د چهار شنبې پر سهار په شکر پړيا سيمه کې د پاکستان د هوايي ځواک د دې جټ الوتکې په پېښه کې پېلوټ وژل شوی دی. د هوايي ځواک وياند وسيم احمد خان په دې اړه وويل: «د پاکستان د هوايي ځواک په خواشينۍ سره خبر ورکوي چې يوه ايف – ۱۶ جټ الوتکه د مارچ د ۲۳ نیټې د عسکري پرېټ له پاره د تمرينونو پر وخت رالوېدلې ده.»
نوموړي زياته کړه چې الوتکه په ځنگله کې رالوېدلې او د نورو تلفاتو په اړه هیڅ رپوټ نه دی ورکړل شوی.
د اسلام آباد يوه اوسيدونکي شعيب احمد د آلمان خبري آژانس ته وويل: «ما د خپل کور له بام څخه وليدل چې الوتکې کله چې یې په شکر پړيا سيمه کې سقوط وکړ، ډېر ټيټ پرواز کاوه.»
پوځ او پوليسو سيمه کلا بنده کړې ده او د پېښې ځای ته تلونکې ټولې لارې ېې تړلي دي. وياند زياته کړې ده چې د پیښې د دقيق علت د معلومولو په موخه يوه څیړنیزه ډله ټاکل شوې ده.
په پاکستان کې هر کال د مارچ پر ۲۳ نيټه »يوم پاکستان« يا د پاکستان ورځ لمانځل کيږي او په دې ورځ ستر پوځي پرېټ ترسره کيږي. دا هغه ورځ ده چې په ۱۹۴۰م کال کې د مارچ پر ۲۳ نيټه په بريتانوي هند کې د مسلم ليگ سياسي گوند په لومړي ځل د يوه جلا هېواد د رامنځته کولو غوښتنه وکړه او په دې موخه یې يو قرارداد وړاندې کړ.
F-16 الوتکې د پاکستان د پوځ په تر ټولو گران بيه دفاعي ابرازو کې شمير کيږي. دغه هېواد کابو ۵۰ دغه ډول الوتکې لري چې هره یوه لږ تر لږه ۴۰ ميليونه ډالر ارزښت لري.
په پاکستان کې دغه ډول د پوځي او ملکي هوايي الوتکې د سقوط پېښې تل رامنځته کيږي. څو مياشتې تر مخه هم د پنجاب په ميانوالي ښار کې د تمريني پرواز په ترڅ کې يوې جنگي جټ الوتکې سقوط کړی وو او دواړه پېلوټان یې ووژل شول.
همدا راز په جولای مياشت کې هم ۱۸ کسان هغه وخت ووژل شول کله چې يوې کوچنۍ پوځي الوتکې د راولپنډۍ ښار د استوگنې په سيمه کې سقوط وکړ.
bs/nz (dpa)
زموږ له آرشيف څخه:
په تیروتنې یا قصدي ډول؛ د مسافر لیږدونکو الوتکو د رانسکوریدو تاریخچه
د سپاه پاسداران د توغندیو دفاعي سیستم په وسیله په «غیرعمدي توګه» د مسافر وړونکې الوتکې د را نسکوریدو په پیښه کې ۱۷۶ تنه ووژل شول. دا لومړی ځل نه دی چې یوه مسافر وړونکې الوتکه د نظامي یا یاغي ځواکونو له خوا په نښه کیږي.
انځور: picture-alliance/dpaبوئینګ ۷۷۷ ډوله مالیزیایي الوتکه په داسې حال کې چې له امستردام څخه د کوالالمپور پر لور روانه وه د اوکراین په سویل ختیځ کې په توغندي وویشتل شوه. د MH17 پرواز ټول مسافر ووژل شول. نړیوال تحقیقات وایي چې توغندې د یوې روسۍ الوتکې وو. اوکراین ادعا کوي چې الوتکه د جدایي غوښتونکو د توغندي په وسیله هدف ګرځول شوی ده. دې قضیي ته د رسیدګي محاکمه به د روان کال په مارچ میاشت کې په هالند هیواد کې پیل شي.
د یوه توغندي د لګیدو له امله یوه تروپولوف ۱۵۴ ډوله الوتکه له تور سمندر څخه د ۱۱ کیلومترو په ارتفاع کې په داسې حال کې چې اوکرايني پوځ د کریمیا په ټاپو کې پر نظامي تمریناتو مشغول وو، را نسکوره شوه. په الوتکه کې سپاره ټول ۷۸ کسان ووژل شول. (په انځور کې: په تور سمندر کې د را نسکورې شوې الوتکې ټوټې)
توتسي یاغیانو د کانګو جمهوریت په فضایي قلمرو کې د «کانګو ایرویز» شرکت ۷۲۷ ډوله بوئینګ الوتکه را نسکوره کړه. په دې الوتکې ټولو ۴۱ سپرو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړ. (په انځور کې توتسي یاغیان لیدل کیږي.)
د ګرجستان یوه مسافر وړونکې الوتکه د هوایي ډګر ځغاستلیکې ته نږدې د توغندیو دفاعي سیستم په وسیله وویشتل شوه. په دې الوتکه کې له ۱۳۲ تنو سپرو څخه یوازې ۲۴ تنه یي ژوندي پاتې شول. له دې پيښې یوه ورځ مخکې یاغیانو د تورې بحیرې دپاسه یوه الوتکه چې ۲۷ کسان په کې وژل شوي وو، را نسکوره کړې وه.
د ایران ایر ۶۷۷ پرواز له تهران څخه د دوبۍ په هدف روان وو چې د فارس خلیج په فضاء کې د امریکا د یو اس اس وینسنس جنګي بیړۍ څخه په توغندي وویشتل شوه. په الوتکه کې ټولو ۲۹۰ تنو سپرو خپل ژوند له لاسه ورکړ. امریکا اعلان وکړ چې پر نوموړۍ مسافر لیږدونکې الوتکه یي د جنګې الوتکې خیال کړی وو او په تیروتنې سره یي هدف ګرځولې ده.
د سویلي کوریا یو ۷۴۷ بوئینګ الوتکه په دې دلیل چې په هغه وخت کې پخواني شوروي اتحاد پر خپل حریم تجاوز وباله، د یوې جټ الوتکې په وسیله د جاپان سمندر د پاسه را نسکوره کړای شوه. په الوتکه کې ټولو ۲۶۹ سپرو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړ.
د ایټالیي اړوند د مک دانل داګلاس ډي سي-۹ الوتکه د سیسیل په شمال سمندر کې را نسکوره شوه. د الوتکې ټولو ۸۱ سپرو خپل ژوند له لاسه ورکړ. په هغه وخت کې د ناټو له خوا تمرينونه ترسره کیدل. ایټالیوي چارواکو په پیل کې دا یوه حادثه وبلله، خو وروسته بیا د ایټالیا په سویل کې د جنګي الوتکې ټوټې وموندل شوې. اټکل کیږي چې دا الوتکه د فرانسې، لیبیا او امریکایي جيټانو د پوځي تمریتانو په جریان کې په راکیټ لګیدلی وي.
