د يونان په ساموس جزيره کې د مهاجرو شمير د کمپ له اصلي وړتيا څخه ډير لوړ دی. د مهاجرو په چارو کې د ملګرو ملتونو د عالي کمشنرۍ يو چارواکی وايي چې په دغه مرکز وضعيت کړکيچن دی.

د ساموس ښاروال انکلو پولوس له دې امله چې په ساموس کمپ کې د مهاجرو شمير د دغه ټاپو د اوسيدونکو په پرتله ډير دي، د دغه کمپ د تړلو غوښتنه يې کړې ده.

تر۴۰۰۰ زيات کسان په داسي ځای کې ژوند کوي چې هغه ځای په اصل کې د ۷۰۰ کسانو له پاره جوړ شوی دی. ۲۰۰۰ کسان يوازي په داسې خيمو کې ژوند کوي چې دوی په خپله ځان ته درولي دي.

د قانون له مخې له ترکيې څخه يونان ته رسيدلي مهاجر بايد د يونان په کمپونو کې خپل پناه غوښتنلیکونه وسپاري. خو په کمپونو کې د مهاجرو ډير رش د دې لامل شوی چې مهاجر د پناه غوښتنې ځواب ته ډير وخت په انتظار کې تير کړي.

په ساموس کې حکومتي چارواکي او ځايي اوسيدونکي وايي چې په ورستيو کلونو کې دغه ټاپو ته د ورتلونکو سيلانيانو په شمير کې ډير کمښت راغلی دی.

په ساموس کمپ کې ډيري ښځي او ماشومان په سخت وضعيت کې خپل ژوند تيروي. په دغه کمپ کې د رضاکارانو يو سازمان د ماشومانو له پاره د ساتيري پروګرامونه جوړوي.

کمپ ته په تازه رسيدلو مهاجرو کې ۳۷ سلنه يې افغانان، ۲۰ سلنه عراقي، ۱۴ سلنه سوريايي او ۸ سلنه يې د کامرون مهاجر دي.

زین الله محمدي د خپلي ميندواره ميرمنې او درو ماشومانو سره له غزني څخه يونان ته ځان رسولی دی. هغه اوس په يوه خيمه کې ژوند کوي. هغه د پښو او ملا له درده رنځ وړي. محمدي وايي چې تیره اوونۍ چې باران وريده خیمه يې له اوبو ډکه شوه.

دغه مور وايي چې ماشوم يې د مهاجرت پر لاره په سيند کې په يوه کښتۍ کې زېږولی دی. د دغې ښځې په خبره په کښتۍ کې روغتيايي اسانتياوې نه وې.

د ایوروس سیند پر څنډه په یوناني ژبه پر لوحه باندي لیکل شوي دي چې«احتیاط سرحد دی. د سیند په بله ژۍ ترکیه ده». د روان میلادي کال په اوږدو کې په زرونو مهاجرو هڅه کړې ده چې د خپل ژوند په بیه له دغه سینده په تیریدو سره اروپا ته ځانونه ورسوي.

یوازې په روان میلادي کال کې د یونان د ایفورس سیند په څنډه کې ۲۹ جسدونه موندل شوي دي. په وروستیو کې د یوه ۱۵ کلن ماشوم مړی موندل شوی وو. د موندل شوو مهاجرو جسدونه د یونان د الکساندرپولي ښار روغتون ته لیږدول کیږي. اوسمهال د روغتون په مرده خانه کې تر لسو زیات جسدونه پراته دي.

د روغتون په انګړ کې یخچالي کانتینر. دغه کانتنیر د سره صلیب نړیوالې کمېټې له لوري د روغتونو په اختیار کې ورکړل شوی دی. ځکه چې د السکاندرپولي روغتون د دې وړتیا نه درلوده چې د ډیرو مړو شوو مهاجرو جسدونه وساتي.

کله چې ښکاریان، کب نیونکي یا سرحدي چارواکي په سیند کې کوم مړی وویني، لومړی پولیس د تحقیقاتو په موخه دغه ځای ته رسیږي او انځورونه اخلي. تر هغې وروسته مړي د عدلي طب څیړنو له پاره وړل کیږي، چیرې چې پاولوس پاولیدیس، د مړي پر بدن نخښې نښانې لکه تاتو یا خالونه تشخیصوي او د جسد د ډې ان اې، نموني اخلي.

د پاولس د معلوماتو له مخې په دغه سیند کې زیاتره موندل شوي کسان ډوب شوي وي. خو ځيني بيا د یخنۍ له کبله مړه شوي وي. د هغه په خبره په وروستیو کې د سړک او اورګاډي د پيښو په ترڅ کې د انسانانو مړینه زیاته شوې ده.

هغه شخصي شیان چې له جسدونو سره موندل شوي په پلاستیکي کڅوړو کې ساتل کیږي، څو د تشخیص پر مهال ترې کار واخیستل شي.

دا دردونکې پروسه ده چې د مړو شوو مهاجرو پاته شوي شیان په نخښه شي او په کڅوړو کې واچول شي. زیاتره دغه شیان هغه څه وي چې په اوبو کې له منځه نه ځي.

زیاتره موندل شوي شخصي توکي چې د مهاجرو له جسدونو سره موندل کیږي د سرو یا سپینو زرو ګوتې او غاړگۍ وي. پاولس پاولیدیس وایي: «جامې او رسمي اسناد لکه پاسپورتونه زیاتره مهال په اوبو کې له منځه ځي.»

زیاتره مهال له مړو شوو مهاجرو سره داسي شیان موندل کیږي چې د هغوی له مذهب سره تړاو لري، لکه د بیلګې په توګه د څرمنې دغه ځانګړی کمربند. دا کمربند ښيي چې د دې کمربند تړونکی کس له افریقا سره تړاو لري. که چیرې یو کس وپيژندل شي د هغه پاته شوي شیان د هغه د کورنۍ غړو ته ورکول کیږي، البته د امکان په صورت کې.

که چیري د یوه مړه شوي مهاجر پيژندنه یا بیرته خپل اصلي ټاټوبي ته استول امکان و نه لري، نو بیا د یونان اړونده چارواکي هغوی خاورو ته سپاري. یا هغوی په زیدرو کې د مسلمانانو په هدیره کې او یا هم په اورستیادا کې د عیسویانو په هدیره کې ښخوي. ۲۱ کلن مطفی رهوان، چې د سوریې د حلب ښار اوسیدونکی وو دغلته ښخ دی.