د خير ښېگڼې دغه بنسټ غوښتنه کړې ده چې د سوریې اړونده مقرراتو موده دې وغځوله شي. د بنسټ د مشرتابه غړې ماريه لوهايده په دواړو هيوادونو افغانستان او سوريه کې خطرناک وضعيت ته په کتو سره وويل: «د دسمبر پر لسمه نیټه د بشري حقونو د نړيوالې ورځې په مناسبت زه د آلمان د کورنيو چارو د فدارالي او ايالتي وزيرانو څخه غوښتنه کوم چې که څه هم اخراج د اصولو پر بنسټ د ولاړ يوه دولت يوه مشروع کړنه وي، خو له بشري حقونو سره هم بايد سمون ولري.»
لوهايده وويل چې دمگړۍ افغانستان ته د مهاجرو اخراج غير مسئولانه کړنه ده. هغې خبرداری ورکړ چې په ځانگړې توگه له اروپا څخه ستانه شوي هلته د ژوند د بايللو له خطر سره مخامخيدلی شي.
نوموړي زياته کړه: «هغوی په جاسوسۍ او له خپل هيواد سره په خيانت تورنيږي او د تعقيب او زور زياتي ښکار کيږي او آن د مرگ گواښونه ورته کيږي.»
اړونده موضوع: يوه اخراج شوي افغان ته بیرته د آلمان ویزه ورکړل شوه
لوهايده وويل چې هغوی له وسله والو ډلو لکه طالبانو سره بې يوځای کيدو بله لاره نه لري او يا بيا تيښتې ته مجبوريږي. هغې زياته کړه چې دمگړۍ د کرونا له وجې په دغه هيواد کې وضعيت نور هم خراب دی.
د لوهایده په خبره سوریې ته اخراج هم په دغه هېواد کې د سياسي وضعيت له کبله غير مسؤلانه عمل دی.
هغې زياته کړه: «دا ثابته شوې ده چې بیرته ستنيدونکي کسان به د نيول کېدو يا لادرکه کېدو له خطر سره مخامخ شي.» نوموړې وویل چې دا له هر ډول مناسب او معقول انساني چلن سره په ټکر کې عمل دی او پر هغه کسانو هم بايد صدق وکړي چې جرمونه یې کړي او يا ترې خطر متوجې دی. د نوموړې په خبره دغه کسان د هغو نورو ټولو په شان چې د آلمان قانون ماتوي، بايد همدلته جزايي شي.
اړونده موضوع: په جرمني کي د مهاجرو د معتادۍ ستونزه
د آلمان د کورنيو چارو وزير هورست زېهوفر ويلي ول چې په جرمونو کې ښکيل سوريايي مهاجر به او هغه چې خطر ترې متوجې وي، په راتلونکي کې بيرته سوریې ته ليږدول کيږي، خو د آلمان هغو ایالتونو چې د سوسيال ډيموکرات گوند پکې واکمن دی، د زېهوفر دا خبره رد کړه ده.
ب. ص/ ن. ز (nka)
زموږ له آرشيف څخه:
د کوم هیواد څومره وګړي په بهرنیو هیوادونو کې ژوند کوي؟
د ملګرو ملتونو په وینا په ۲۰۲۰م کال کې له خپلو هیوادونو څخه د مهاجر شوو کسانو شمیر تر۲۷۲ میلیونه اوښتی دی. د انځورونو په دې ګالرۍ کې لیدلی شئ چې تر ټولو زیات د کوم هیواد خلک مهاجر شوي دي. انځور: AFP د ملګرو ملتونو د ارقامو له مخې د روان میلادي کال تر اوایلو پورې شا او خوا ۱۸ میلیونه هندي اتباع د خپل هیواد څخه د باندې په نورو هیوادونو کې اوسیدل. زیاتره هندوستانیان په امریکا متحده ایالات، کاناډا، بریتانیا او په خلیجي هیوادونو کې دي. په ۲۰۰۰م کال کې په بهرنیو هیوادونو کې د هندي اتباعو شمیر اته میلیونه وو او په نړیواله کچه دریم هیواد وو چې ډیر اتباع یې په نورو هیوادونو کې ول.
انځور: picture-alliance/AP Photo/K. Jebreili د لویدیځي امریکا هیواد مکسیکو، شا او خوا ۱۳ میلیونه اتباع په بهرنیو هیوادونو کې اوسیږي چې په دې ترتیب یې په دغه لېست کې دوهم ځای خپل کړی دی. له ۱۹۹۰م کال راهیسې ۴،۴ میلیونه او له ۲۰۰۰م کال راهیسې ۱۲،۴ میلیونه مکسیکویان په بهرنیو هیوادونو کې ژوند کوي.
انځور: Getty Images/AFP/E. Jaramillo Castro له چین څخه هم د خلکو د وتلو لړۍ زیاته شوې ده او د ۲۰۱۹م کال تر دسمبر میاشتې پوري تر ۱۱ میلیونه زیات چینایان په بهرنیو هیوادونو کې اوسیدل او په دې ترتیب د نړیوالې درجه بندۍ له مخې دریم هیواد دی چې اتباع یې نورو هیوادونو ته کډه شوي دي. زیاتره چینایي کډوال په امریکا متحده ایالاتو، کاناډا، جاپان او آسترالیا کې مېشت دي. په ۱۹۹۰م کال کې له چین څخه د باندې د اوسیدونکو چینایي اتباعو شمیر ۴،۴ میلیونه وو.
انځور: Getty Images/AFP/F. J. Brown په دغه نړیواله درجه بندۍ کې روسیه څلورم هیواد دی چې تر ۱۰،۵ میلیونه زیات اتباع یې په نورو هیوادونو کې اوسیږي. له روسیې څخه کډه شوي کسان په آلمان، امریکا او پر ځينو اروپایي هیوادونو سربیره د پخواني شوروي اتحاد په هیوادونو کې مېشت دي. د ملګرو ملتونو د ارقامو له مخې روسیه په ۲۰۰۰م کال کې د دغه لېست په سره کې او کابو یوولس میلیونه وګړي یې له هیواد دباندې په نورو هیوادونو کې اوسیدل.
انځور: Zentrum Gleiche Kinder له کورنۍ جګړې سره مخامخ د سوریې هیواد اته میلیونه وګړي په نورو هیوادونو کې اوسیدو ته مجبوره شوي دي. د ۱۹۹۰م کال په نړیواله درجه بندۍ کې سوریې ۲۶ مقام درلود، خو په ۲۰۱۱م کال کې د کورنۍ جګړې تر پیلیدو وروسته په سونو زره سوریایان مهاجرت ته اړ شول. د سوریې زیاتره اتباع د ترکیې، اردن او لبنان په څیر ګاونډیو هیوادونو کې اوسیږي خو د آلمان په شمول په ځینو نورو اروپایي هیوادونو کې يې هم شمیر کم نه دی.
انځور: picture-alliance/AP Photo/L. Pitarakis بنګله دیش، د ملګرو ملتونو په ترتیب شوي لېست کې شپږم هیواد دی. د وروستیو ارقامو له مخې شا او خوا اته میلیونه بنګالیان په نورو هیوادونو کې مېشت دي. د بنګال اتباع په هند او پاکستان کې هم شته خو په امریکا متحده ایالاتو، بریتانیا او خلیجي هیوادونو ته د تلونکو بنګله دیشي اتباعو شمیر هم زیات شوی دی.
انځور: dapd د پاکستان تر اووه میلیونه زیات اتباع په بهرنیو هیوادونو کې اوسیږي او په دغه لېست کې اووم ځای لري. زیاتره پاکستانیان په خلیجي هیوادونو، بریتانیا او امریکا کې اوسیږي. په ۱۹۹۰م کال کې ۳،۴ میلیونه او د ۲۰۰۵م کال تر پای پورې څه کم څلور میلیونه پاکستانیان په بهرنیو هیوادونو کې اوسیدل.
انځور: Iftikhar Ali د پخواني شوروي اتحاد تر ړنګیدو وروسته په نویمه لسیزه کې په نړیواله درجه بندۍ کې اوکران پنځم ځای درلود. خو له هغې راهیسې د اوکرایني اتباعو د مهاجرت په بهیر کې په تدریخي ډول کمښت راغی. خو د اوکراین او روسیې ترمنځ په وروستیو کلونو کې د ترینګلتیا له کبله دغه چاره بیا ګړندۍ شوې. د روان میلادي کال تر پېله شپږ میلیونه اوکرایني اتباع په نورو هیوادونو کې اوسیدل.
انځور: Picture alliance/dpa/Matytsin Valeriy د فلیپین ۵،۷ میلیونه اتباع په نورو هیوادونو کې اوسیږي او په دې ډول یې په دغه لېست کې نهم ځای خپل کړی دی. په ۲۰۰۰م کال کې له هیواد د باندې د فلیپین د اوسیدونکو شمیر درې میلیونه وو. په تیرو ۱۷ کلونو کې د فلیپین زیاتره اتباع د امریکا پر لور تللي دي.
انځور: picture-alliance/dpa/ F. R. Malasig د افغانستان شا او خوا پنځه میلیونه اتباع په بهرنیو هیوادونو کې اوسیږي او په دغه نړیواله درجه بندۍ کې لسم مقام لري. په ۱۹۹۰م کال کې افغانستان په فهرست کې اووم ځای درلود او ۶،۷ میلیونه اتباع یې په پاکستان، ایران او نورو هیوادونو کې مېشت وو. خو له ۱۹۵۵م کال راهیسې ډیر شمیر افغانان بیرته خپل ټاټوبي ته ورګرځیدلي دي.
انځور: Amrullah Safi