د سویډن لومړي وزیر اولف کریسترسون، د دوشنبې په ورځ په بروکسل کې د مرسته کوونکو تر کنفرانس وروسته ویلي دي چې نړیوالې ټولنې د ترکیې او سوریې له زلزله ځپلو سره د ۷ میلیارده ډالرو مرستې ژمنه کړې ده.
زمونږ د یوټیوب له شبکې سره یوځای شئ:
نوموړي ویلي دي چې په دې کنفرانس کې د توقع برخلاف د ډیرو مرستو ژمنه شوې ده: «کله چې یوه تراژدي پيښیږي یوازی یوه حل لاره پاتې کیږي او هغه پيوستون دی».
په پيرو او اکوادو کې زلزلې لسګونو کسانو ته مرګ ژوبله اړولې ده
المان اعلان کړی دی چې په دواړو هیوادونو کې له زلزله ځپلو سره خپلې اوسنۍ مرستې شاوخوا ۲۴۰ میلیونه یورو یعنې تر دوه برابرو هم زیاتوي.
د اروپايي کمیسیون د مشرې اورزولا فون دیر لاین د معلوماتو په اساس اروپايي اتحادیه له یو میلیارد یورو سره د ترکیې د زلزله ځپلو سیمو په بیارغونې کې مرسته کوي. په جگړه ځپلې هیواد سوریې کې د بشري او بیارغونې د مرستو په خاطر ټاکل شوې ده چې ۱۰۸ میلیونه یورو نورې ځانکړې شي.
آلمان له زلزله ځپلو سيمو سره خپلي مرستي دوه برابره کړې
د فیبرورۍ په ۶ نیټه دوو شدیدو زلزلو د ترکیې سویل ختیځ او د سوریې شمال ولړزاوه. په مجموع کې په دواړو هیوادونو کې نږدې ۵۷ زره انسانانو خپل ژوند له لاسه ورکړ او په میلیونونو نور بې کوره شول. له همدې امله فون دیر لاین له کرسترسون سره یوځای د مرسته کوونکو دغه کنفرانس دایر کړ.
اروپایي اتحادیې او غړو هیوادونو د زلزلې تر پيښیدو سمدستي وروسته سیمې ته ژغورونکي ځواکونه، کشفي سپي او وسایل واستول او د مالي مرستو ژمنه یې وکړه.
فون دیر لاین ویلي دي: «مونږ باید خپلو مرستو ته دوام ورکړو او له ژغورل شوو سره یوازې د ژوندي پاتې کیدو په خاطر نه، بلکې د هغوي د ژوند بیا جوړولو له پاره مرسته وکړو.»
له ۲۰۰۰م کال راهیسې مرګونې زلزلې
د دوشنبې په ورځ په ترکیه او سوریه کې زورورې زلزلې تر ۲۱۰۰۰ زیات کسان مړه کړي دي. داسې اندېښنې هم شته چې ښایي د تلفاتو شمیر لا پسې لوړ شي. له ۲۰۰۰م کال راهیسې د افغانستان په ګډون د نړۍ په کچه ځینې مرګونې زلزلې وپېژنۍ. انځور: picture-alliance/AP Photo/str په ترکيه او سوريه کې د ۲۰۲۳م کال په فبرورۍ کې د ۷ اعشاریه ۸ درجې په شدت زلزله وشوه. د زلزلې له لومړۍ ورځې د تلفاتو ارقام مه په لوړيدو حالت کې دي. د فبرورۍ په ۱۱مه رپوټونو کې د مړو شمیر نژدې ۲۵ زره ښودل شوی دی.
انځور: SNA/IMAGO د ۲۰۲۲م کال د جون میاشتې په ۲۲مه نېټه په خوست او پکتیکا کې زلزلې تر ۱۱۰۰ زیات کسان مړه کړل. په انځور کې د خوست په سپیره ولسوالۍ کې یو سپين ږیری په زلزله کې د خپل ويجاړ شوي کور ته نژدې ناست دی.
انځور: AP Photo/picture alliance د ۲۰۲۱م کال د اګست پر ۱۴ په هایتي کې یوې زورورې زلزلې چې د ریشتر پر مقیاس ۷،۲ درجې وه تر ۲۲۰۰ زیات انسانان مړه کړل.
انځور: Orlando Barría/Agencia EFE/imago images د ۷،۵ درجې په شدت زلزلې په اندونیزیا کې تر ۴۳۰۰ انسانان مړه کړل.
انځور: Rudy Akdyaksyah/AP/picture alliance / د ۲۰۱۶م کال د اګست مياشتي پر ۲۴ نېټه د ایټالیا په مرکز کې د زلزلې له کبله تر ۳۰۰ زیاتو انسانانو خپل ژوند له لاسه ورکړ.
انځور: picture-alliance/dpa/C. Chiodi د ۲۰۱۵م کال پر ۲۵ یوې مرګونې زلزلې تر ۸۸۰۰ ډیر کسان مړه کړل.
انځور: Reuters/D. Siddiqui چین: د ریښتر په مقیاس ۶،۲ درجې شدت لرونکې زلزلې له کبله تر ۷۰۰ زیات انسانان مړه شول. دغه زلزله د ۲۰۱۴م کال د اګست مياشتي پر دریمه نېټه رامنځ ته شوې وه.
انځور: Reuters د ۲۰۱۳م کال د سپتمبر میاشتې پر ۲۴مه نېټه په پاکستان کې د زلزلې له کبله تر ۸۰۰ زیاتو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړ.
انځور: picture-alliance/ZUMA Press په جاپان کې د ۲۰۱۱م کال د مارج میاشتې پر ۱۱ نېټه څونامي تر ۲۰ زرو زیات کسان ووژل.
انځور: AP د ۲۰۱۰م کال د فبرورۍ پر ۲۷ د زلزلې په پایله کې رامنځ ته شوي څونامي د ۵۲۴ کسانو ژوند واخیست.
انځور: Imago Images/Xinhua دا د نړۍ په کچه یوه له مرګونو زلزلو وه چې د حکومت د اټکلونو له مخې ۳۱۶ زره کسان پکې مړه شول. دغه زلزله د ۲۰۱۰م کال د جنورۍ پر ۱۲ رامنځ ته شوه.
انځور: AP د ۲۰۰۹م کال د سپتمبر مياشتي پر ۳۰ د زلزلې له کبله په اندونيزيا کې د تلفاتو شمیر تر ۱۱۰۰ لوړ وو.
انځور: AP د ۲۰۰۹م کال د اپریل پر شپږمه په ایټالیا کې زلزلې تر ۳۰۰ زیات کسان ووژل.
انځور: dapd د چین په ختیځ سچوان کې په ۲۰۰۸م کال کې د یوې مرګونې زلزلې په ترڅ کې ۸۷۵۰۰ کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړ.
انځور: Shifang/dpa/picture alliance د مرکزي پیرو سوحالو ته څیرمه د ۸ درجې لرونکي شدت یوې زلزلې تر ۵۰۰ زیات کسان ووژل. دغه زلزله د ۲۰۰۷م کال د اګست پر ۱۵مه رامنځ ته شوه.
انځور: Carlos Lezama/AFP/Getty Images د اندونیزیا په جاوا ټاپو کې د ۲۰۰۶م کال د می میاشتې پر ۲۶مه نېټه یوه زلزله وشوه چې تر ۵۷۰۰ زیات کسان یې ووژل.
انځور: Donal Husni/ZUMA Wire/IMAGO د پاکستان تر ادارې لاندې کشمیر سیمه کې د ۲۰۰۵م کال د اکتوبر پر اتمه نېټه یوه مرګوني زلزله وشوه. په دغه زلزله کې تر ۸۰۰۰۰ زیات کسان مړه شول.
انځور: AFP/Getty Images/T. Mahmood د ۲۰۰۵م کال د مارچ پر ۲۸مه نېټه د اندونیزیا د سوماترا په شمالي برخه کې یوې زلزلې تر ۱۳۰۰ زیات کسان ووژل.
انځور: picture-alliance/AP Photo/str د هند په سمندرګي کې یوې څونامي په اندونیزیا کې ډیر ځاني زیان اړولی وو. د ۲۰۰۴م کال د اکتوبر میاشتې پر ۲۶مه نېټه په رامنځ ته شوې دغه پېښه کې تر ۲۳۰ زرو زیات انسانان مړه شول
انځور: AFP/Getty Images/Choo Youn Kong د ۲۰۰۳م کال د دسمبر پر ۲۶ نېټه د افغانستان په ګاونډي هیواد ایران کې یوې زلزې تر ۵۰ زرو زیات کسان مړه کړل.
انځور: AP تر ۲۲۰۰ زیات کسان په الجیریا کې هغه وخت مړه شول چې د ۶،۸ درجې زلزلې دغه هیواد ولړزاوه. انځور په الجیریا کې د ۲۰۰۳ کال د زلزلې دی.
انځور: Mohamed Messara/picture-alliance/dpa د ۲۰۰۲م کال د مارچ میاشتې پر ۲۵مه نېټه د افغانستان په شمال کې یوې زلزلې تر ۱۰۰۰ زیات انسانان مړه کړل. انځور د بغلان په نهرین کې د ۲۰۱۲م کال زلزلې
انځور: picture-alliance/dpa د ۲۰۰۱م کال د جنورۍ پر ۲۶ نېټه په هند کې یوې زلزلې چې شدت یې ۷،۷ درجې وو تر شلو زرو ډیر انسانان مړه کړل.
انځور: Arko Datta/AFP/Getty Images
نوموړې ټینگار کړی دی چې کورونه، ښوونځي او روغتونونه باید د زلزلې په مقابل کې په معیاري ډول جوړ شي. د کارپوهانو په باور د ودانیو په جوړولو کې د معیاري ستنداردونو د نه مراعاتیدو له کبله د زلزلې د قربانیانو شمیر لوړ و.
زمونږ د فیسبوک له شبکې سره یوځای شئ:
سربیره پر دې د اوبو رسونې او فاضلاب سیستم ترڅنگ باید نور زیربناوې ترمیم او ورغول شي. له زلزلې تر شپږو اونیو تیریدو وروسته هم په ډیرو سیمو کې دغه سیستمونه د استفادې وړ نه دي.
د ترکیې د ولسمشر په خبره یوازې په ترکیه کې د زلزلې د قربانیانو شمیر تر ۵۰ زرو لوړ و. د سوریې د بشري حقونو سازمان په حواله د دغه هیواد په زلزله کې شاوخوا ۶۸۰۰ انسانانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.
ملګري ملتونه: د زلزلې د مړو شمېر ښايي ۵۰ زرو ته لوړ شي
دا چې په سوریې کې د بشارالاسد حکومت د دغه هیواد وکړي په وحشیانه ډول سرکوبه کوي، نو اروپايي اتحادیه د دې هیواد له حکومت سره د بیارغونې په برخه کې مرسته نه کوي، بلکې خپلې مالي مرستې یي د بشر دوستانه او ضروري بیارغونې لکه د اوبو رسونې د پايپونو جوړولو تر ساحې پورې محدود کړي دي.
آژانسونه: ش.ن/ ب.ص