ابوبکر البغدادي څو ودونه درلودل او هغه مېرمن چې د اعدام په سزا محکومه شوې ده د البغدادي لومړنۍ ښځه ده. د محکمې په حواله دغه مېرمن اسما محمد نومیږي.
محکمه څه وایي؟ په محکمې پورې اړوندو سرچینو د نوم پټ ساتلو په شرط د فرانسې خبري آژانس (AFP) ته ویلي دي چې دغه ښځه په ترکیې کې تر نیول کیدو وروسته، بیرته عراق ته راوستل شوې وه.
د عراق سترې قضایي شورا پر خپل انټرنټ پاڼه لیکلي دي: «د کرخ (لویدیځ بغداد) نظامي محکمې د ترهګر ابوبکر البغدادي مېرمنې ته د داعش په څیر ترهګرې ډلې سره د کار کولو او په خپل کور کې د یزیدي ښځو د نظربند ساتلو په جرم د اعدام سزا اورولې ده.»
په دې اعلامیه کې زیاته شوې ده چې د وژل شوي البغدادي میرمنې د عراق په شمال سنجار سیمه کې یزیدي میرمنې په توقیف کې ساتلې وې، کوم چې «وروسته د داعش جنګیالیو بیا وتښتولې.»
اسما محمد په دې وروستیو کې له «بي بي سي» سره په یوه مرکه کې د داعش له ظلمونو، د یزیدي مېرمنو له تښتونې او یا ورسره د غلاماتو او وینځو په څیر چلند کولو کې له لاس درلودلو څخه انکار کړی وو.
د «اسلامي دولت» د مشر البغدادي د ژوند استثنايي انځورونه
د داعش ډلې مشر ابوبکر البغدادي، د «نړۍ يو تر ټولو خطرناک ترهګر» په توګه پيژندل شوی وو. هغه په خټه عراقی وو چې تيره اوونۍ په سوريه کې د امريکايي ځواکونو په عملیاتو کې ووژل شو. دلته يې ځينې ځانګړې انځورنه کتلی شئ: انځور: picture-alliance/AP Photo/Al-Furqan د «نړۍ د تر ټولو خطرناک ترويست»، ابوبکر البغدادي پورې اړوند د يوې موندل شوې تذکرې کاپۍ ښيي چې د داعش ډلې مشر د ۱۹۷۱ کال د جنورۍ مياشتۍ په لومړۍ نيټه د عراق په سامره ښار کې زيږيدلی وو.
انځور: NDR البغدادي د ښوونځي په ډيرو مضمونو کې ښې نمرې لرلي دي. خو داسې ښکاري چې يوازې په انګليسي کې يې خوند نه وو. دغه پاڼه ښيي چې هغه د ۶۰۰ نمرو څخه ۴۸۱ ترلاسه کړې وې. د البغدادي اصلي نوم ابراهيم عواد ابراهيم البدري وو. ګاونډيانو يې ويلي چې پلار يې يو ساده کروندګر وو او دا يې د څلورو زامنو په ډله کې دريم وو.
انځور: NDR دغه د ۱۹۸۷ کال ۱۱۲۶ نمبر مکتوب، چې په کې د البغدادي د هلکتوب د وخت انځور هم شته، د هغه د عراقي تابعيت سند دی. ابوبکر البغدادي په دغه وخت کې ۱۶ کلن وو او د سامره ښار د هلکانو په يوه ښوونځي کې ېې په خپل اصلي نوم (ابراهيم عواد ابراهيم البدري» زدکړې کولې.
انځور: NDR ابوبکر البغدادي په کال ۱۹۹۱م کې بريالی شو چې ديپلوم په لاس راوړي. د ښوونځي په يوه سند کې راغلي چې هغه څو ځله ناکام شوی خو وروسته ورته د هغه د «شهيد ورور» په مخ يو څه نمرې ورکړل شوي دي. د هغه کشری ورور د عراق د پرځول شوي ديکتاتور، صدام حسين په پوځ کې عسکر وو او هغه مهال وژل شوی وو.
انځور: NDR د ابوبکر البغدادي د يو ملګري په وينا، هغه ډير علاقمنمد وو چې د رهبرۍ مسئوليت پر غاړه ولري. البغدادي به ماشومانو ته د قران زده کړې ورکولي. په سامره ښار کې د هغوی کور له ډيرې مودې راهیسې د هغو مهاجرو هستوګنځای ګرځيدلی. ګاونډيان وايي چې د بغدادي کورنۍ يا تښتيدلي او يا به په زندان کې وي.
انځور: NDR تر ديپلوم ترلاسه کولو وروسته ابوبکر البغدادي له خپل اصلي ټاټوبي څخه بغداد ته ولاړ تر څو هلته د حقوق په څانګه کې لوړې زده کړې وکړي. هغه تربيتي علوم او بهرنۍ ژبې هم د دوهمې او درېمې رشتې په توګه انتخاب کړې وې خو دا چې ديپلوم يې ټيټ وو، بريالی نه شو د پوهنتون دغو څانګو ته لار پيدا کړي.
انځور: NDR ابوبکر البغدادي د جسمي ستونزې له امله چې ده لرله، له عسکرۍ څخه معاف شوی وو. د تحصيل د وخت سند يې ښيي چې د هغه سترګو د نژدې ليد تکليف لاره.
انځور: NDR ابوبکر البغدادي په کال ۱۹۹۹ کې په يو لوړپوړي کارپوه باندې اوړي. د هغه د ديپلوم د دفاع موضوع د (قران تفسير) وو. د داعش مشر په ۲۰۰۳م کال کې د عراق په انبار ايالت کې د لومړي ځل له پاره واده وکړ.
انځور: NDR دا د ابوبکر البغدادي د ۲۰۰۲م کال انځور دی. هغه د ۲۰۰۳ کال په مارچ میاشت کې پر عراق د مريکا تر حملې وروسته، د ۲۰۰۴م کال په فبرورۍ مياشت کې ونيول شو. نوموړی ۱۰ مياشتې د عراق په سويل کې په «بوکا» کمپ کې بندي وو، خو د هغه د نيول کيدو دليل تر اوسه نه دي مشخص شوی.
انځور: NDR په بوکا کمپ کې د صدام حسين د پخواني پوځيانو تر څنګ پر امنيتي او تروريستي پيښو تورن کسان هم ساتل کيدل. کارپوهان وايي دغه ګډه اوسيدنه د البغدادي په طرز تفکر کې ډير رول درلود. البغدادي په ۲۰۰۴م کال کې له بند څخه تر خوشې کيدو وروسته پوهنتون ته ولاړ او د بغداد په لويديځ «توبجي» سيمه کې موذن شو.
انځور: picture alliance/AP Photo د امريکا متحده ايالاتو حکومت هر ډول معلوماتو چې هغه د «اسلامي دولت» د مشر د نيولو سبب واقع شي ۲۵ ميليونه ډالر جايزه تعین کړه. د ګارډين د رپوت په حواله، بغدادي په ستون و فقرات کې ستونزه درلوده او د دوو داکترانو له خوا يې معاينه او معالجه شوی وه. داسې هم ويل شوي چې هغه د ۲۰۱۵م کال په مارچ مياشت کې د امريکا په يوه هوايي حمله کې سخت زيان ليدلی وو. امريکا دغه حمله تائيد خو زيان په اړه يې خوله چوپه کړه.
انځور: Department of State/USA ابوبکر البغدادي د خلکو په منځ کې ډير لږ راڅرګنديده. د هغه يوازينی نوی انځور د موصل په «نوري مسجد» کې د وينا پر مهال اخیستلی انځور دی. وروسته له هغې چې د ابوبکر البغدادي اړوند ويډيو په انترنيت کې خپره شوه، بريتانيايي نشريې «تيلګراف» د هغه د قيمتي ساعت په اړه چې د وينا پر مهال يې پر لاس تړلی وو ليکلی وو چې کيدای شي دغه ساعت د «رولکس» د تر ټولو ګران ماډل ساعت وي.
انځور: picture-alliance/AP Photo د جيمز باند فلمونو لاسي ساعت د «سیمَستِر» (Seamaster) لاسي ساعتونه د «اوميګا» د لوکس ماډل ساعتونو څخه دي. دغه ساعت له ۱۹۹۵ کاله تر اوسه د جيمزباند فلمونو په لرۍ کې د جميزباند کريکتر پر لاس تړي. البغدادي دغه ساعت په لاس کاوه.
انځور: picture alliance/dpa پر بشري جنايتونو تورنه ډله د «اسلامي دولت» يا داعش تروريستې ډلې په ۲۰۱۳م کال کې سوريه کې جګړه پیل کړه. دغې ډلی لومړی خپل نوم د «عراق او سوريې اسلامي دولت» يا داعش کيښود چې وروسته يې بيا «اسلامي دولت» ته واړاوه. دغه ډله د ملګرو ملتونو سازمان او نورو بشري سازمانونو له خوا پر نسل وژنۍ او بشري جناياتو تورنه ده.
انځور: NDR
د ابوبکر البغدادي لومړۍ مېرمن څوک وه؟ اسما محمد په هغه وخت کې د البغدادي په نکاح کې وه چې داعش ډلې د عراق او سوریې ډیرې برخې تر خپل کنترول لاندې راوستلې وي.
په ۲۰۱۹م کال کې کله چې دغه ډله له پوځي ماتې سره مخامخ شوه، نو له هغې څو میاشتې وروسته امریکایي ځواکونو پر هغه ځای چاپه ووهله چیرې چې البغدادي د عراق په لویدیځ کې د خپلې کورنۍ له یو شمیر غړو سره پټ وو.
بغدادي په هغه وخت کې د ځان ژغورنې په خاطر د چاودیدونکو موادو له یوه واسکټ سره یوه تونل ته ننوت او له خپلو دوو ماشومانو سره یوځای یې ځان پورې چاودیدونکو موادو ته انفجار ورکړ . په هغه وخت کې د هغه له څلورو څخه دوه مېرمنې د ډزو په تبادله کې ووژل شوې.
کله چې دغه پيښه رامنځته شوه نو اسما محمد چې په اُم حُذیفه مشهوره وه هلته موجوده نه وه، ځکه دا لادمخه په ۲۰۱۸ م کال کې د ترکیې په سویل کې چې هلته په جعلي نوم اوسیدله نیول شوې وه.
په هم هغه کال فیبرورۍ کې دا عراق ته وسپارل شوه او چارواکو د ترهګرۍ د جنایتونو په اړه د پلټنو له پاره محبس ته واستوله.
د ملګرو ملتونو مفتشین وایي چې له دوی سره د دې خبرې واضح او کره ثبوت شته چې داعش د یزیدي لږکۍ پر وړاندې د نسل وژنې ترڅنګ، ډېر نور جرمونه هم ترسره کړي دي.
په هغه وخت کې په زرګونو یزیدیان ووژل شول او زرګونو نور یې بیا غلامان او ښځې یې وینځې کړای شوې. ښځې او ماشومان د دوی له کورنیو وتښتول شول او وحشیانه تیری پرې وشو، په کوم کې چې پرله پسې جنسي تیری او نورې زورونې شاملې دي.
کله چې «بي بي سي» له هغې څخه د داعش د دا ډول ظلمونو په اړه پوښتنه وکړه، نو هغې وویل چې خپل مېړه یې د دا ډول اعمالو له ترسره کولو منع کړی وو او ورته یې ویلي وو چې «لاسونه یي د بې ګناه خلکو په وینو لړلي دي.»
هغې دا هم ویلي وو چې له یزیدي ښځو او ماشومانو سره چې هر څه شوي دي پرې د «شرم احساس» کوي او «ډېره خواشینې» ده.
آژانسونه: ش.ن/ ن.ز
په عراق کي د ايزيديانو ډله ايز قبرThis browser does not support the video element.