د مهاجرت په چارو کې د دې نړيوالې مرستندويه ادارې سرمنشي یان ایګلنډ کابل ته تللی او په خپله رسمي ټویټرپاڼه یې لیکلې دي چې په افغانستان کې د طالبانو له لورې پر ښځینه کارکوونکو له بندیز وروسته د NRC دفترونه خالي شوې دي او خلکو ته د بشري مرستو رسول دریدلې دي.
نوموړي د تويتر له لارې ويلي: «زموږ دفترونه نږدې خالي دي او په ټول افغانستان کې ټولې چارې په ټپه ولاړې دي. موږ له ښځینه کارکوونکو پرته ښځو او ماشومانو ته نه شو رسېدای.»
اړوند مطلب: ملګرو ملتونو پر ښځو د طالبانو محدودیتونه و غندل
د ناروې کډوالو چارو شورا سرمنشی وایي، دوی به بیرته هغه وخت خپل فعالیتونه او خلکو ته د بشري مرستو رسول پیل کړي، چې د دوی ښځینه او نارینه کارکوونکي له خنډ پرته کار ته لاس رسی ولري.
هغه ويلي: «زه په افغانستان کې مسؤل وزیرانو ته وایم چې NRC چمتو دی چې سبا د مرستې رسول بیا پیل کړي، مګر موږ دا یوازې هغه وخت کولی شو کله چې موږ د خپلو ښځینه او نارینه کارمندانو دواړو لپاره بې خنډه لاسرسی ترلاسه کړو، ترڅو ټولو ته اړو خلکو ته ورسیږو.»
ایګلنډ زیاته کړې ده، چې د دندې په جریان کې د ښځینه کارکوونکو له پاره ټول افغاني ارزښتونه په نظر کې نيسي: «د جامو، سفر او د کار ځای لپاره ټولو دودیزو افغاني ارزښتونو ته درناوی کوي.»
د تېر ۲۰۲۲ م کال د دسمبر په وروستیو کې په افغانستان کې د طالبانو ادارې په نړیوالو مؤسساتو کې د ښځینه کارکوونکو په دندو له دې امله بندیز ولګوه، چې په وینا یې په مؤسسو کې د ښځو کار کول د« افغاني او اسلامي ارزښتونو» سره په ټکر کې دی.
اړوند مطلب:افغانستان کې د لوږې کړکیچ
د ناروې د کډوالو چارو شورا د سرمنشي په خبره، په افغانستان کې د NRC ۴۶۹ ښځینه کارکوونکو دندې ترسره کولې، چې د نورو کارکوونکو سره یو ځای یې د ۷۰۰۰۰۰ سوه زره اړمنو افغانانو له پاره مرستې رسولې.
وروسته له هغې چې طالبانو په مؤسساتو په ښځینه کارکوونکو په دندو بندیز لګولی، لسګونه مرستندویه مؤسسو خپل فعالیتونه درولي او یې تر نیمیايي یې راکم کړې دي.
افغانستان کې د طالبانو واکمنۍ په راتګ سره په تېر یو نیم کال کې بیکاري، غربت او د بې وزلي زیاته شوې ده او خلک په سختو اقتصادي ستوونزو کې ژوند کوي، چې هغوی سخت بشري مرستو ته جدي اړتیا لري.
د هغو افغان کورنیو شمېر زیات شوی چې خپل ماشومان پلوري
په افغانستان کې د اقتصادي کړکېچ له امله د هېواد له ډېرو برخو څخه داسې راپورونه ورکول کېږي چې کورنۍ غواړي خپل ماشومان وپلوري. په کندهارکې یوه مور غواړي چې خپلې لوڼې له لوږې د ژغورلو په موخه وپلوري.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture allianceشیما یوه ۵۵ کلنه ښځه ده چې د افغانستان په کندهار ولایت کې اوسیږي. د شیما خاوند داود چې د پخواني حکومت د امنیتي ځواکونو پخوانی غړی وو، له طالبانو سره په جګړه کې وژل شوی دی. د هغې زوی محمود چې هغه هم د امنیتي ځواکونو غړی وو، اوه کاله وړاندې ورک شوی او اوس هم لا درکه دی.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture alliance هغه له دوو لوڼو سره د طالبانو تر واکمنیدو وروسته د بې وزلۍ او بې وسۍ له امله ډیر رنج وړي. شیما په یوه داسې کرايي کور کې ژوند کوي چې د ژوند کولو نه دی او ۳۰۰۰ افغانیو کرایې په بدل کې د خپل مالک کور پاکوي. د هغې په پخلنځي کې یوازې د وچې ډوډۍ څو ټوټې او یو څو پیاز او کچالو لیدل کیدی شي.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture allianceشیما چې د ملا ديسک له درد څخه رنځ وړي، غواړي د ځان درملنه وکړي، مګر د عملیات څخه د ژوندي پاتې کیدو هیله نه لري. هغې وويل: «ما د دې پرېکړې له امله رواني ستونزې پیدا کړي خو زه هیڅ انتخاب نه لرم.» زه غواړم چې دوی د یو چا سره وي ترڅو دوی وږي نه شي. هغه غواړي خپلې لوڼې په ۳۰ زره افغانیو وپلوري.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture alliance له دې ټولو ستونزو سره سره هم هغه هڅه کوي چې خپلې لوڼې ښوونځیو ته واستوي ترڅو دوی لږ تر لږه د زده کړې له لارې خپل ژوند بدل کړي او له فقر او بدبختۍ څخه خلاصې شي. شیما وویل: «زموږ سره د کورني هيڅ کوم غړي مرسته نه ده کړې.«
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture allianceخو دې مور اوس پریکړه کړې چې خپلې لوڼې وپلوري څو یې د خوارځواکۍ او لوږې څخه وساتي. د ژمی د نږدې کیدو سره دا مور نوره هم اندیښمنه کیږې: «هره ورځ زه کچالو جوشوم یا خپلو ماشومانو ته وچه ډوډۍ ورکوم.» نیکلا او مهتاب نه غواړي له خپلې مور څخه جلا شي او وايي چې زده کړې به وکړې او له خپلې مور سره به مرسته وکړي.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture alliance په افغانستان کې ډیری ځوانې نجونې د هلکانو په پرتله ژر پلورل کیږي. ځکه نجونې په همدې ماشومتوب کې په زور ودیږې، خو هلکان یوازې له کوره بهر کار کوي. شیما د خپل میړه د بونس غوښتنه وکړه، خو نه یې زوی او نه یې خاوند ته پیسې ورکړل شوې. اوس د طالبانو په راتګ سره داسې کار ناشونی شوی او شیما یې هیله له لاسه ورکړې ده.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture alliance د بشري حقونو سازمان په افغانستان کې د بې وزلۍ او د ماشومانو د پلورلو ډیریدو ته اندېښنه ښودلې ده. وروسته له هغه چې طالبانو واک تر لاسه کړ له افغانستان سره د نړیوالو مرستو بندیدل او اقتصادي بحران افغانستان یې له یوه «بشري ناورین» سره مخ کړ.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture alliance