د بالیوود د یوه نوي فلم سندره، حتی مخکي تردې چي په سینما کي وچلیږي، د هغې د تبعیضي متن په دلیل سخت بحثونه راپورته کړي او تر انتقاد لاندي راغلې ده. په هندوستان کي ښځي د هغوی د توربخُن پوست په سبب د تبعیض سره مخامخ کیږي.
اعلان
په دغه بدله کي یوه ښځه د امریکايي سندرغاړي، بیانسه سره مقایسه سوې ده:«که بیانسه تا وویني چي د پوست رنګ دي ډیر سپین او روښانه دی، نو وبه شرمیږي.»
د دغي بدلي متن په حقیقت کي د ښایسته توب هغه ایډیالونه توصیفوي، چي په هندوستان کي ډیر مروج دي: په دغه هیواد کي چي ډیری انسانان یې تاریک او توربخُن پوست لري، سپین پوستو انسانانو او خصوصاً ښځو ته د ښایسته موجود په سترګه کتل کیږي. هغه کسان چي د بدن پوست یې توربخن او تاریک وي، اکثرأ په جامعه کي د تبعیض سره مخامخ کیږي، خصوصأ هغه وخت چي یوه ښځه د میړه په لټه کي وي.
په هندوستان کي د ښایسته توب ایډیالونه د استعمار د زمانې څخه پاته دي، یعني هغه وخت چي استعماري قدرتونه په مجموع کي روښانه پوستونه درلودل. د بالیوود د فلم جوړولو صنعت په مجموع کي دغه ایډیالونه تقویه کوي. د هندوستان مشهوره فلمي ستوري اکثرأ روښانه پوستونه لري او په بدلو کي هم په تکرار سره د سپین پوستو توصیف کیږي.
په ټولنيزو رسنيو کې اعتراضونه لا دوام لري
خو په دې اخرو کلونو کي د ښایسته توب د دغه تصور پرضد اعتراضونه، خصوصاً د نژادپرستۍ پر ضد غورځنګ «د تورپوستانو ځان مهم دی»، تر پخوا ډیر تقویه سوي دي.
سلو کالو کي تر ټولو مهم هندي فلمونه کوم ول؟
د هندي فلمونو د صنعت په تاريخ کي بې شمېره زيات فلمونه جوړ سوي دي. خو له دغو څخه بعضي يې تلپاتي بلل کيږي. په سلو کالو کي تر ټولو مهم هندي فلمونه کوم ول؟ دلته يې انځوريز راپور کتلای سئ:
انځور: picture alliance / Everett Collection
راجه هريشچندرا (۱۹۱۳)
د هندي فلمونو لړۍ ۱۰۰ کاله تر مخه د دادا صاحب پالکې په فلم پېل سوه. دغه فلم اوس سل کلنه کليزه لمانځي. هغه وخت زياتره فلمونه پر ديني او مذهبي داستانونو او اشخاصو ولاړ ول. هغه وخت د ښځينه ؤ رول هم نارينه ؤ ادا کاوه.
انځور: gemeinfrei
عالم آرا (۱۹۳۱)
د هندي فلمي نړۍ لومړي فلمونو ږغونه نه لرل. خو د پېل څخه ۱۸ کاله وروسته د «عالم آرا» فلم بازار ته راووت چي لومړی ږغ لرونکی فلم ؤ. لومړی ځل ؤ چي د ليدونکو د محرکو انځورونه سره موسيقي او ږغونه هم اورېدل.
انځور: public domain
آواره (۱۹۵۱)
د راج کپور «آواره» فلم لومړی هندی فلم ؤ چي د روسيې او چين تر څنګ په نورو هيوادونو کي هم بازار ته ووت. دغه فلم په نړيواله توګه شهرت تر لاسه کړ او زيات خلک تر اوسه دغه فلم د هندي فلمونو د تاريخ له مهمو فلمونو څخه ګڼي. د دغه فلم ټايټل سندره ډېره مشهوره سوه. راج کپور ته په نړيواله توګه دعوتونه وسول.
په ۱۹۸۷ ميلادي کال د پياسا (پښتو: تږی) فلم بازار ته راووت. دغه فلم چي پکښي ګورو دت او مالا سينها مرکزي کردارونه تمثيل کړي ول ډېر مشهور سو. دا ځکه چي تر آزادۍ وروسته هندوستان اقتصادي ستونزي او ښاري ژوند د ميني د يو داستان له لاري پکښي انځور سوي ول.
انځور: Guru Dutt Films
مدر انډيا (۱۹۵۷)
د هند د اصلي کلونو د اصلي ستونزو په تړاو هنري فلم «مدر انډيا» د هندي فلمي نړۍ يو له تر ټولو محبوبو فلمونو څخه شمېرل کيږي. دغه فلم چي پکښي نرګس مرکزي رول تمثيل کړی ؤ، د بهرنيو فلمونو له پاره د اوسکار فلمي جايزې له پاره هم کانديد سو. د دغه فلم له لاري زيات شمېر غربيانو په لومړي ځل د هند هيواد د اصلي ستونزو په تړاو ډېر ښه انځورونه وليدلای سوای.
د مغل سلطنت دولتي چاري پر يو اړخ او د ميني تنده پر بل اړخ. د مينځي انار کلي او د مغل پاچا د زوی تر منځ د ميني داستان او په ترڅ کي يې د شهزاده له خوا خپلې ميني ته د تاج محل په شان «نړيواله عجوبه» ودانۍ جوړول په ټوله نړۍ کي مشهور دي. پر دغه موضوع د خپل وخت تر ټولو په زيات مصرف جوړېدونکی تاريخي هندي فلم «مغل اعظم» په نړيواله توګه محبوبيت تر لاسه کړ.
ارادهانا (۱۹۶۹)
ارادهانا فلم چي د تنقيد کوونکو په وينا ښکلی داستان، خوږې سندري او زياته کوميدي يې درلوده، د هندي فلمي صنعت يو له ښکلو فلمونو څخه ؤ. په دغه فلم کي مرکزي رول د خپلو «خوږو خبرو د طرز» له پاره مشهور ممثل راجېش کهنا لوبولی ؤ.
انځور: UNI
شعلې (۱۹۷۵)
د زياتو سندرو او ميني محبت پر داستانونو ولاړو فلمونو وروسته د هندي فلمي نړۍ مينه والو ګبر سينګهـ و پېژند. په شعلې فلم کي د بدمعاش ډاکو «ګبر سينګهـ» رول امجد خان ولوباوه. د امجد خان د دغه فلم ديالوګونه او مکالمې تر نن پوري شهرت لري. په دغه فلم کي اميتاب بچن، دهرمندر او هیمامالاني مرکزي رولونه لوبولي ول.
ہم آپ کے ہیں کون (۱۹۹۴)
«ہم آپ کے ہیں کون» يا په پښتو «زه ستاسو څه کېږم» هندی فلم چي په ۱۹۹۴ کال بازار ته راووت، د تر ټولو بريالي هندي فلمونو څخه يو بلل کيږي. په دغه فلم کي مرکزي کردار مادهوري ديکشت (انځور) او سلمان خان لوبولی ؤ. دغه فلم د ميني يو داسي داستان بيانوي چي ډېر غير عادي بدلون پکښي راسي.
انځور: AP
کهبی خوشی کهبی غم (۲۰۰۱)
په هند کي د منځني قشر د ذوق سره سم يو له تر ټولو برياليو فلمونو څخه «کهبی خوشی کهبی غم» يعني «کله خوښي کله غم» فلم ؤ. دا په داسي حال کي چي د هند منځني قشر په دغه پېر کي نوي اقتصادي برياوي په لاس راوړي وې او و بهر ته يې هم مخه کړې وه.
انځور: Rapid Eye Movies
لګان (۲۰۰۱)
د لګان فلم د جوړېدو مخکي د اکثرو هندي فلمونو داستانونه يا خو به پر مينه ولاړ ول او يا پر آزادي او پيسو. خو لګان فلم چي د مشهور ايکټر او فلم جوړونکي عامر خان له خوا جوړ او په ۲۰۰۱ کال بازار ته راووت، د داستانونو د بيانولو نوی طرز وښودل سو. دغه فلم په هند کي د انګرېزانو د واکمنۍ پر وخت د کليوالو خلکو د تعهد او هوډمنتيا په تړاؤ يو ښکلی داستان بيانوي.
د هند او پاکستان تر منځ د لانجې موضوع د زیاتو هندي فلمونو د بريا لامل سوې ده. خو په ۲۰۰۱ کال د ګادار فلم چي په ۱۹۴۷ مېلادي کال د لوی هند د تقسيم او د پاکستان د جوړېدو په تړاو موضوع پکښي څېړل سوې، زښت زيات بريالی سو. دغه فلم زښتي زياتي کورنۍ او بهرنۍ جايزې وګټلې. په دغه فلم کي د سني ديول (انځور) له خوا تمثيل سوی کردار د زياتو کتونکو له خوا ډېر خوښ کړل سو.
انځور: AP
سينګهـ ايز د کينګ (۲۰۰۸)
سينګهـ ايز د کينګ نومي هندی فلم چی پکښي اکشې کمار (انځور)، اجې دېوګن، کارېش روال، اوم پوري، نصرالدين شاه، راجپال يادېف او اسراني غوندي محبوبو ستورو کار کړی ؤ. دغه فلم د داستان له پاره د کاميدي، رومانتيک او ايکشن مسالې د ګډولو يو يو بريالۍ نمونه ؤ.
انځور: AP
ګېنګس آف واسيپور (۲۰۱۲)
ګينګس آف واسيپور يو له هغه هندي فلمونو څخه بلل کيږي چي د فلم د بريا له پاره د انوراګ کش يپ، تيګمانشو دهوليا او راج کپور غوندي فلم جوړونکو د فلمي بريالۍ فورملې پرته يې د فلم د نوي تعريف اړتيا رامنځ ته کړه.
انځور: picture-alliance/dpa
دنګل (۲۰۱۶)
دنګل فلم د عامر خان له خوا جوړ سوی او پکښي مرکزي کردار هم دغه فلم جوړونکي او ايکټر لوبولی دی. دغه فلم چي د هند د سپورټ په نړۍ کي د دوو برياليو پهلوانو خوېندو او د هغوی د تربيې په ترڅ کي د هغوی د پلار پر قربانيانو او هلو ځلو پر حقيقي داستان ولاړ فلم دی، د هندي فلمي صنعت يو له تر ټولو ښه تجارتي فلمونو څخه وبلل سو.
انځور: picture-alliance/AP Photo/R. Kakade
باهو بلي (۲۰۱۷)
د ايس ايس راجه مولي فلم جوړونکي له خوا جوړ سوی «باهو بلي» د نوي هندي فلمونو تر ټولو بهترينه بېلګه بلل کيږي. دا ځکه چي په دغه فلم کي په کار اچول سوي کمپيوتري مصنوعي منظرې د هالي ووډ فلمونو پر سطحه حقيقي او خوندوري ترسيم سوي دي. د حيرانونکو منظرو، ښکلي انيمېشن او ښه تمثيل تر څنګ د دغه څو برخي لرونکي فلم داستان هم زيات بريالی ؤ.
انځور: Arka Media Works
پدماوت (۲۰۱۸)
د پدماوت فلم په هند کي زښت بحثونه او لانجې راوړلاړې کړې. دا ځکه چي د هندي تاريخي حماسو څخه پکښي يوه داسي مېرمنه تمثيل سوې چي د خپل مېړه او د نورو نارينه ؤ د مړيني وروسته د ګڼ شمېر نورو کونډه سوو مېرمنو سره يوځای ځان هم وسوځي. دغه پخوانی هندو دود چي د ميړه د مړي د سوځلو پر وخت به کونډې هم ورسره ځان ژوندی سوځاوه، زيات شخړيز عمل پاته سوی دی.
انځور: picture alliance / Everett Collection
انځورونه1 | 17
په اجتماعي شبکو کي د بیانسه په ارتباط دغي بدلي پرضد تر ډیرو اعتراضونو وروسته بالاخره بدلي ته تغیير ورکول سو. په نوي متن کي د بیانسه نوم او د سپین او روښانه پوست سره د ښځي ارتباط حذف سو، يعنې داسي: «که هغه تا وویني، بیا به نو دنیا وشرمیږي.»
د «ګوریا» هندي اصطلاح (سپین پوستې ښځه) معمولأ په بدلو کي د ښځو دپاره د محبت په معنی استعمالیږي. د بالییود ریژیسور، مقبول خان ویلي، انتظار یې نه درلودی، چي د «ګوریا» د اصطلاح څخه دي څوک تحت الفظي مفهوم واخلي. هغه توضیح کوي چي: «د بیانسه سره دمقایسې منظور یوازي دا ؤ چي د یوې ښځي د رقص هنر یو سړی تردې حده تر تأثیر لاندي راوستلی، چي هغه وغوښتل دغه ښځه د سندرغاړي بیانسه سره مقایسه کړي.»
بیانسه پخپله په یوه نوې ویدیويي بدله کي د تور پوستو ښځو د ښایسته توب څخه توصیف کړی دی. دغي امریکايي هنرمندي په دغه بدله کي ویلي دي: «ستا پوست نه یوازي تاریک او توربخُن دی، بلکي ځلیږي هم او ستا کیسه بیانوي.»