د کرونا وبا لومړۍ څپې پرمهال د مړو ښخيدل خلګو ته د جنګونو پر وخت هغه عسکر ورپياد کړل چي بې له نوم او نښانه به هرځای ښخېدله. کارپوهان وايي هيڅوک دي د دوستانو بې حضوره نه ښخيږي.
انځور: picture-alliance/dpa/AP/LaPresse/C. Furlan
اعلان
کارپوهان وايي چي د ښخولو کلتور بل ډول دی او بيرته بايد انسانان په احترام او عزت سره ښخ سي، که هغوی د کرونا د وجهي په روغتونو او يا هم د زړو د پالني په مرکزونو کي مري.
د هغوی په خبره د کرونا پانډمۍ لومړۍ څپې او سختو تدابيرو پرمهال له کرونا څخه ډير مړه سوي کسان په مطلق منزويتوب سره، د دوستانو او قريبانو په نه حضور کي ښخ سول. خو دا کار نه بايد بيا تکرار سي. د مختلفو اديانو کارپوهانو او پروفيسرانو د تيري سې شنبه په ماښام (نومبر ۱۷مه) د يوه ويديو کنفرانس له لاري وغوښتل چي د ښخولو کلتور بايد تر ټولو لوړ ارزښت ولري.
د هايدلبيرګ څخه د سن محقق، اندرياس کروزه وايي چي «مرګ او ژوند سره تړلي او هغه د انسان د ژوند يوه مهمه برخه ده، چي بايد بې ارزښته نه، بلکي درناوي ورته وسي.» په امادګيو سره د دې دنيا پريښول هغه باارزښته مرحله ده، چي انسان ورسره مخامخ کيږي.
د هغه په خبره، څنګه چي يو انسان په خپل ژوند ډير شيان ليدلي وي، د هغه څخه يې بايد د مرګ پر وخت يادونه وسي او د نورو سره شريک سي. نه داچي په نوم ورکي ډول او بې سرنوشتي سره يو ځای ښخ سي.
د جرمني د اخلاقياتو د شورا دغه غړی همدارنګه وايي: «څوک چي بې له دوستانو او خپلوانو يوازي په نامعلوم ځای کي په نوم ورکي ډول سره ښخيږي، داسي معني لري، لکه هغه چي هيڅ نه وي پيدا سوی او فزيکي او معنوي موجوديت يې نه درلودی.»
د قبرونو د کلتور د موزيم آمر، ډيرک پورشمن بيا زیاتوي چي په نوم ورکي ډول او د دوستانو په نه حضور کي د يوچا ښخول هغه لويه تراژيدي ده چي انسانان د کرونا پاندمۍ پر وخت ورسره مخامخ دي.
تر دې دمخه د جنګونو د وخت د قبرونو د پالني او ساتني المانۍ اتحاديې عمومي سکرټري، دانيلا شيلي دې ته اشاره کړې وه چي د کرونا پر وخت مرګونه تر يوه حده پوري هغه بدبختي راپيادوي چي د دوهم عمومي جنګ پر مهال عسکر په منزوي او نوم ورکي ډول سره ښخيدل.
Ag/ق.ن، ن.ز
تر کرونا زيات خطرناک د نړۍ ويروسونه وپېژنئ ـ انځوريز راپور
دمګړی په ټوله نړۍ کي د کرونا بيره خوره ده. خو که د مړيني شمیرو او ارقامو ته وکتل سي نو تر کرونا ډېر خطرناک ويروسونه سته. دلته يې وپېژنئ
ماربورګ ويروس
ماربورګ د آلمان د يو ښار نوم دی چيري چي په ۱۹۶۷ مېلادي کال ګڼ شمېر انسانان د يو ويروس له کبله مړه سول. دا چي دغه ويروس په همدغه ښار کي وپېژندل سو نو ورته د ماربورګ نوم ورکول سو. دا د نړۍ له تر ټولو خطرناکو ويروسونو څخه يو بلل کيږي او په ۹۰ سلنه پيښو کي په دغه ويروس اخته انسانان خپل ژوند له لاسه ورکوي.
انځور: picture alliance/dpa/CDC
ايبولا ويروس
ايبولا ويروس د ۲۰۱۳ او ۲۰۱۶ کالونو تر منځ په لوېديځه افريقا کي تر ۱۱ زرو څخه زيات انسانان ووژل. دغه ويروس مختلف ډولونه لري او په لوړه اندازه وژونکې ناروغي رامنځ ته کوي. په دغه ويروس له اخته کسانو څخه عموما ۹۰ سلنه يې خپل ژوند له لاسه ورکوي.
انځور: picture-alliance/dpa
هانټا ويروس
د کرونا له خپرېدو وروسته په چين کي په هانټا ويروس د وژل سوي کس خبر هم د زياتو رسنيو سرټکی وګرځېدل. هانټا نوی ويروس نه دی. په دغه ويروس اخته کسانو کي د سږو ناروغۍ، تبه او د پښتورګو د غيرفعاله کېدو علايم راڅرګنديږي.
انځور: REUTERS
د لېوني سپو ويروس
د لېوني سپي ويروس د سپيانو، ګيدړو او يا شوپرکانو د داړلو په نتيجه کي انسان ته انتقاليږي. که څه چي کورني سپي ټول د دغه ويروس پر ضد واکسين کيږي، خو د افغانستان او پاکستان په شمول په زياتو هيوادونو کي لا زيات کوڅه ډبه سپي د دغه ويروس د خپراوي سبب کيږي. دغه ويروس په لوړه اندازه وژونکی دی.
