د ملګرو ملتونو د پراختيا پروګرام يا UNDP په خپل تازه راپور کي ليکلي دي چي په لسونو په اقتصادي توګه د پرمختګ په حال کي هيوادونه له سختو اقتصادي بحرانونو سره لاس او ګرېوان دي. د راپور په وينا که له دغو هيوادونو سره د بحران څخه د راوتلو له پاره پر وخت مرستي ونسي نو پايلي به يې ډيري جدي وي.
د راپور له مخي حد اقل ۵۴ هيوادونه بې له ځنډه عاجلو مرستو ته اړتيا لري او په عملي توګه يې جاري بحران د لا ژورېدو په حال کي دی. په وينا يې په دغو هيوادونو کي د فقر تر کچې د لا زياتو انسانانو د لوېدو ګواښ موجود دی.
له IMF څخه قرضه؛ باجوه له امریکا مرسته غوښتې ده
زياته سوې ده چي په دغو هیوادونو کي د چاپيريال ساتنې په برخه کي پانګونې ته ډېره زياته اړتيا سته. د ملګرو ملتونو د يادې ادارې په وينا د دغو هيوادونو وضعه له دې کبله هم د اندېښنې وړ ده چي «دا د اقليم له بدلون څخه تر ټولو زيات متاثره سوي هيوادونه» دي.
د ملګرو ملتونو د پراختيا پروګرام په داسي حال کي خپل دغه راپور خپور کړ ی دی چي په واشنګټن کي د نړيوال وجهي صندوق، د نړيوال بانک او په همدې شان د جي شل هيوادونو د وزيرانو غونډې پېلېدونکي دي.
د ملګرو ملتونو د يادي ادارې رئيس آخيم شټاينر، ژورناليستانو ته ويلي دي: «د تکراري خبرداريو باوجود تر اوسه ډېر لږ څه سوي دي او ګواښونه د زياتېدو په حال کي دي.» هغه دا څرګندوني په ژنيو کي وکړې.
کوچني پورونه يوازي د پرمختيايي هيوادو له پاره نه دي
د شټاينر په وينا په يادو هيوادونو کي بحرانونو مخ د لا جدي کېدو په هکال کي دي او ښايي د دغو هيوادونو بحران نړيواله بڼه خپله کړي. د هغه په وينا دغه مقروض هيوادونه په اقتصادي توګه تر سختو فشارونو لاندي دي او ورته ناممکنه ده چي پر خپل وخت قرضې بېرته ادا کړي يا نوو مالي منابعو ته لاسرسی پيدا کړي.
د شته معلوماتو له مخي له ۵۴ هيوادونو څخه ۴۶ هيوادونه داسي دي چي په مجموعي توګه يې په ۲۰۲۰م کال لا ۷۸۲ ميليارده ډالره قرضې لرلې. په دغو هيوادونو کي ارجنټاين، اوکراين او وينيزويلا د يادو ټولو قرضو دريمه برخه پوروړي دي.
آ./ا.ا./ن.ز.
تر ټولو زيات پوروړي هيوادونه کوم دي؟ ـ انځوريز البوم
د کلني ناخالص ملي توليداتو په پرتله د کومو هيوادونو دباندنيو قرضو کچه تر ټولو زياته ده. افغانستان، ايران، پاکستان او هند څومره پوروړي دي؟ په دغه انځوريز البوم کي د نړۍ تر ټولو زيات پوروړي هيوادونه وپېژنئ: انځور: picture alliance/dpa Themendienst/C. Seidel ۱۸۵ مقام ـ هانګ کانګ او ماکوا ـ ۰ سلنه هانګ کانګ او ماکوا هيوادونه د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۰ سلنه باندنۍ قرضې درلودې. په دې توګه دغه دوه هيوادونه د نړۍ تر ټولو لږ پوروړي هيوادونه دي.
انځور: Reuters/A. Song ۱۸۳ مقام ـ برونای ـ ۳ سلنه برونای هيواد د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۳ سلنه باندنۍ قرضې درلودې. په دې توګه دغه هيواد په نړۍ کي دويم نمبر تر ټولو کمې قرضې لرونکی دی.
انځور: Reuters/A. Rani ۱۸۲ مقام ـ افغانستان ـ ۷ سلنه افغانستان په دغه ليست کي تر برونای او هانګ کانګ هيوادونو وروسته دويم تر ټولو کمي قرضې لرونکی هيواد دی. د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي دغه هيواد په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۷ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: Getty Images/AFP/D. Faget ۱۲۲ مقام ـ ايران ـ ۴۱ سلنه ايران د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۴۱ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture alliance/AP Photo/V. Salemi ۵۷ مقام ـ آلمان (جرمني) ـ ۶۴ سلنه آلمان د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۶۴ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: Imago/Rolf Zöllner ۵۲ مقام ـ پاکستان ـ ۶۷ سلنه پاکستان د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۶۷ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture-alliance/Photoshot/S. Seher هند د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۷۰ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture-alliance/dpa قبرس د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۹۹ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: DW/P. Kouparanis ۱۹ مقام ـ موزمبيق ـ ۱۰۲ سلنه موزمبيق د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۰۲ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture-alliance/maxppp ۱۸ مقام ـ بهوټان ـ ۱۰۲ سلنه بهوټان د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۰۲ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: Reuters/C. McNaughton مصر د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۰۳ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture-alliance/dpa/M. Tödt ۱۶ مقام ـ بلجيم ـ ۱۰۳ سلنه بلجيم د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۰۳ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: Getty Images/AFP/T. Monasse ۱۵ مقام ـ جمايکا ـ ۱۰۴ سلنه جمايکا د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۰۴ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: Imago/imagebroker ۱۴ مقام ـ د امريکا متحده ايالات ـ ۱۰۸ سلنه امريکا متحده ايالات د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۰۸ سلنه باندنۍ قرضې درلودې. په دې توګه د نړۍ دغه نظامي او اقتصادي قوت يو له تر ټولو زيات پوروړو هيوادونو څخه دی.
انځور: picture-alliance/chromorange ۱۳ مقام ـ سينګاپور ـ ۱۱۱ سلنه سينګاپور د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۱۱ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: Imago/Manngold ۱۲ مقام ـ کانګو جمهوريت ـ ۱۱۹ سلنه کانګو جمهوريت د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۱۹ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: DW/J. Kanyunyu ۱۱ مقام ـ ګامبيا ـ ۱۲۳ سلنه ګامبيا د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۲۳ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture-alliance/robertharding/J. Lightfoot ۱۰ مقام ـ پرتګال ـ ۱۲۶ سلنه پرتګال د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۲۶ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: DW/J. Faget ۹ مقام ـ سوډان ـ ۱۲۶ سلنه سوډان د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۲۶ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture-alliance/Anadolu Agency/O. Elif Kizil ۸ مقام ـ کپ وېردې ـ ۱۲۶ سلنه کپ وېردې هيواد د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۲۶ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: DW/A. Semedo ۷ مقام ـ ايريتريا ـ ۱۳۱ سلنه ايريتريا د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۳۱ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: Reuters/T. Negeri ۶ مقام ـ ايتاليا ـ ۱۳۱ سلنه ايټاليا د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۳۱ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture-alliance/dpa/M. Murat ۵ مقام ـ باربادوس ـ ۱۳۳ سلنه باربادوس هيواد د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۳۳ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture-alliance/robertharding يمن د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۴۱ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture alliance/dpa ۳ مقام ـ لبنان ـ ۱۵۳ سلنه لبنان د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۵۳ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: DW/B. Gerdziunas ۲ مقام ـ يونان ـ ۱۸۱ سلنه يونان د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۱۸۱ سلنه باندنۍ قرضې درلودې.
انځور: picture-alliance/dpa/G. Fotis Plegas ۱ مقام ـ جاپان ـ ۲۳۶ سلنه جاپان د نړيوال وجهي صندوق د اعداد او شمېرو له مخي په ۲۰۱۷م کال کي د خپلو ټولو ملي ناخالص توليداتو ۲۳۶ سلنه باندنۍ قرضې درلودې. په دې توګه په ۲۰۱۷ کال جاپان د نړۍ تر ټولو مقروض هيواد ؤ.
ترتيب کوونکی: احمدولي اڅکزی
انځور: picture alliance/ZB
