په پاکستان کې د ترهگرۍ د ډېرښت او د ځینو نړیوالو غیر دولتي سازمانونو د مشکوکو فعالیتونو په برخه کې حکومت د غیر دولتي سازمانونو (ان جي اوز) پر ضد کرار کرار گامونه اخیستي دي.
اعلان
د رپوټونو له مخې په لومړي سر کې د دغو غیر دولتي سازمانونو فعالیتونه محدود شول، په دوهم گام کې قبایلي سیمو ته د هغوی پر تگ بندیز ولگول شو او بیا وروسته ټولي بهرنۍ ان جي او گاني له کار کولو څخه راوگرځول شوې.
د پاکستان په خیبر پښتونخوا ایالت کې په اتیایمه لسیزه کې هغه وخت غیر دولتي سازمانونه ډېر شول چې تر پنځه میلیونه زیات افغانان پاکستان ته کډه شول. له هغې وروسته د ځينو لویدیځو او عربي هیوادونو غیر دولتي سازمانونو د دغه کډوالو د خیر ښگیڼې له پاره فعالیتونه پېل کړل.
په ۲۰۰۵م کال کې د زلزلې د رامنځ ته کیدو او په ۲۰۱۰م کال کې د سیلابونو او تروریزم پر ضد د جگړې په موده کې په خیبر پښتونخوا ایالت کې د کورنیو او بهرنیو غیر دولتي سازمانونو شمیر تر لسو زرو اوښتی وو. په دغو سازمانونو ځینو خپله اغېزه ښوده.
خو د تیر میلادي کال د دسمبر میاشتې پر ۱۶ نېټه په پيښور کې پر آرمي پبلک سکول، باندې تر برید وروسته دغه سازمانونه هم د عمل د ملي پلان (نېشنل اېکشن پلان) تر اغېز لاندې راغلل.
د پاکستان د مرکزي حکومت د دغه بندیز له کبله په خیبر پښتونخوا کې د غیر دولتي سازمانونو له خوا د میلیونونو کلدارو په ارزښت پیل شويو پراختیايي پروژو کارونه په ټپه ودرېدل. له یوه پلوه په زرونو کسان بې روزگاره شول او له بل پلوه په زرونو کورنۍ له مرستو هم بې برخې شوې.
له بل اړخه په خیبر پښتونخوا کې میشت افغان کډوال وایي چې د دوی د مرستو یوازنۍ سرچینې هم بندي شوي دي. د ننگرهار ولایت د یوه اوسیدونکي حاجي زمان په وینا «په لومړي وختونو یو شمیر مرستندویه ټولنړ مرستې کولې، خو د وخت په تیریدو سره پکښې کمښت راغی. پاکستاني ادارې خو اوس بیخي مرسته نه کوي او اوس له کډوالو سره پر مرسته کوونکو بهرنیو سازمانونو هم بندیز ولگاوه، موږ به نور هم له ستونزو سره مخامخ شو.»
انځورنه: په کراچي سخته گرمي او ورځنی ژوند
د پاکستان په سویلي برخه کې له تیرو درو ورځو راهیسې د گرمۍ د سختي څپې له کبله تر ۵۰۰ زیات کسان مړه شوي دي. په روغتونونو کې بیړنی حالت اعلان شوی دي او خلک د بریښنا د پارچاو له کبله پر حکومتي ادارو سختې نیوکې کوي.
د سختي گرمۍ له کبله بې سده شوي یا مړه شوي کسان د «ایدهي» خیریه مرکز رضاکاران په خپلو امبولانسونو کې نزدې روغتونونو ته لیږدوي او یا یې هغه ځایونو ته لیږدوي چې پکښې مړي په یخچالونو کې ساتل کیږي.
انځور: Getty Images/AFP/A. Hassan
له اوبو څخه لیرې کیدو ته زړه نه کیږي
په مسجدونو کې تر لمانځه د مخه خلک اودسونه تازه کوي، خو نن سبا د سختي گرمۍ له کبله د چا زړه نه کیږي چې له اوبو څخه لیرې شي. چارواکي خلکو ته په کورونو کې د پاتېدو سپارښتنه کوي.
انځور: Getty Images/AFP/A. Hassan
د نیمه ملیشو (رینجرز) مرستندویه کمپونه
په کراچي کې د امنیت خوندي ساتلو په موخه ځای پر ځای شوي نیمه پوځې ملیشې هم خلکو ته لومړي طبي خدمات او نور آسانتیاوي برابروي. د ښار په بیلابیلو برخو کې یې روغتیايي کمپونه جوړ کړي دي چې خلکو ته پکښې اوبه هم ورکول کیږي.
انځور: Reuters/A. Soomro
دا گرمي له کومه شوه
دا انځور د جناح روغتیايي مرکز دی. په انځور کې لیدل کیږي چې یوه ښځه پر مخ اوبه اچوي. د جناح روغتون د یوه ډاکټر سیمي جمالي په وینا، ځیني خلک روغتون ته مړه رارسول شوي او ځینو یې دلته سا ورکړه. د مریضو لړۍ لا ختمه شوې نه ده.
انځور: Reuters/A. Soomro
له گرمۍ څخه خوندیتوب
درې تنه د اورگاډو په تم ځای کې پر یوه پلیټ فارم، باندي تر سیوري لاندي آرام کوي. په کراچۍ په عادي ډول د دوبي په موسم کې گرمي د سانتي گراد ۳۷ درجو ته رسیږي، خو په تیرو ورځو کې آن ۴۵ درجو ته رسیدلې وه.
انځور: picture alliance/AA/Q. Khan
په ونو پسې لټون
په کراچي کې د گرمۍ له روانې څپې څخه د ساتلو له پاره تر اونو لاندې آرام کوي. په درو ورځو کې د ساه لنډۍ، د اوبو کمښت یا گرمۍ وهلو په سونو انسانان وژلي دي.
انځور: Getty Images/AFP/A. Hassan
د سمندر یخې څپې
د سختې گرمۍ له کبله ډیر خلک د سمندر پر لور مخه کوي، څو په لامبو سره ځان له گرمۍ وساتي.
انځور: Getty Images/AFP/R. Tabassum
د ناروغانو د خپلوانو اندېښنه
سپین ږيري او کمزوري خلک د گرمې له کبله له سختو ستونزو سره مخامخ دي. دغه ښار چې نفوس یې شل میلیونه ته رسیږي په ښار کې د بریښنا د پارچاو او د کمو روغتیايي آسانتیاوو له کبله پر ایالتي حکومت سختې نیوکې کوي.
انځور: DW/A. Fatima
په روژه کې د مسجد سیوری
په روژې میاشت کې په مسجدونو کې د خلکو شمېر بې له هغه هم ډیریږي، خو د سختې گرمۍ له کبله هم ډیر خلک په مسجدونو کې له گرمۍ څخه پټيږي.
انځور: Getty Images/AFP/A. Hassan
هر څومره اوبه چې وي، بيا هم کمي دي
دا انځور هم د یوه مسجد دی. یو ځوان پر خپل بدن اوبه اچوي، څو له گرمۍ څخه ځان وژغوري.
انځور: Getty Images/AFP/A. Hassan
کلفټن
له گرمۍ څخه ویریدلي انسانانو د سمندر پر لور مخه کړې ده. د کراچي د یوې کورنۍ ښځې او ماشومان هم د کلفټن ساحل ته ورغلي دي، څو د اوبو له څپو خوند واخلي. د گرمۍ له کبله د بریښنا سیستم هم گډوډ شوی دی.