یوه ځوانه پولنډۍ نجلۍ څنگه په افغانستان کي پاته سوه؟
۱۳۹۸ آذر ۲۴, یکشنبه
د علم او پوهي سره د میني په سبب دغه ځوانه پولنډۍ د خپل سیاحت د ادامې څخه تیره، دغور په یوې لیري ولسوالۍ کي پاته او هلته کوچنیانو ته درس ورکوي. داچي ایا هلته پاته کیدل یې هدف ؤ او که تصادف، کیسه یې دلته ولولۍ.
مونیکا د د لعل او سرجنگل د ولسوالۍ د خلگو او کوچنیانو په منځ کيانځور: Akramy
اعلان
د مونیکا په نامه دغه ځوانه پولنډۍ نجلۍ کوچنیانو ته د درس ورکولو سره ډیره علاقه لري. دا ۱۵ کاله کیږي ، چي په سیاحت اخته ده او د دنیا ډیرو هیوادونو ته یې سفرونه کړي دي. خو اوس یې په يوه ډیر لیري او جنگ ځپلي هیواد، افغانستان کي ی د پاته کیدو عزم کړی دی او هلته نجونو او هلکانو ته د انگلیسي ژبي درس ورکوي.
مونیکا اوس د سهار څخه تر غرمې پوري معلمي کوي او ۱۳۰ کوچنیانو ته د «رهنورد نور» په مکتب کي سبق ورکوي. د غرمې څخه تر ماځیگر پوري بیا ۴۰ فعالو اجتماعي، فرهنگي او هنري نوو ځوانانو او ځوانانو ته مفت درس ورکوي.
مونیکا د غور په محلي کالو کيانځور: Akramy
مونیکا د لعل او سرجنگل په ولسوالۍ کي په یوه ډیره ساده اطاق کي ژوند کوي. دري ژبه یې هم تر ډیره حده پوري زده کړې ده او خپل مشکل په حلولای سي. پوړنئ پر سر کوي او اسلامي او افغاني رسم ورواجونه مراعتوي. مونیکا خپل سفر د کابل ،بامیان او بدخشان څخه شروع او بلاخره د غور د لعل وسرجنگل ولسوالۍ ته ورسیدله.
دا پوهیږي، چي د افغانستان امنیتي وضعیت ښه نه دی، خو ددغي ولسوالي خلگ ډیر ارام او د علم او پوهي شوقیان دي. دا وايي، چي « په کابل ، هرات، بلخ او یا بامیان کي خارجي مؤسسې فعاله دي او ضرورت نسته چي هلته کار وکړي، خو دلته هیڅ خارجیان نه سته او غواړي د کوچنیانوسره کومک وکړي. ځکه یې نو دغه ځای انتخاب کړی دی. »
مونیکا شاگردانو ته د درس ورکولو عصري میتودونه ورښييانځور: Akramy
دا چي د افغانانو د کلتور او ژوندانه د طرز معلومولو او تحقیقاتو په خاطر افغانستان ته راغلې وه، د فیروز کوه د لاری څخه د تیریدو پر مهال یې تصمیم ونیوی، چي د دغه ولایت د لعل او سرجنگل په ولسوالۍ کي پاته او هلته کوچنیانو ته درس ورکړي.
په افغانستان کي د کورنيو کډوالو د کوچنيانو ناوړه حالت
په افغانستان کي د کورنيو کډوالو کوچنيان له لوږي، خوارځواکۍ او ناروغيو څخه رنځ وړي. د دوی ډيری کورنۍ په خپلو ولايتونو کي د زور واکانو او طالبانو د ډار له کبله تښتېدلي او په کابل کي په خېمو کي ژوند کوي.
انځور: DW/H. Sirat
فقر
له لسيزو راهيسي افغانستان د نړۍ يو له فقيرو هيوادونو څخه دی. د دغه هيواد د روغتيا وزارت د معلوماتو له مخي نزدې ۳۶ سلنه وګړي يې د فقر په وروستۍ درجه کي ژوند کوي. په دغه هيواد کي بيا په ځانګړې توګه د کډوالو کورنيو د ماشومانو حالت ډېر ناوړه دی.
انځور: DW/H. Sirat
لوږې
د دغو کورنيو ماشومان د هغو ناروغيو څخه رنځ وړي چي د نه خوړو له کبله پيدا کيږي. د ملګرو ملتونو د راپور له مي په افغانستان کي د ژمي په موسم کي خوارځواکي له ۲۰۱۲ مېلادي کال راهيسي نوره هم ډېره سوې ده.
انځور: DW/H. Sirat
تښتېدل
د ملګرو ملتونو د کډوالو چارو ادارې (UNHCR) د راپور په حواله په افغانستان کي نزدې پنځه لکه انسانان له خپلو مېنو څخه تښتېدلو ته اړ سوي دي. د دغو کسانو يو شمېر يې په کابل کي په خورا خرابو شرايطو کي ژوند تر څيرو خېمو لاندي ژوند کوي.
انځور: DW/H. Sirat
اړتيا
د کابل د کډوالو په يوه کمپ کي دغه کوچنی په دې راضي دی چي د لويانو بوټونه په پښه کي. د دغه کمپ ډېر لږ کوچنيان مناسب کالي او بوټونه لري، نور ټول د ژمي په دې يخه هوا کي بې بوټو په څيرو چپلکو کي ګرځي. په دغه کمپ کي کورنۍ يوازي او يوازي د بهرنيو په مرسته ژوند کوي چي هغه د دوی له پاره کافي نه دي.
انځور: DW/H. Sirat
نېستي
د کورنيو کډوالو په کمپ کي نه اوبه او نه هم بريښنا سته. دغه خلک تقريباً له ټولو شيانو څخه بې برخي دي. کوچنيان يې د پرمختګ هيڅ چانس نه لري. د ډيرو کوچنيانو پلرونه بېکاره ده او کولای نه سي چي خپل اولادونه ښوونځی ته ولېږي.
انځور: DW/H. Sirat
خوراک؟
د دغو کوچنيانو يو شمېر يې په چټليو کي ګرځي څو پاته سوي خواړه پيدا کړي يا پلاسټيکان ټول او بيا يې وپلوري. د دغو کډوالو کورنيو ډېری کوچنيان بايد کورته ډواډۍ پیدا کړي. د دوی هلکان او نجوني د کابل پر سړکانو باندي ګدايي کوي.
انځور: DW
تضاد
د کورنيو کډوالو کورنۍ له خپل دغه وضعيت څخه نا اميده دي. د دوی په خپلو سيمو کي امنيتي وضعيت ډېر خراب دی. په کابل کي د دوی له پاره ځای او د خوړلو هيڅ نه سته. په وروستيو کلونو کي په دغه ښار کي د بې سرپنا خلکو شمېر نور هم زيات سوی دی.
انځور: DW/H. Sirat
اميد واري؟
د ملګرو ملتونو د معلوماتو پر اساس، له افغانستان څخه به د بهرنيو ځواکونو په وتلو سره د کورنيو کډوال شمېر نور هم زيات سي. په دغه هيواد کي د ناټو او مرسته کوونکو هيوادونو د ميلياردونو ډالرو مرستي سره سره بيا هم کوچنيان بېله ښووني، روغتيا او امنيته پاته دي.