په اروپا کې مسلمانو ځوانانو او محصلينو ټولنو له خوا ویل شوي: «پر دې ډول يوه حياتي کمپاين بريدونه په يوه داسې پراخه فضا کې ترسره کیږي چې د مدني حقونو له پاره ځای وار په وار کميږي او په حکومت کې نقش لرونکي د بيان آزادي کله چې د دوی پر سياسي اجنډا برابره نه وي، محدوده او له منځه یې وړي.»
د دې کمپاين په ترڅ کې په خپرو شويو تويتري پېغامونو کې دوې ښځې ليدل کيږي چې د يوې ويښتان ليدل کيږي او بلې پوړنی پر سر کړی دی. د دې دواړو ښځو د عکسونو سره له ليکل شويو شعارونو څخه یې يو دا دی: «ښکلا خو په تنوع کې ده هماغسې لکه د پوړني پر سر کولو کې چې هم آزادي نغښتې ده.»
د حجاب په پلوۍ دا کمپاين په ځانګړي توګه په فرانسه کې له سختو غبرګونو سره مخامخ شوی دی. د فرانسې د ځوانانو وزيرې ساره الحيري د ایل سي آې تلويزيني شبکې ته وويل چې دغو انځورونو ما ته «ژور ټکان» راکړ. هغې وويل چې «فرانسې له دې کمپاين سره شديد مخالفت څرګند کړی دی.»
د اروپايي ټولنې د تبعيض ضد څانګې له خوا چې د دې کمپاين نظارت کوي، ويل شوي: «دغه تويتري پېغامونه پاک شوي دي او موږ د دې پروژې په ښه توګه د وړاندې کولو له پاره پر نویو لارو چارو غور کوو.»
ولې د حجاب په پلوۍ دغه پوستونه لغوه شوي؟
د اروپايي کونسل په نوم ټولنې عمومي مشرې ماريه پژينوويچ بوريک د يوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي دي چې دا کمپاين «يوه فردي نظر منعکسوي چې د دې کمپاين په يوه ورکشاپ کې یې برخه اخيسته وه او د اروپايي کونسل ټولنې د دريځ استازيتوب نه کوي.»
د نوموړې په حواله په اروپا کې د مسلمانو ځوانانو او محصلينو ټولنې له ځينو نورو مسلمانو او غير مسلمانو ټولنو سره به په ګډه د دې کمپاين برخه وې.
برقع، حجاب او یا هم نقاب؛ کوم يو مسلمانو ښځو له پاره «مناسب» لباس دی؟
په اسلام دين کې حکم شوی چې ښځې بايد حجاب رعايت کړي. د حجاب په اړه متفاوت تفسيرونه شتون لري. په دغه انځوريز رپوت کې هغه تر ټولو معمول لباسونه انتخاب شوي، چې مسلمانې ښځې يې اغوندې.
انځور: Getty Images/AFP/S. Maina
حجاب
د اسلام دين اکثريت عالمان پر دې توافق لري چې ښځې بايد حجاب واغوندي. حجاب هغه ډول جامې دي چې د ښځې سر، غاړه، لاسونه تر بند او پښې تر بجلک پورې پټوي. په دغه انځور کې امريکايي پيغله هانا شرايم ليدل کيږي چې په خپل کور کې يې حجاب مرعات کړی.
انځور: picture-alliance/AP Photo/J. Martin
ټيکری (پړونی)
ټيکری يا پړونی تر ټولو معمول لباس دي چې مسلمانې ښځې يې په سر کوي. مسلمانې ښځې په ټيکري باندې خپل د سر ايښتان، غاړه، سينه او نور اندام پټوي. دا په مختلفو رنګونو کې وي خو تر ټولو معمول يې تور دی. ټيکري تر ټولو ډير په افغانستان، پاکستان، ايران، سعودي عربستان، سوريې او عراق کې ښځې په سر کوي. لکه د سعودي عربستان دغه پيغله. دا ډول ټيکري تڼۍ يا کومه غوټه نه لري.
انځور: picture alliance/JOKER/K. Eglau
مقنعه
مقنعه يو بل ډول جامه ده چې مسلمانې ښځې يې اغوندې. له دغه لباس لستونې لرونکې ډول يې هم شته. مقنعه د ښځې سر، غاړه او سينه تر نامه پورې پټوی. دغه ډول اسلامي لباس تر ټولو ډير په ايران او بيا په افغانستان او سوريه کې رايج دی. په ايران کې ښځينه زده کونکې او حکومتي مامورينې د مقنعه پر اغوستلو مکلف ګرځول شوي دي.
انځور: Getty Images/AFP/B. Mehri
چادر نماز
چادر نماز يو لوی او پراخ لباس دی چې په اغوستلو سره يې د ښځې بدن له سر نه تر پښو پورې پټيږي. د مخ پټول په کې اختياري دی، ځينې ښځې په کې پټوي او ځينې نه. دغه ډول اسلامي لباس تر ډيره په ايران او همدا ډول د افغانستان په يو شمير سيمو کې کارول کيږي. په عام ډول په تور رنګ کې دي، خو په ځينو نورو رنګونو کې هم جوړيږي، د بيلګې په توګه سپين رنګ چادر نماز تر ډيره د لمانځه ادا کولو پر وخت اغوستل کيږي.
انځور: Getty Images/AFP/A. Kenare
نقاب
نقاب هغه ډول اسلامي لباس ته وايي چې د ښځو سر او غاړه او د بدن ځينې نورې برخې لکه سينه په کې پتيږي، خو سترکې نه. نقاب تر ډيره په عربي ملکونو کې ښځې په سر کوي. نقابونه په مختلفو ډولونو کې جوړيږي لکه عربي ماډل چې يوه برخه يې شاته اچول کيږي.
انځور: picture-alliance/dpa/B. Roessler
عبایا (عبا)
د ښځو دغه ډول اسلامي لباس ته عبايا وايي چې هماغه عبا ده چې سر نه تر پښو پورې يوه ټوټه وي. مختلف ماډولونه لري، د بيلګې په توګه هغه چې مخه يې خلاصه وي او تڼۍ لري او هغه چې مخه يې بشپړه بنده وي. عبا تر ډيره په عربي هيوادونه کې ښځې اغوندي. ځينې ښځې ورسره په خپل رنګ دستکشې هم په لاس کوي. په انځور کې د عبا په ګډون مختلف اسلامي حجابونه د مود په يوه نمايش کې ښودل کيږي.
انځور: picture-alliance/dpa/A. Haider
برقع
برقع يا چادري په افغانستان کې تر تولو رايج اسلامي لباس دی چې ښځې يې د بدن پوښلو په موخه اغوندي. په مختلفو رنګونو کې جوړيږي خو تر ټولو معمول يې آبي رنګ دی. برقع د افغانستان تر څنګ په پاکستان کې هم رايج ده. د دغه پوښښ په اړه ځينې وخت بحثونه هم راپورته کيږي. يو شمير افغانان برقع مناسب حجاب نه ګڼي.
انځور: Getty Images/F. Usyan
نوي ماډولونه
د نورو جامو په څير نن ورځ د اسلامي لباسونو په مود کې هم په پر له پسې توګه تغييرات رامنځ ته کيږي. حتی د اسلامي لباسونو ډولونه اوس د مود او فيشن په نړيوالو نندارتونونو کې ښودل کيږي. لکه په ماليزيا کې دغه نمايش (انځور).
انځور: Getty Images/AFP/M. Vatsyayana
"محبجه"
د حجاب رعايت يا د مسلمانو ښځو د بدن د پټولو له پاره مناسب لباس د نړۍ په هر ګوډ کې فرق کوي. موږ په دغه انځوريز رپوټ کې د دغو حجابونو يو څو معمول ډولونه ښودلي دي. د نوعيت له مخې د حجاب انتخاب، په هر ټولنه کې د خلکو د عقايدو، يوهې او دودونو له مخې تفاوت لري.
انځور: Mahmud Turkia/AFP/Getty Images
له حجاب پرته يا لوڅ سر
داسې مسلمان ښځې هم شته چې ټيکری نه په سر کوي، لکه له اردن څخه ملکه راينا. هغه وايي چې اسلام دين ښځې نه دي مجبوره کړي چې خپل مخ پټ کړي. ملکه راينا وايي د ښځو په اړه قضاوتونه بايد د هغو د اخلاقو او د يني ارزښتونو له مخې وشي نه د هغه څه له مخې چې اغوندي يې.
د اسلامي هيوادونو اکثره ښځې اوس دا پوښتنه مطرح کوي چې دوی له پاره تر ټولو «مناسب» حجاب چې هغه د نارينه وو هم خوښ وي، کوم دی. يعنې اوس پوښتنه دا ده چې ښځو له پاره تر ټولو «مناسب» اسلامي پوښښ کوم دی؟ لکه څنګه چې په يوه هنري نندارتون کې د يوې ښځينه هنرمندې له خوا په دې اړه دغه نقاشي نندارې ته وړاندې شوې وه.
انځور: DW/H. Hashimi
انځورونه1 | 12
د اروپا د ځوانانو او محصلينو د ټولنې مشر هاندې تانر وويل: «دا يو بل مثال دی چې څرنګه د مسلمانو ښځو حقونه د هغوی له پاره چې د آزادۍ، مساوات او خپلواکۍ د ارزښتونو د دفاع ادعا کوي، هیڅ وجود نه لري.»
د اروپايي ټولنې کمېسیون له خوا چې د اروپا کونسل په نوم ټولنه دا پروژه قسماً تمويلوي، ويل شوي دي چې د کمپاين بصري عناصر د دوی له خوا «نه دي تائيد» شوي او زياته کړې يې ده چې د ورکړل شوي بوديجې د يوې برخې پر بيرته اخیستو هم غور کوي.
په داسې حال کې چې په اروپا کې بحث پر دې راڅرخي چې د پوړني پر سر کول د ښځو حق دی، د اسلامي نړۍ په يو شمير هيوادونو کې یې پر پرسر کولو ټینګار کيږي لکه په ايران، سعودي عربستان، افغانستان او ځينو نورو هيوادونو کې.
