په افغانستان کې د کاريتاس انترنيشنل مرستندويه ټولنې د استازي شتیفان ريکر د ارزونې پر اساس په دغه هېواد کې بشري وضعيت د بل هر وخت په پرتله ډېر خراب دی. ریکر د سه شنبې په ورځ د «کی ان اې» کاتولیکي خبري آژانس ته وويل: «زه له تېرو ديرشو کلونو راهيسې دا دنده پر مخ وړم او افغانستان له ډېرې مودې راهېسې پيژنم. خو دومره فقر چې نن دی، هیڅکله مې نه وو ليدلی.»

نوموړي زياته کړې چې اقتصاد او بانکي سیسټم د نړيوالو بندیزونو له کبله سقوط کړی دی او نړيوالې ټولنې ځان يوازې تر بيړنيو مرستو محدود کړی دی چې هغه هيڅ بسنه نه کوي.

د هغه په خبره پر دې سربیره د اقليم بدلون او وچکالۍ هم دغه هېواد ځپلی دی. په کابل کې د کاريتاس د دفتر د دغه مشر په خبره ډېر زيات انسانان هیڅ عايد نه لري او همدا شان ډېر لږ خواړه رانيولی شي.

ریکر وويل: «ماشومان، زاړه، ناروغان او ميندوارې ډېرې زياتې اغیزمنې دي.»

 

د نوموړي په خبره طالبان د کاريتاس انترنيشنل د کاتوليکي سازمان په څېر ټولنو د کار په لار کې ډېر خنډونه جوړوي. نوموړي زياته کړې: «د ناوړه بانکي سیسټم له کبله  نغدې پېسې په ډېر مشکل سره هېواد ته رسېږي. او کله چې ورسيږي، بيا طالبان چې يو څه همکارۍ مايل دي، غواړي چې د بانکي معاملاتو کنترول په خپل لاس کې واخلي.» د هغه په خبره ځيني نور بيا هيڅ نړيوالې مرستې نه غواړي او هر چا ته د لوېديځ د جاسوسانو او عيسوي مبلغينو په سترګه ګوري.

د بشري حقونو وضعيت

د بشري حقونو د وضعيت په اړه ريکر وايي چې فعالان او فعالانې د ښځو د حقونو پلويانې باید «په رښتيا ويره ولري.» هغه زیاته کړه چې ښکيلاک او فشار په ښارونو او لیرې پرتو سيمو کې له تهديد څخه نيولی بيا تر تښتونو او اعدامونو غځيدلی دی.

مرستندويه ټولنه: افغانستان د نړۍ له تر ټولو ستر بشري ناورين سره مخ دی

ريکر زياته کړې چې عاملين پر دې حساب کولی شي چې جزا به نه ويني. بل لوري ته طالبان داسې کومه قانون پلي کوونکې اداره هم نه ده چې هر څه وڅاري.

نوموړي زياته کړې: «هغوی [طالبانو] يو کال تر مخه واک له دې کبله ترلاسه کړی نه دی چي قوي ول بلکې له دې کبله چې [پخوانی] حکومت ډېر ضعيف وو. [د طالبانو] شمير یې هم نسبتاً لږ دی، روزل شوي نه دي او تر سقوط وروسته [ملي] پوليسو په ډله ایزه توګه دندې پريښودې.» د نوموړي په خبره له دې کبله په هېواد کې جرمونه هم ډېرشوي دي.

ب. ص/ ن. ز (KNA)