د چاپيريال ساتنې اروپايې آژانس د رپوټ له مخې په تګ راتګ کي د محدوديتونو له کبله او له کور څخه د کار کولو په زياتیدو سره د اروپا په ډيرو ښارونو کې د هوا کیفیت ښه شوی وو. خو په تدریجي ډول له پلاستيک څخه د زیاتې ګټې اخیستنې له کبله پر چاپیریال د کرونا وبا منفې اغیزې زیاتي شوي دي.
د دې علت له پخوا څخه هم په زياته کچه له پلاستيکي موادو څخه کار اخیستل دي. د هغې له جملې څخه يو ځل کاریدونکي دستکشې، پلاستيکي جامې چې له ويروس څخه د حفاظت په موخه کارول کيږې او پر دې سربیره عفونیت ضد موادو بوتلونه دي.
پر دې سربیره په اروپا کې ډير شمير رستورانونه چې یوازې مشتریانو ته د د خوړو د وړلو اجازه لري، هم له پلاستيکي لوخو څخه ګټه اخلي. دغه راز د پلورنځيو تړل کیدل او له کورونو څخه بهر ته د تګ راتګ محدوديدل، هم د دې سبب شوی چې خلک په آنلاین ډول توکې راونیسې او دغه محصولات ډير کله په پلاستيکي بستو کي تړل شوي وې.
پر ورته موضوع زموږ له آرشيف څخه يو انځوريز البوم (04.12.2018):
تر سودا رانیولو وروسته د پلاستیکي خلتو ځای د خځلو سطل دی. د دې کار د مخنیوي له پاره غوره ده چې بل ځل د سودا رانیولو له پاره د شاه بسته، لرګینه ټوکرۍ او یا هم د ټوکر کڅوړه له ځانه سره یوسئ. د چاپیریال ساتنې سازمانونه د ټوکرانو د کڅوړو څخه چې د کرباس او یا کتان څخه جوړ وي سپارښتنه کوي.
انځور: picture alliance/JOKER/M. Gloger
بسته بندي شوي ميوه او سبزیجات مه رانیسئ
په پلاستیکي جالیو کې یا کڅوړو کې د بسته بندي شوو میوو یا سبزیجاتو پر ځای هغه میوې او سبزیجات رانیسي چې په دغه ډول کڅوړو کې نه وي. د بیلګې په توګه د اوونۍ بیلا بیل بازارونه. له دغو بازارونو سودا اخیستل نه یوازې د خځلو د کمیدو سبب ګرځي، بلکې د خوراکي موادو او پیسو د اصراف په برخه کې هم کمې کیږي. ځکه تاسو دومره میوه او یا سبزي رانیسئ چې ورته اړتیا لرئ.
انځور: Fotolia/Robert Kneschke
د پلاستیک پر ځای ښيښه
د آلمان د چاپیریال او طبیعت ساتنې اداره وایي چې یو پلاستیکي بوتل د تجزیه کیدو له پاره ۴۵۰ کلونو ته اړتیا لري. خو د هغه په مقابل کې ښيښه یي بوتل شته. د تیر په څیر چې مستې، اوبه، شیدې، غوړي یا سرکه په بوتلونو او یا هم په شیشه یي بوتلونو کې د مصرفونکو په اختیار کې وو. دا سمه ده چې ښيښه یي بوتلونه تر پلاستیکي بوتلونو درانه دي، خو له ښيښې څخه په آسانۍ سره بیا کار اخیستل کیدای شي.
انځور: picture-alliance/dpa/C. Klose
لوی بستې انتخاب کړئ
که څوک تصمیم لري چې بې له فکره پلاستیک و نه کاروي، باید سترو پلورنځایو ته ولاړ شي. د بلیګې په توګه د ځان پریمنځلو صابون او یا نور مایع صابون چې په لویو بوتلونو کې وي او د بیا ډکیدو ظرفیت لري د کوچنیو بوتلونو په پرتله د پلاستیکي خځلو د کمیدو په برخه کې مرسته کوي.
انځور: picture-alliance/dpa/U. Baumgarten
له بسته بندي شوو خوړو پرهیز وکړئ
په پلاستکي بوتلونو کې تیارې میوې او تیار جوړ شوی سلاد چې د یو ځل مصرفیدونکي پلاستکي کارد او پنجې ورسره وي، د پلاستیکي موادو د انبار د زیاتیدو سبب ګرځي. د دې پر ځای کولی شئ چې په آشپزخانه کې د څو دقیقو په تیرولو سره خپل خواړه په عادي لوښي کې د کارد او پنجې په واسطه وخورئ. د یخ څښاک له پاره هم د پلاستیکي بمبې څخه کار مه اخلئ.
انځور: picture-alliance/Design Pics/L. D. Gordon
تازه خواړه سالم او ارزانه دي
زیاتره تیار خواړه یا یخ وهلي خوارکي توکي په پلاستیکي خلتو کې بسته بندي شوي وي. آن د کنسرو په قطیو کې هم پلاستیکي پوښ موجود وي. د تازه خوړو پخول هم سالمه او آرزانه دي او هم د پلاستیکي خځولو په کمښت کې مرسته کوي.
انځور: Fotolia/Marco Mayer
د بسته بندۍ پر مهال د چاپیریال په هکله هم وکړئ
د خوراکي موادو د تازه ساتلو له پاره پلاستیک او المونیم څخه استفادې ته اړتیا نه شته، بلکې غوره دا ده چې خپل خوراکي توکي له ګیاه څخه جوړو شوو کاغذونو کې وپيچئ. دا کار هم روغتیا ته ګټور دی او هم له چاپیریال سره سازګار دی. د خوړو د پلاستيکي لوښو پر ځای کولی شئ له فلزي، ښيښه یي او یا هم له لرګینو لوښو څخه کار واخلئ.
انځور: DW/C. Novak
د پلاستیکي قاشق پر ځای له لرګین قاشق څخه استفاده
په ځانګړي ډول د اخلي پر مهال بهتره ده چې له پلاستیکي ابزارو سترګې پټې کړئ. ځکه چې پلاستیکي ذرې د حرارت د لوړې درجې پر وخت حلیږي او خوړو سره یو ځای کیږي. د لرګي څخه جوړو قاشق، ملاقه یا نورو ابزارو په واسطه کولای شئ د دې کار مخنیوی وکړئ.
انځور: Fotolia/PhotoSG
د پلاستیک پرته د لوبو سامان
د ماشومانو خوښیږي هر څه خولې ته کړي. د ماشومانو د لوبو پلاستیکي سامان د هغوی د روغتیا له پاره ګټور نه دی. د لوبو د پلاستیکي سامان پر ځای له لرګیو څخه جوړ توکي یي ښه بدیل دی.
انځور: Fotolia/pholidito
د پلاستیک پرته د سینګار لوازم
صحي - آرایشي لوازم لکه د ځان پریمنځلو مایع صابون، د غاښونو کریم او دې ته ورته نور کریمونه کیدای شي کوچني پلاستیکي ذرات یا میکرو پلاستیک ولري چې له کارولو یي باید ډډه وشي. د بیلګې په توګه جامد صابون کیدای شي د مایع صابون ځای ونیسي چې هم لګښت کموي او هم د پلاستیک د خځلو د کمیدو په برخه کې مرسته کوي.
انځور: Colourbox
د مصنوعي تارونو پر ځای طبیعي تارونه
زیاتره کالي چې موږ یي اغوندو، له نایلون یا دې ورته مصنوعي تارونو څخه جوړ شوي وي، چې طبعا د پلاستیکي موادو درلودونکي دي. د کالیو پریمنځلو په ماشینونو کې د دغو کالیو د وینځلو پر مهال میکرو پلاستیکي ذرات له هغې جلا کیږي چې په اوبو کې حلیږي او فاضله اوبو ته انتقالیږي. نو ښه به دا وي چې له داسې کالیو استفاده وشي چې د کارباس یا کتان په څیر د طبیعي تارونو څخه جوړ شوي وي.