د بالکان پرلار بیرته اروپا ته ډیر مهاجرین ورروان دي. خو د دې سره دا خطرهم لوړیږي، چي مهاجرین به پرهغو ځایونو باندي هم وربرابر سي، چيري چي د یوګوسلویا د جنګ پرمهال مینونه ښخ سوي دي.
اعلان
تر هغه وروسته چي د ۲۰۲۱ م کال په دوبي کي د جنوب شرقي اروپا په هیوادونو کي د کرونا قیودات بیرته یوڅه راکم سول، د په اصطلاح بالکان پرلار باندي بیرته اروپا ته د مهاجرینو راتګ ډیر سو.
خو د ۲۰۱۵ م کال پرخلاف هنګري نور نه غواړي، چي د جنګ ځپلو او بحراني هیوادونو مهاجرین غربي اروپا ته ورپریږدي او د هیواد څخه یې تیر سی. پدې خاطر نو په مخ پر ډیریدونکي ډول سره مهاجرین کوښښ کوي، چي د کروشیا د لاري ځانونه اروپا ته ورسوي.
دغه خبر د اروپايي ټولني د سرحدي کنټرول آژانس، فرونټکس په تیره جولای میاشت کي د ۲۰۲۰ م کال د کلنۍ ارزیابۍ د رپوټ پر مهال ورکړی دی.
د فرونټکس په حواله اکثره دغه مهاجرین سوریایان، افغانان او عراقیان دي. د رپوټ مطابق په ۲۰۲۰ م کال کي د کرونا ویروس په سبب د سرحدونو شدید کنټرول موجود ؤ، او اوس چي هغه یو څه راکم سوی دی، نو مهاجرین هم ورسره ډیر سوي او اروپا ته د تیریدو کوښښ کوي.
د بلي خوا بیا ډیری کوښښ کوي، چي د امکان تر حده پوری ژر راتیر سي، ځکه چي په مني کي به د کرونا مریضانو د تعداد په ډیریدو سره بیرته په سرحدونو کي سخت کنټرول رامنځته سي. خو دا چي څومره کسان به په غیر قانوني ډول سره د اروپايي ټولني د لومړني هیواد کروشیا څخه تیر سوي او بیا د صرستان څخه د «درینا» رود د لاري بوسنیا ته تللي وي، دا لا معلومه نه ده.
صربي چارواکي ګمان کوي، چي په اوس وخت کي یې په هیواد کي تقریبأ ۵۰۰۰ مهاجرین اقامت لري. خو په اطمینان سره به دغه مهاجرین د اروپا د اتحادیې دباندي سرحدونو ته د هغو لارو څخه ورتیر سي، په کومو کي چي د ۱۹۹۱ څخه تر ۱۹۹۵ م کال پوري د یوګوسلاویا د جنګ پر مهال ډیر ماینونه ښخ دي. دا به په خپل نوبت سره مهاجرینو ته سخته مرګه ژوبله رامنځته او ډیر خلک به ښايي د ماینونو قربانیان سي.
انځورونه: د بالکان پر لار مهاجر څه وايي؟
یو کال مخکي په سونو زره مهاجر د بالکان له لاري شمالي اروپا ته راغلل. اوس د هغوی شمیر راکم سوی دی. خو بیا هم ځیني کسان له دغي لاري څخه په قاچاقي توگه مهاجرت کوي. د دویچه ویله خبریال د هغوی له څو تنو سره لیدلي دي.
انځور: DW/M. Ilcheva
د تیښتي پر وخت ولادت
احمدو وینوس کیسه کوي:«زما شپږ میاشتي کیږي، چي په یونان کي اوسیږم. زما اولاد په ترکیه کي نړۍ ته راغی.» هغوی د سوريې د لاذقیقه ښار سره نژدې یوه کلي څخه دي او وايي، چي د روسي جنگي الوتکو په بمباریو کي یې هر څه له لاسه ورکړي دي.
انځور: DW/M. Ilcheva
لس کاله د تیښتي په حال کي
عبدلامیر ۴۹ کلن دی. دغه عراقي تیر لس کال په تیښته کي ژوند کړی دی. هغه د ۲۰۱۶ م کال په فبروري کي جرمني ته راورسیدی. دی وايي:«د یونان د یوې جزیرې سره د ساحلي ساتونکو یوه کښتی راښکاره سوه او موږ ټوله سخت وبیریدلو.»
۲۸ کلن پاکستانی«وسیم»،وايي:«زه درې واره له صربستان څخه بلغاريا ته استول سوی یم، خو زه به بیا هم کوښښ وکړم. په هرډول چي کیږي، جرمني ته ځم»
انځور: DW/M. Ilcheva
له چین څخه دوې کورنی
د بلغاریې د«پاستروگور» په کمپ کي اکثره د افغانستان او پاکستان ځوان مهاجرين اوسیږي. خو د چینايی مغلانو فقط دوې کورني هم په دغه کمپ کي دي. هغوی هم غواړي جرمني ته ولاړي سي. هغوی وايي:«دا چي موږ مغول یو، په چین کي اکثراً له منځه وړل کیږو.»
انځور: DW/M. Ilcheva
«جرمني ته ځم، چي ټکسي وچلوم»
دغه پاکستانی مهاجر وايي،چي له پاکستان څخه تر جرمني پوري قاچاقي تگ مي ۶۰۰۰ ډالره کیږي. علي(چپې خواته) ددوو اوونیو راهیسي د بلغاريا د«پاستروگور» په کمپ کي اوسیږي. دی وايي:«زه باید خپل ځان جرمني ته ورسوم. په پاکستان کي مي باید له کورنی سره د پیسو مرسته وکړم. زه کولای سم، ټکسي وچلوم.»
انځور: DW/M. Ilcheva
د مسلمانانو په منځ کي یو عیسوی
دغه ۲۲ کلن ایرانی وايي:«زه یو عیسوی یم او په کمپ کي مسلمانان ما تل توهینوي. زه فکر کوم، چی کولای سم په بلغاریا کي پاته سم. په هر صورت باید د نورو مذهبونو له پیروانو څخه وتښتم. هغوی مازهیروي.»
انځور: DW/M. Ilcheva
«ما بیرته واستوی»
دغه سړی(ښی اړخ ته) د بلغاریې «پاستروگور» د کمپ له آمر څخه غواړي:«ښاغلې! هیله ده ما پاکستان ته ډیپورت کړی.» دی غواړي ، خپلو اولادونو ته ولاړ سي. ځکه چي ډیره ناروغه دی. دی یوازي ناجوړه نه دی، بلکي ځیني افغانان هم او غواړي بیرته افغانستان ته ولاړ سي.»
انځور: DW/M. Ilcheva
د پولیسو لخوا وهل ټکول
پاکستانی «هورام» له څو ورځو راهیسي د صربستان د«سبوتیچا» په کمپ کي اوسییږي. هغه څو واره هڅه وکړه، چي د هنگري له سرحد څخه تیر سي. دی وايي، چي هلته پولیسو وهلی ټکولی دی.
انځور: DW/M. Ilcheva
د ایټالیا پر لور د لاري بدلون
«عمر چیداد» له یوولسو میاشتو راهیسي په تیښته کي دی. په دې منځ کي دغه ۲۳ کلن پاکستانی ځوان صربستان ته رسیدلی دی او غواړي ایټالیا ته ولاړ سي. دی هیله مند دی،چي هلته به یې ډیر ژر پناه قبوله سي.
انځور: DW/M. Ilcheva
بیرته تگ ته هیله مندي
د هنگری- صربستان په سرحد کي دغه سوريايي ځوان وايي:«زما دوې اوونۍ کیږي، چي په «کلبیجه» کي یم او هیله مند یم، چي ډیر ژر په هنگري کي د پناه غوښتنه وکړم. که په سوريه کي جنگ خلاص سي، غواړم خپل ټاټوبي ته ولاړ سم. زه دلته، زړه می هلته.»