په امریکا متحده ایالاتو کې رامنځ ته شوي دي. په دغه هیواد کې تر ۲۳۶ زرو زیاتو کسانو کې د کرونا مثبتې پيښې تائید شوي دي او د دغه ناروغۍ له کبله تر۵۵۰۰ زیات کسان مړه شوي دي.
تر دې وروسته په ترتیب سره په ایټالیا او هسپانیا کې په هر هیواد کې تر ۱۱۰ زرو زیات کسان په کرونا ویروس اخته شوي دي. په ایټالیا کې بیا د مړیني کچه تر ټولو زیاته ده، چې تر ۱۳۰۰۰ زیات کسان په کرونا ویروس د اخته کیدو له کبله مړه شوي دي. تر اوسه په هسپانیا کې هم د کرونا ویروس د قربانیانو شمیر تر لسو زرو اوښتی دی.
په آلمان کې تر ۱۰۰۰ زیات کسان مړه شوي
آلمان بیا له پورتو درو یاد شوو هیوادونو څخه وروسته بل هغه هیواد دی چې د کرونا ویروس زیاتې مثبتې پيښې پکې ثبت شوي دي. د جانز هاپکنز پوهنتون د وروستیو ارقامو له مخې په آلمان کې په دغه ویروس تر ۸۴۰۰۰ زیات کسان اخته شوي دي. همداشان ۱۰۷۴ کسان په دغه ویروس د اخته کیدو له کبله مړه شوي دي.
د کرونا ويروس د خپريدو د مخنيوي په موخه په ټوله اروپا کې د ټولنيز ليرې والي او پر سفر د بندیز له کبله د اروپا هغه ښارونه او ځايونه چې د سياحت له پاره شهرت لري، تش دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/T. Camus
په پاريس کې بندیز
د فرانسې حکومت د تیرې پنجشنبې په ورځ په ټول هيواد کې خلکو ته په کورونو کې د پاتېدو لارښوونه وکړه. له دې کبله په نړۍ کې ډېر شهرت لرونکی ښار پاريس هم خاموشه شوی دی. د پاريس اوسيدونکو ته ويل شوي چې بې ضرورته له کورونو ونه وځي. پاريس هغه ښار دی چې قهوه خانې یې په جنګونو کې هم کله نه وې تړل شوې.
انځور: picture-alliance/AP Photo/T. Camus
پر برلين هم چپتيا خپره ده
د آلمان صدراعظمې د يکشنبې په ورځ د سختو اقداماتو اعلان وکړ. پر کرونا ويروس د کنترول موندلو په نهه فقريي پلان کې دا خبره هم راغلې چې په عامه ځايونو کې تر دوو زيات کسان نه شي سره یوځای کیدلی. خلکو ته ويل کيږي چې د کوويد- ۱۹ ويروس د مخنيوي په موخه له يو بل سره تر يو نيم متر زيات واټن رعايت کړي. د آلمان وګړي د دې نړيوالې وبا په اړه جدي ښکاري او له همدې کبله په برلين کې هم پر سړکونو چپتيا خپره ده.
انځور: picture-alliance/AP Photo/M. Schreiber
د خارجيانو پر داخليدو بنديز او تړلي سرحدونه
د کرونا ويروس د مخنيوي په موخه د آلمان حکومت د بهرنيانو پر داخليدو هم يو څه بندیز وضع کړی دی. د دې ګام له کبله د هيواد تر ټولو مصروف د فرانکفورت هوايي ډګر ګنه ګونه هم کمه شوې او پر سړکونو هم ترافيک ډېر کم شوی دی.
انځور: picture-alliance/AP Photo/M. Probst
د بایران ایالت اوسيدونکي پر کور شوي
د مساعت له لحاظه د آلمان په تر ټولو ستر ایالت کې هم تیره اوونۍ بشپړ بندیز اعلان شو. د ویروس د مخنيوي په موخه به په دغه ایالت کې دوې اوونۍ دغه حالت حاکم وي. د ایالت په مرکزي ښار مونشن کې هم د ورځني ژوند چارې په ټپه درېدلي دي.
انځور: Imago Images/Zuma/S. Babbar
په بريتانيا کې هم سخت اقدامات
په بريتانيا کې هم ټول رستورانتونه، قهوه خانې، کلبونه او د ټولنیز تماس نور ټول ځايونه تړل شوي دي. لومړي وزير بورس جانسن له خلکو غوښتي چې د غير ضروري سفر او تماسونو څخه ډډه وکړي. په دې توګه د لندن تاريخي متروګانې خالي دي.
انځور: AFP/T. Akmen
د میلان ښار ويروس په نخښه کړی
په اروپا کې د کرونا ويروس تر ټولو زیات زيان ايټاليا ته اوښتی دی. په دې هيواد کې د مارچ له لسمې نیټې راهيسې بندیز دی او خلکو ته په کلکه ويل شوي چې په کورو کې پاته شي. د میلان په څېر نور ستر ښارونه د ويروس د مخنيوي د اقداماتو له کبله بې ګڼې ګوڼې شوي دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/L. Bruno
واتيکان هم د خلکو پر مخ تړل شوی
د ايټاليا په شمال کې د نړیوالې وبا د مخنيوي په موخه د سختو اقداماتو له کبله د واتیکان ښار هم له يو شمير محدوديتونو سره مخامخ شوی دی. د عيسويانو د دې مذهبي ښار سينت پيترز مشهور ميدان هم د خلکو پر مخ تړل شوی دی او په پام کې ده چې د ايستر اختر پر وخت هم ستر مراسم ترسره نه شي.
انځور: Imago Images/Zuma/E. Inetti
هسپانيا هم ډېره اغیزمنه ده
په اروپا کې تر ايټاليا وروسته وضعه تر ټولو ډېره په هسپانیا کې خرابه ده. د هسپانيا حکومت د مارچ تر یولسمې نیټې پورې په ټول هيواد کې بيړنی حالت نافذ کړی. په هسپانيا کې د بارسلونا او مادريد ښارونه تر ټولو ډير اغيزمن دي.
انځور: picture-alliance/dpa/X. Bonilla
په اتريش کې يو څه ښه والی ترسترګو کيږي
د اتريش د حکومت په حواله د شنبې او يکشنبې پر ورځو د نویو پيښو کچه ۱۵ سلنه وه چې دا د تېرې اوونۍ په پرتله يو څه ښه والی ښيي. تر دمخه دا کچه ۴۰ سلنه وه. د حکومت له اړخه سخت اقدامات د دې وبا د کنترول له پاره ګټور ثابت شوي.