د افغانستان عامې روغتيا وزارت مرستيال وحيد مجروح د سه شنبې په ورځ وويل، په پام کې ده چې د »کوواکس« له خوا د ۱۱۲ ميليونو ډالرو په مرسته د افغانستان د ۲۰ سلنه وگړو له پاره د کرونا واکسين برابر شي.
نوموړي خبريالانو ته وويل چې افغانانو ته به د دې واکسين رسېدل شپږ مياشتې موده ونيسي خو د هغه په خبره چارواکي له بېلا بېلو اړخونو سره په خبرو بوخت دي څو ژر دا واکسين ترلاسه کړي.
دا په داسې حال کې ده چې طالبانو ويلي دي چې دوی په افغانستان کې د دغه واکسیناسيون څخه ملاتړ کوي.
اسوشتيد پریس خبري آژانس له کابله لیکي، طالبانو د سه شنبې په ورځ (د جنوري ۲۶مه) وويل چې دوی د واکسيناسيون د »کواکس« له پروګرامه چې د روغتيا نړيوال سازمان يې په موخه ۱۱۲ ميلیونه ډالر لګوي، ملاتړ کوي.
د وسله والو طالبانو وياند ذبيح الله مجاهد رويټرز ته ويلي دي چې دوی به د واکسيناسيون د پروګرام له تطبيق څخه «ملاتړ« وکړي او »آسانتياوې» ورته برابرې کړي.
»کوواکس« د روغتيا د نړيوال سازمان يو نړيوال پروگرام دی چې له لارې یې د نړۍ د بې وزله او کم عايد لرونکو هېوادونو سره د واکسين په برخه کې د مرستې په موخه رامنځته شوی دی.
د افغانستان د روغتیا وزارت همدا راز د دوشنبې په ورځ اعلان کړې وو چې هندوستان دغه هېواد ته د کرونا د ۵۰۰ زره دوزه واکسینو د لیږلو ژمنه کړې ده. د روغتيا وزارت په خبره په نظر کې ده له دغه شمير واکسینونو سره به ۲۵۰ کسان واکسین کړل شی.
هندوستان دوه واکسینه د داخلی واکسیناسیون له پاره تائيد کړي دی: یو یې »کويشيلد« په نامه واکسين دی چې بريتانوي سویدنی استرازنیکا شرکت تولید کړی او بل چې د هند د درمل جوړولو شرکت بهارات بایوتک تولید کړې دی. د افغانستان روغتيا وزارت دا نه دي ويلې چې هند به کوم واکسین دوې ته ولیږې.
په دې وروستيو کي د هندوستان د بهرنيو چارو وزارت ويلې وو چې سريلانکا، افغانستان او نورو په هند کې توليد شوي دغه واکسین غوښتې وو، چې د اړوندو ادارو له رسمې تائيد څخه وروسته به ومنل شي.
د افغانستان د روغتيا وزارت د پاليسې جوړونې مرستيال ډاکټر بشير نورمل ويلي دی، هغه کسان چې پر کرونا د اخته کيدو له خطر سره مخ وي د واکسين په بهیر کې به په لومړی ځای کې وي. د هغه په خبره په نظر کې ده چې لومړی دغه کسان واکسین کړل شي.
نړيوال بانک او د آسيا پراختيايي بانک هم د افغانستان د شل سلنه وګړو له پاره د واکسين چمتو کولو ژمنه کړې ده. د افغان چارواکو په خبره، دغه واکسین به د ۲۰۲۱ په نيمايي او د ۲۰۲۲ م کال تر پايه پورې افغانستان ته ورکړل شي.
د افغانستان د روغتيا وزارت د شميرنو له مخې تر اوسه په هېواد کې د ۵۴ زره او ۷۰۰ کسانو د کرونا تيستونه مثبت پيژندل شوي دي او په ټوليزه توګه ۲۳۹۰ کسانو پر دغې ناروغۍ د اخته کيدلو له کبله مړه شوي دې. خو ويل کيږې چې ريښتينې ارقام له رسمي شميرنو څخه ډير لوړ دي.
دلته زموږ له آرشيف څخه يو انځوريز البوم هم کتلی شئ:
په آلمان کي خلک څنګه واکسین کیږي؟
د اروپا د دوا جوړولو آژانس (EMA)، د فایزرـ بیونتک واکسین تائید کړل. آلمان خپلو خلکو ته د واکسین لګولو له پاره ستر مرکزونه آماده کړي. په آلمان کي د واکسیناسیون د پروګرامونو او هلو ځلو په اړه انځورونه دلته لیدلی سئ:
په آلمان کي په لومړي پړاو کي د واکسین لګولو مجموعاً ۴۱۰ مرکزونه جوړ سوي چي د ښاریانو د واکسین لګولو دنده یې پر غاړه ده. په بل پړاو کي ډاکټران هم کولای سي، خلک واکسین کړي. په دوسلدورف کي د واکسیناسیون د یوه مرکز انځور.
انځور: Laci Parenyi/dpa/picture alliance
د واکسین د چمتو کولو دنده
د واکسین د آماده کولو دنده د آلمان د حکومت پر غاړه ده. خو د واکسین لګولو د مرکزونو جوړول ایالتي حکومتونه پر غاړه اخلي. د شورین له ښار څخه د مکلنبورګ فورپومرن ایالتي لومړۍ وزیرې، مانویلا شوزیک لیدنه وکړه. هغه په خپله د سینې له سرطان څخه رغیدلې او بیرته خپلي وظیفې ته ورګرځیدلې ده.
انځور: Bernd Wüstneck/dpa/picture alliance
له سیارو واحدونو څخه کاراخیستل
په لومړي پړاو کي به چي د دسمبر پر ۲۷ مه پیلیږي، سیار واحدونه به د زړو کسانو پالنځایونو ته ولاړ سي او د هغه ځای اوسیدونکي او پرسونل به واکسین کړي.
انځور: Daniel Karmann/dpa/picture alliance
له سترو موجودو تاسیساتو څخه استفاده
د آلمان په ډیرو لویو او کوچنیو ښارونو کي ورزشي صالونونه، ستودیمونه او یا هم د نندارو مرکزونه په یو څه تغییر سره، د واکسیناسیون په مرکزونو اوښتي دي. په دغه انځور کي د فرانکفورت د واکسیناسیون یو مرکز لیدل کیږي.
انځور: Boris Roessler/dpa/picture alliance
د بیلابیلو بنسټونو همکاري
په دا وروستیو اونیو کي بیلابیلو بنسټونو لکه سره صلیب، نظامي واحدونو او همدارنګه د تخنیکي مرستو مرکزونو د واکسیناسیون د مرکزونو په جوړولو کي ونډه درلوده.
انځور: Sina Schuldt/dpa/picture alliance
د لومړیتوبونو ټاکل
د رابرت کوخ په انستیتوت کي د استیکو په نامه د واکسین لګولو دایمي کمیسیون، آلماني اتباع د عمر، د ناروغۍ حالت او د هغه خطر پر اساس چی د کرونا له امله ورته پیښ وي، پر شپږو کتګوریو ویشلي دي چی په ترتیب سره به د لومړیتوبونو پر اساس واکسین سي.
انځور: Hannibal Hanschke/dpa/picture alliance
د واکسین د تطبیقیدو بهیر
آلماني اتباع د لیک له لاري پر ټاکلي وخت واکسیناسیون ته راغوښتل کیږي. د دغې لوحې پر اساس چي د مونشن د واکسیناسیون په مرکز کې ځړیږي، هر څوک چي واکسین کیږي، څلور پړاوونه تیروي. د نوم ثبتول، د واکسین له پاره د انتظار وخت، واکسیناسیون او تر واکسین وروسته په مرکز کي د ډاکټرانو ترڅارنې لاندي پاته کیدل.
انځور: Tobias Hase/dpa/picture alliance
په بیلابیلو ژبو معلومات ورکول
واکسین سوي کسان په دغه صالون کي تر یو وخت پورې تر صحي مراقبت لاندي وي او که د واکسین په وړاندي عکس العمل ونه ښیې بیا نو رخصتیږي. د کولن په ښار کي دغه ځړول سوې لوحه په آلماني، انګلیسي او ترکي ژبو لیکل سوې.
انځور: Jens Krick/dpa/picture alliance
د پرسونل آماده کول
ټول هغه پرسونل چي د جرمني د واکسیناسیون په مرکزونو کي کار کوي، روزنه ورکړل شوې او په دې ورځو کي د تمرین په حال کي دي. په دغه انځور کي د راینلند فالڅ د ایالت د تریر په ښار کي د واکسیناسیون د مرکز د پرسونل تمرینونه لیدل کیږي.
انځور: Harald Tittel/dpa/picture alliance
د خلکو پوښتنې ځوابول
ډاکټران او آن متقاعد ډاکټران هم د واکسیناسیون په مرکزونو کي حاضر دي او د خلکو پوښتنو ته به جواب ورکړي. په دې برخه کي هم لازمې زده کړي او تمرینونه ترسره کیږي. په انځور کي کیڼي خواته ډاکټر کلاوس واینر ناست دی چي د بمبیرګ د ښار د واکسیناسیون په مرکز کي د خلکو پوښتنې جوابوي.
انځور: Nicolas Armer/dpa/picture alliance
د واکسین دوې مرحلې
د آلمان د روغتیا وزارت د اعلان پر اساس، د کرونا د واکسین د ۱۳۶ میلیونه او ۳۰۰ زرو دوزونو په آماده کولو سره به، د دغه هیواد شاوخوا ۸۳ میلیونو اتباعو څخه ۶۸ میلیونه او ۲۰۰ زره کسان په دوو مرحلو کی په راتلونکي میلادي کال کي واکسین سي. دلته په هامبورګ کي د واکسیناسیون یو مرکز لیدل کیږي.
