د افغانستان د ازادو ټاکنو او روڼتیا د څار بنسټ مشر قیس یاسیني، دویچه ویله ته وویل چې د نوماند وزېرانو په ارزول شویو اسنادو کې د لسو تنو سندونه لاهم نه دي تایید شوي.
ده وویل: «د ولسي جرګې اړوند کمېسیونونه باید د اسنادو ارزونه په سمه توګه او ژر تر ژره وکړي.»
کوم وزېران دي چې اسناد یې ستونزې لري؟
د ولسي جرګې د پوهنې او لوړو زده کړو د کمېسیون یو مکتوب ښيي چې د ځینو نوماند وزېرانو د لسانس دورې او د ځینو بیا تر لیسانس ښکته د ۱۲ ټولګي اسناد تاییدي نه لري.
مکتوب کې راغلي: د ملي امنیت ریاست لپاره نوماند احمد ضیاء سراج د لسانس دورې سند نه دی تایید شوی. د ښځو چارو وزارت ته د نوماندې حسینه صافی د دولسم ټولګي سند تاییدي نه لري. د صنعت او سوداګری وزارت د نوماند نثار احمد غوریاني د لسانس سند نه دی تایید شوی. د مخابراتو وزارت لپاره د نوماندې معصومه خاوري د لسانس او دولسم ټولګي دواړه سندونه نه دي تایید شوي.
د دغه مکتوب په اساس د ترانسپورت وزارت لپاره د نوماند قدرت الله ذکي د لسانس او دولسم ټولګي دواړه سندونه تاييدي نه لري. د سرحدونو او قومونو چارو وزارت لپاره د نوماند محب الله صمیم د دولسم ټولګي سند نه دی تایید شوی. د افغانستان بانک ریاست لپاره د نوماند اجمل احمدي د لسانس او دولسم ټولګي دواړه سندونه تاییدي نه لري. د کډوالو چارو وزارت لپاره د نوماند نورالرحمن اخلاقي د دولسم او لسانس دواړه سندونه نه دي تایید شوي. په مکتوب کې همدا راز زیاته شوې چې د کار او ټولنیزو چارو وزارت لپاره د نوماند بشیراحمد تینج د دولسم ټولګي سند تاییدي نه لري. د ټولګټو وزارت لپاره د نوماند نجیب الله یمین د دولسم ټولګي او لسانس دواړه سندونه نه دي تایید شوي.
ایا په نوماند وزېرانو کې دوه تابعیته هم شته؟
د آزادو ټاکنو او روڼتیا د څار بنسټ مشر قیس یاسیني وویل چې د ولسي جرګې د بهرنیو اړیکو کمېسیون لاهم د نوماند وزېرانو د دوه ګونې تابعیت په اړه اروزنې نه دي بشپړې کړی چې دې کار نوماند وزېرانو ته د باور رایو ورکولو بهیر لاپسې ځنډنۍ کړی.
د ټاکنو اړوند د مدني بنسټونو د همغږۍ ډلې نن یکشنبې (د ۲۰۲۰ میلادي کال د نوامبر ۱۵مه) په کابل کې خبریالانو ته وویل چې افغانستان یواځینی هېواد دی چې حکومتي چارې یې سرپرست وزېران پرمخ وړي.
انځور: Presseabteilung des Präsidentenpalastes von Afghanistan ددغو بنسټونو په یوه خبرپاڼه کې راغلي: «د نوماند وزېرانو سرپرستي اوس په یوه دود اوښتې او هېواد به د یوه اقتصادي بحران په لور سوق کړي.»
بل لوري ته افغان ولسمشر محمد اشرف غني شاوخوا درې اونۍ وړاندې ۲۴ نوماند وزېران او د یو شمیر ادارو رییسان ولسي جرګې ته د اعتماد د رایې ترلاسه کولو له پاره معرفي کړي، خو وکېلانو تر اوسه دغو کسانو ته د باور رایو ورکولو بهیر نه دی پيل کړی.
د ټاکنو اړوند د مدني بنسټونو د همغږۍ ډله له ولسي جرګې غواړي چې د باور رایو تر بهیر وړاندې باید ددغو نوماند وزېرانو زده کړې، کاري ظرفیت او کاري کړنلارې په سمه توګه وارزوي.
دا ډله، د جرګې له دارلانشاء غواړي چې نوماند وزېرانو ته د باور ورکولو بهیر کې دې بشپړ شفافیت مراعت کړي. تردې وړاندې داسې تورونه ول چې ګواکې نوماند وزېرانو ته د بډو په مقابل کې د باور رایې ورکول کیږي چې دا غږونه ان د پارلمان له منځه هم راپورته شوي.
اسماعیل شاکر – کابل
زموږ له آرشیف څخه:
د افغانستان د کابینې نوي معرفي شوي وزیران څوک دي؟
ولسمشر محمد اشرف غني د چهارشنبې په ورځ (۲۰۲۰م کال د اکتوبر۲۱) د کابینې نوماند وزیران او د ریاستونو مشران پارلمان ته معرفي کړل. ولسمشر غني په حکومت کې د اساسي بدلونونو ژمنه هم وکړه. انځور: Presseabteilung des Präsidentenpalastes von Afghanistan انځور: Presseabteilung des Präsidentenpalastes von Afghanistan رنګینه حمیدی - د پوهنې وزارت نوماند وزیره رنګینه حمیدي په ۱۳۶۵ هجري لمریز کال کې د کندهار ولایت په ارغنداب ولسوالۍ کې زیږیدلې ده. هغې خپلې لوړې زده کړې د ادیانو د مطالعې په برخه کې په متحده ایالاتو کې کړي دي. میرمن حمیدي د ښخو د حقونو د فعالې، د کاري زمینې برابرونکې او په افغانستان کې د یوه نړیوال ښوونځي بنسټ ایښودونکې ده.
انځور: Facebook/Afghanistan government اسدالله خالد - د ملي دفاع وزارت له پاره نوماند اسد الله خالد په ۱۳۸۴ هجري لمریز کال کې د غزني ولایت په ناوه ولسوالۍ کې زیږیدلی دی. خالد په تاجکستان کې په سیاسي علومو کې لوړې زده کړې دي. تر دې وړاندې هغه د غزني او کندهار ولایت د والي په توګه هم دندې ترسره کړي دي. خالد د دفاع وزارت د سرپرست، په پارلماني چارو کې د دولت د وزیر، د سرحدونو، اقوامو او قبایلو چارو د وزیر او همدا راز د افغانستان د ملي امنیت د ریس په توګه هم دندې ترسره کړي دي.
انځور: Reuters مسعود اندرابي - د کورنیو چارو وزارت نوماند مسعود اندرابي په ۱۳۵۹هجري لمریز کال کې په بغلان ولایت کې زیږیدلی دی. اندرابي د اطلاعاتو او نړیوالو خدماتو په برخه کې ماسټري لري. اندرابي له څو کلونو راهیسې د افغانستان په امنیتي سکتور کې دندې ترسره کړې دي. تر دې وړاندې اندرابي څو کلونه د ملي امنیت په مختلفو برخو کې دندې لرلي وې.
انځور: Innenministerium Afghanistan/Presse حسینه صافي - د ښځو چارو وزارت حسینه صافي په ۱۳۵۳هجري لمریز کال کې په لغمان ولایت کې زیږیدلې ده. هغې د ښوونکې د تربیې په برخه کې زده کړې کړي او د حقوقو او سیاسي علومو په برخه کې یې لوړې زده کړې کړي دي. تر دې وړاندې هغې د ښوونکې، په ګڼ شمیر نړیوالو موسساتو کې د مشرې او مرستیالې په توګه هم دندې لرلي وې.
انځور: Facebook/Afghanistan government محمود کرزی - د ښار جوړونې او ځمکو وزارت له پاره نوماند وزیر محمود کرزی د پخواني ولسمشر حامد کرزي ورور دی. نوموړي په امریکا کې ژوند کړی او د طالبانو د رژیم تر نسکوریدو وروسته بیرته افغانستان ته ستون او په مختلفو اقتصادي برخو کې یې ځان بوخت کړ. محمود کرزی د کابل بانک یو له شریکانو څخه وو او د کابل بانک د فساد په قضیه کې او همدا راز د غیر قانوني پورونو په قضیه کې یو له تورنو کسانو څخه وو.
انځور: AP محمد هارون چخانسوري - د معدنونو او پطرولیم وزارت نوماند محمد هارون چخانسوري په ۱۳۵۹ هجري لمریز کال کې په نیمروز ولایت کې زیږیدلی دی. چخانسوري د آسترالیا په سدڼي کې د مدیریت په برخه کې د ماسټرۍ تر کچې لوړې زده کړې کړي دي. د کلیو د پراختیا، کرهڼې وزارت، د عامې روغتیا وزارت، نړیوال بانک، د ولسمشرۍ ماڼۍ د چارو د ریاست، د ولسمشر دفتر او د بهرنیو چارو وزارت هغه وزارتونه دي چې چخانسوري پکې د عادي بستونو نه نیولې د سرپرست وزیر تر کچې پورې دندې لرلي وې.
انځور: picture-alliance/AP Photo/R. Gul معصومه خاوري - د مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژۍ وزارت ته نومانده معصومه خاوري په ۱۳۶۴ هجري لمریز کال کې د سمنګان ولایت په دره صوف بالا ولسوالۍ کې زیږیدلې ده. هغې د طبي تکنالوژۍ په څانګه کې په ترکیه کې تحصیلات پای ته رسولي او ۱۳۸۹ لمریز کال کې یې د پیام نور پوهنتون د حقوقو په څانګه کې هم لوړې زده کړې کړي دي. میرمن خاوري تر دې وړاندې په ولسي جرګه کې د سمنګانو ولایت د استازې او همدا راز د افغانستان د اجرائیه ریاست د سلاکارې په توګه هم دندې ترسره کړي دي.
انځور: Facebook/Afghanistan government محمد حنیف اتمر- د بهرنیو چارو وزرات له پاره نوماند وزیر حنیف اتمر په ۱۳۴۷ لمریز کال کې په لغمان کې زیږیدلی دی. اتمر په بریتانیا کې د نړیوالو اړیکو او د جګړې په حال کې هیوادونو د چارو د مدیریت په برخه کې ماسټري ترلاسه کړې. هغه د کارمل او نجیب د حکومت پرمهال په ملي امنیت یا خاد کې هم دنده ترسره کړې. اتمر تر دې وړاندې د کلیو د پراختیا وزیر، پوهنې وزیر او د کورنیو چارو د وزیر او همدا راز یې د ملي امنیت د سلاکار په توګه هم دندې ترسره کړي دي.
انځور: picture-alliance/dpa/TASS/A. Korotayev انورالحق احدي - د کرنې، اوبو لګونې او مالدارۍ وزارت ته نوماند وزیر احمدي په ۱۳۳۰ لمریز کال کې په کابل کې زیږیدلی دی او د اقتصاد او سیاسي علومو په برخه کې لوړې زده کړې لري. احدي په سیاسي علومو کې ماسټري لري او تر دې وړاندې یې د افغانستان د مرکزي بانک د مشر او د مالیې وزیر په توګه هم دنده ترسره کړې ده. احدي د «افغان ملت» د ګوند مشر هم دی.
انځور: Massoud Hossaini/AFP/Getty Images عبدالهادي ارغندیوال - د مالیې وزارت له پاره نوماند وزیر ارغندیوال په ۱۳۳۱ لمریز کال کې په کابل کې زیږیدلی دی او په کابل کې یې د اقتصاد په برخه کې تحصیلات پای ته رسولي دي. ارغندیوال د کرزي د حکومت پرمهال د اقتصاد وزیر وو او په پاکستان کې د مهاجرت پرمهال د حزب اسلامي ګوند د مالي چارو مسئول هم وو.
انځور: DW کریمه حامد فاریابي - د اقتصاد وزارت، محمد جواد عثماني - د عامې روغتیا وزارت، احمد ضیا سراج - د ملي امنیت د عموي مشر، مجیب الرحمن کریمي - د احیا او کلیو د پراختیا وزارت، محمد قاسم حلیمي - د ارشاد، حج او اوقافو وزارت، فضل احمد معنوي - د عدلیې وزارت، قدرت الله ذکي - د ترانسپورت وزارت، محب الله صمیم - د سرحداتو او قبایلو وزارت، محمد طاهر زهیر - د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت له پاره نوماند شوي دي.
انځور: Presseabteilung des Präsidentenpalastes von Afghanistan پاتې نور وزیران او ریسان: نثار احمد فیضي غوریاني - د صنعت او تجارت، نور الرحمن اخلاقي د مهاجرینو وزارت، اجمل احمدي - د افغانستان بانک د عمومي مشر، عباس بصیر - د لوړو زدکړو وزارت، بشیر احمد تینج - د کار، ټولنیزو چارو وزارت، نجیب الله یمین - د ټولګټو وزارت او عبدالشکور مهجور د اساسي قانون د تطبیق د څار د کمیسیون د مشر په توګه ولسي جرګې ته د اعتما د رایې د ترلاسه کولو له پاره معرفي شوي دي.
انځور: Presseabteilung des Präsidentenpalastes von Afghanistan