تاسو به په قوي احتمال سره په ټولنيزو رسنيو يا نورو کسانو څخه د واکسين د اغېزو او نورو خطرونو په اړه ادعاوي اورېدلي وي. دغه راز د واکسين چټک توليد او تائيد کيدای شي تاسي د هغه د ايمني کيدلو په اړه شکمن کړي.
اعلان
د امريکا متحده ايالتونو د ناروغيو د کنترول او مخنيوي مرکز(سي دي سي) د رپوټ په حواله د کرونا واکسين به تر ډير وخت پورې له ناسمو انګيرنو څخه ليري پاتې نه شي او اړينه ده چې سر له اوسه د هغې په اړه واقعيتونه خپاره کړو.
کرونا واکسين تاسي نه ناروغه کوي
د کرونا هر واکسين چې تر اوسه پورې توليد شوی او يا ترينه ګټه اخيستل کيږې، کوم ژوندی ويروس پکښې نشته چې د کوويد ۱۹ ناروغۍ سبب شي. د دغه هر واکسين هدف زموږ د بدن د دفاعي سيستم روزنه ده چې څرنګه کرونا ويروس وپيژني او ورسره مبارزه وکړي. کله کیدای شي په دغه بهير کې د يوه کس تبه شي. دا يو طبيعي حالت چې د انسان د بدن دفاعي سيستم د واکسين پر وړاندي غبرګون ښيي.
سپارښتنه کيږي چي حتی هغه کسان بايد هم واکسين شي چي د کرونا ناروغي يې تيره کړې وي. ځکه تر اوسه پوري کارپوهان نه پوهيږي چي هغه کس چي په کرونا اخته شوی او بيرته ترې رغېدلی وي، څه وخت له دغي ناروغۍ خوندي وي. دغه وخت له يو تر بل انسانه پوري توپير لري. ځينې لومړني شواهد دا ښيې چې دغه ډول طبيعي خونديتوب ښاي ډيره موده پاتې نشي.
واکسين ستاسې (دي ان آې) نه بدلوي
د (سي دي سي) د اعلان له مخې، ام آر ان آې واکسينونه د بدن حجرې داسي روزي چې څرنگه پروتين جوړ کړي څو دغه بيا د دفاعي سيستم سبب شي. ام آر ان آې واکسين په ژنتيک کې د بدلون توان نه لري او هيڅکله د حجرې هستې يعنی هغه ځای ته چي زموږ DNA پکښې ده، نه ننوځي او له هغه سره اړيکي نه نيسي.
کرونا واکسين پر چټکو ازموينو او توليد سربيره بې خطره دی
د درمل جوړولو ډېرو شرکتونو د دغه ويروس د نړيوال کيدو په دليل د واکسين جوړولو په برخه کي په بېړي سره پانگونه وکړه. خو دا په دې معنی نه ده چې دغه شرکتونه دې ايمني قراردادونه له پامه غورځوي او ډيري ازمويني نه کوي.
تر واکسيناسيون وروسته هم بايد ماسک وي
که څه هم دا امکان لري چې واکسين ستاسي د ناروغه کيدلو مخه ونيسې، خو دا لا تر اوسه پوري روښانه نه ده چې آيا تر واکسينيدو وروسته هم ويروس انتقاليدای شي که نه. تر هغه چې د واکسين اغيز ډير روښانه نه شي احتياطي اقدامات لکه د ماسک تړل، فزيکي واټن او په پرله پسې ډول دلاسو پريمنيځل به اړين وي. په ډېر ښه حالت کې به لا نږدې تر يوه کاله پورې د ماسک اغوستل او ټولنيز واټن ضروري وي.
د ويروس د بڼې بدلون، واکسين نه بې اغيزې کوي
کرونا هم لکه د نورو ويروسونو په شان بڼه بدلوي او که بياهم په راتلونکې کې بڼه بدله کړې، واکسين بيا هم ګټور دی. ځکه د ناروغۍ نخښې کمزوري کوي او په روغتون کي د خاصې پالنې، د بستري کيدلو اړتيا او د مرګ ګواښ کموي.
د کرونا نوي بڼه خاصې نخښې نه لري
ويروسونه مدام بڼه بدلوي، نو ځکه روغتيايي کارپوهان د دغه نوي بڼې له پيژندلو څخه تعجب نه کوي.
د نوي بڼې نخښې هماغه پخوانۍ دي، تبه، ستړيا، د بدن درد، لړزه، د مرۍ يا ستونې درد،ټوخی او په سينه کي درد دی. ځکه نو ډيره ستونزمنه ده چې پوه شئ چې د ويروس په نوې او که پخوانۍ بڼه اخته شوي ياست.
د کارپوهانو په خبره که څه هم د ويروس د نوې بڼې د خپريدلو چټکتيا ډيره ده، خو هيڅ داسې شواهد نه شته چې وښيي چي دغه بڼه دي تر هغي بلي وژونکې وي يا تر هغې بلي د سختي ناروغۍ سبب کيږي. سره له دې مهمه ده چې لا هم ټولنيز واټن وساتل شي او د ماسک اغوستلو ترڅنگ په کورنو کي له راټوليدو څخه ډډه وشي.
ويروسونه په طبيعي ډول د پراخيدلو پر مهال بدلون مومي، ځينې يې زيات او ځينې يې کم. ډير کله دغه بدلونونه د ويروس په ضرر تماميږې او حتی هغه له منځه وړې. په ۲۰۱۹م کال کې د کرونا ويروس له پيدا کيدلو راهيسې يې بڼي بدلي شوي دي. سارس کوو۲ يو RNA ويروس دی، چې په پرله پسې ډول يې بڼه بدله کړې او بدلون پکي راځې.
DW ف.س/ح
په آلمان کي خلک څنګه واکسین کیږي؟
د اروپا د دوا جوړولو آژانس (EMA)، د فایزرـ بیونتک واکسین تائید کړل. آلمان خپلو خلکو ته د واکسین لګولو له پاره ستر مرکزونه آماده کړي. په آلمان کي د واکسیناسیون د پروګرامونو او هلو ځلو په اړه انځورونه دلته لیدلی سئ:
په آلمان کي په لومړي پړاو کي د واکسین لګولو مجموعاً ۴۱۰ مرکزونه جوړ سوي چي د ښاریانو د واکسین لګولو دنده یې پر غاړه ده. په بل پړاو کي ډاکټران هم کولای سي، خلک واکسین کړي. په دوسلدورف کي د واکسیناسیون د یوه مرکز انځور.
انځور: Laci Parenyi/dpa/picture alliance
د واکسین د چمتو کولو دنده
د واکسین د آماده کولو دنده د آلمان د حکومت پر غاړه ده. خو د واکسین لګولو د مرکزونو جوړول ایالتي حکومتونه پر غاړه اخلي. د شورین له ښار څخه د مکلنبورګ فورپومرن ایالتي لومړۍ وزیرې، مانویلا شوزیک لیدنه وکړه. هغه په خپله د سینې له سرطان څخه رغیدلې او بیرته خپلي وظیفې ته ورګرځیدلې ده.
انځور: Bernd Wüstneck/dpa/picture alliance
له سیارو واحدونو څخه کاراخیستل
په لومړي پړاو کي به چي د دسمبر پر ۲۷ مه پیلیږي، سیار واحدونه به د زړو کسانو پالنځایونو ته ولاړ سي او د هغه ځای اوسیدونکي او پرسونل به واکسین کړي.
انځور: Daniel Karmann/dpa/picture alliance
له سترو موجودو تاسیساتو څخه استفاده
د آلمان په ډیرو لویو او کوچنیو ښارونو کي ورزشي صالونونه، ستودیمونه او یا هم د نندارو مرکزونه په یو څه تغییر سره، د واکسیناسیون په مرکزونو اوښتي دي. په دغه انځور کي د فرانکفورت د واکسیناسیون یو مرکز لیدل کیږي.
انځور: Boris Roessler/dpa/picture alliance
د بیلابیلو بنسټونو همکاري
په دا وروستیو اونیو کي بیلابیلو بنسټونو لکه سره صلیب، نظامي واحدونو او همدارنګه د تخنیکي مرستو مرکزونو د واکسیناسیون د مرکزونو په جوړولو کي ونډه درلوده.
انځور: Sina Schuldt/dpa/picture alliance
د لومړیتوبونو ټاکل
د رابرت کوخ په انستیتوت کي د استیکو په نامه د واکسین لګولو دایمي کمیسیون، آلماني اتباع د عمر، د ناروغۍ حالت او د هغه خطر پر اساس چی د کرونا له امله ورته پیښ وي، پر شپږو کتګوریو ویشلي دي چی په ترتیب سره به د لومړیتوبونو پر اساس واکسین سي.
انځور: Hannibal Hanschke/dpa/picture alliance
د واکسین د تطبیقیدو بهیر
آلماني اتباع د لیک له لاري پر ټاکلي وخت واکسیناسیون ته راغوښتل کیږي. د دغې لوحې پر اساس چي د مونشن د واکسیناسیون په مرکز کې ځړیږي، هر څوک چي واکسین کیږي، څلور پړاوونه تیروي. د نوم ثبتول، د واکسین له پاره د انتظار وخت، واکسیناسیون او تر واکسین وروسته په مرکز کي د ډاکټرانو ترڅارنې لاندي پاته کیدل.
انځور: Tobias Hase/dpa/picture alliance
په بیلابیلو ژبو معلومات ورکول
واکسین سوي کسان په دغه صالون کي تر یو وخت پورې تر صحي مراقبت لاندي وي او که د واکسین په وړاندي عکس العمل ونه ښیې بیا نو رخصتیږي. د کولن په ښار کي دغه ځړول سوې لوحه په آلماني، انګلیسي او ترکي ژبو لیکل سوې.
انځور: Jens Krick/dpa/picture alliance
د پرسونل آماده کول
ټول هغه پرسونل چي د جرمني د واکسیناسیون په مرکزونو کي کار کوي، روزنه ورکړل شوې او په دې ورځو کي د تمرین په حال کي دي. په دغه انځور کي د راینلند فالڅ د ایالت د تریر په ښار کي د واکسیناسیون د مرکز د پرسونل تمرینونه لیدل کیږي.
انځور: Harald Tittel/dpa/picture alliance
د خلکو پوښتنې ځوابول
ډاکټران او آن متقاعد ډاکټران هم د واکسیناسیون په مرکزونو کي حاضر دي او د خلکو پوښتنو ته به جواب ورکړي. په دې برخه کي هم لازمې زده کړي او تمرینونه ترسره کیږي. په انځور کي کیڼي خواته ډاکټر کلاوس واینر ناست دی چي د بمبیرګ د ښار د واکسیناسیون په مرکز کي د خلکو پوښتنې جوابوي.
انځور: Nicolas Armer/dpa/picture alliance
د واکسین دوې مرحلې
د آلمان د روغتیا وزارت د اعلان پر اساس، د کرونا د واکسین د ۱۳۶ میلیونه او ۳۰۰ زرو دوزونو په آماده کولو سره به، د دغه هیواد شاوخوا ۸۳ میلیونو اتباعو څخه ۶۸ میلیونه او ۲۰۰ زره کسان په دوو مرحلو کی په راتلونکي میلادي کال کي واکسین سي. دلته په هامبورګ کي د واکسیناسیون یو مرکز لیدل کیږي.