په تیر جون میاشت کې د هغه د رسمي ټویټر څخه ورته د دعا کولو غوښتنه شوې وه. زیاته شوې وه چې د هغې ناروغي داسې حد ته رسیدلې وه چې نور یي د رغیدو چانس نه و او د بدن غړي یي یو د بل پسې له کاره غورځیدل.
د پاکستان پخواني ولسمشر پرویز مشرف څو کاله مخکې منلې وه چې پر داسې یوې ناروغۍ اخته شوی دی چې په نړۍ کې ډیر لږ خلک پرې اخته دي. په ۲۰۲۱م کال کې مشرف د همدې ناروغۍ له کبله د خپلې مور په جنازه کې هم ګډون ونه شو کولی.
د مشرف ضد د اعدام فيصله کوونکې محکمه غيرقانوني اعلان سوه
پرویز مشر په ۲۰۰۷ م کال کې د پاکستان اساسي قانون وځنډاوه او په ۲۰۱۴م کال کې نوموړی پر همدې جرم تورن شو. تر دې وخته پورې لا نوموړی په پاکستان کې و، خو په ۲۰۱۶م کال کې ورته د علاج په خاطر له هیواده بهر تللو اجازه ورکړل شوه او هغه بیرته هیواد ته ستون نه شو. په بل عبارت هغه په دوبۍ کې د تبعید ژوند تیروه.
د پاکستان کوم لومړی وزیر څومره وخت په واک کې پاتې شوی دی؟
په پاکستان کې هیڅ لومړي وزیر خپله پنځه کلنه دوره نه ده بشپړه کړې. دوی د مختلفو دلایلو له امله اړ شوي دي چې له ټاکل شوي وخت څخه مخکې واک پريږدي. عمران خان د دغه هیواد ۲۲ لومړی وزیر وو چې خپله کاري دوره یې مکمله نه کړه. انځور: STF/AFP/GettyImages لیاقت علي خان: ۴ کاله او ۲ میاشتې لیاقت علي خان د پاکستان لومړنی صدراعظم و. نوموړي د ۱۹۴۷م کال د اګست په ۱۵ نیټه خپله دنده پیل کړې وه. لیاقت علي خان د ۱۹۵۱م کال د اکتوبر په ۱۶ نیټه په راولپنډۍ کې د یوه کس له خوا په ډزو ووژل شو. نوموړی له وژل کیدو مخکې ۴ کاله او ۲ میاشتې د پاکستان لومړی وزیر پاتې شوی و.
انځور: Wikipedia/US Department of State خواجه ناظم الدین: ۱ کال او ۶ میاشتې د لیاقت علي خان تر وژل کیدو یوه ورځ وروسته د ۱۹۵۱م کال د اکتوبر په ۱۶ نیټه خواجه ناظم الدین واک ته ورسید. نوموړی د ۱۹۵۳م کال د اپریل په ۱۷ نیټه د ګورنر جنرل له خوا د لومړي وزیر په توګه له دندې ګوښه کړای شو. ده هم د ګورنر جنرل په توګه دنده ترسره کړې وه. (له ۱۹۷۴ څخه تر ۱۹۵۶ م کاله د پاکستان د اساسي قانون تر بشپړیدو مخکې د ګورنر جنرل مقام له صدراعظم څخه لوړ وه، ځکه د بریتانوي سلطنت استازی به وو)
انځور: Douglas Miller/Keystone/Hulton Archive/Getty Images محمد علي بوګره: ۲ کاله او ۳ میاشتې په ۱۹۵۳م کال کې د اپریل په ۱۷ ګورنر جنرل محمد علي، بوګره لومړی وزیر وټاکه. خو د ۱۹۵۵م کال د اګست په ۱۲ یي استعفا کولو ته اړ کړ.
انځور: gemeinfrei/wikipedia چودهري محمد علي: یو کال او ۱ میاشت د ۱۹۵۵ م کال د اګست په ۱۲ نیټه چودهري محمد علي د پاکستان د لومړي وزیر په توګه وټاکل شو. د چودهري محمد علي نوم نن هم د پاکستان په اساسي قانون کې د هغه مهم رول له کبله یادیږي. هغه په ۱۹۵۶م کال د سپټبر په ۱۲ نیټه د خپل ګوند له غړو سره د شخړې له امله استعفا ورکړې وه.
انځور: akg images/picture alliance حسین شهید سهروردي: ۱ کال او یوه میاشت حسین شهید سهروردي د ۱۹۵۶م کال د سپټمبر په ۱۲ د پاکستان لومړی وزیر شو، خو له ولسمشر سکندر مرزا سره د اختلافاتو له امله یي د ۱۹۵۶م کال په ۱۶ نیټه استعفا وکړه.
انځور: gemeinfrei/Wikipedia ابراهیم اسماعیل چندریګر: تر ۲ میاشتو هم لږه موده د آی آی چندریګر په نوم مشهور ابراهیم اسماعیل چندریګر ۱۹۵۷م کال د اکتوبر په ۱۸ نیټه د پاکستان لومړي وزیر په توګه په دندې وګمارل شو. نوموړي د همدې کال د دسمبر میاشتې په ۱۶ نیټه استعفا ورکړې وه.
انځور: gemeinfrei/wikimedia ملک فیروز خان نون: تر ۱۰ میاشتو هم کمه موده د ۱۹۵۷م کال د دسمبر میاشتې په ۱۶ نیټه سکندر مرزا فیروز خان نون د پاکستان د لومړي وزیر په توګه وټاکه. خو د ۱۹۵۸م کال د اکتوبر په ۷ نیټه جنرال ایوب خان بیا هغه له دندې ګوښه کړ.
انځور: Fox Photos/Hulton Archive/Getty Images د ۱۹۷۱ کال د دسمبر په ۶ نیټه تر ۱۳ کال مارشل لاء (پوځي حکومت) وروسته، د پوځي آمر یحیا خان په حکومت کې نورالامین لوموړی وزیر وټاکل شو. د ختیځ پاکستان تر سقوط وروسته، په دندې تر ګمارل کیدو یوازې ۱۳ ورځې وروسته له دندې ګوښه کړای شو.
انځور: gemeinfrei/wikipedia ذولفقار علي بهټو: ۳ کاله او ۱۱ میاشتې ذولفقار علي بهټو د ۱۹۷۳م کال د اګست په ۱۴ نیټه د پاکستان لومړی وزیر شو. هغه په ۱۹۵۶ م کال کې بیا ځان نوماند کړ او په ټاکنو کې بریالی شو. خو تر پوځي کودتا وروسته هغه بندي شوي او بیا وروسته د ۱۹۷۹م کال د اپریل په ۴ نیټه اعدام یا په دار وزړول شو.
انځور: imago/ZUMA/Keystone محمد خان جونیجو: ۳ کاله او ۲ میاشتې محمد خان جونیجو د ۱۹۸۵م کال د مارچ په ۲۳ نیټه لومړی وزیر وټاکل شو. خو د ۱۹۸۸ م کال د می په ۲۹ نیټه د هغه حکومت ختم کړای شو.
انځور: Sven Simon/IMAGO بینظیر بهټو: یو کال او ۶ میاشتې د ذولفقار علي بهټو لور بینظیر بهټو د ۱۹۸۸م کال د دسمبر میاشتې په ۲ نیټه په پاکستان کې لومړنۍ ښځینه صدراعظمه وټاکل شوه. د ۱۹۹۰م کال د اګست په ۶ نیټه ولسمشر غلام اسحاق خان دا له دندې ګوښه کړه.
انځور: ZUMA Wire/IMAGO نواز شریف: ۲ کاله او ۶ میاشتې نواز شریف د ۱۹۹۰م کال د نومبر په ۸ نیټه د لومړي وزیر په توګه وټاکل شو. خو په ۱۹۹۳م کال کې یو وار بیا ولسمشر غلام اسحاق خان یو منتخب حکومت له واکه لیري کړ. بیا سترې محکمې د شریف حکومت دوباره فعاله کړ، خو د ۱۹۹۳م کال د جولای په ۱۸ نیټه نواز شریف استعفا وکړه.
انځور: picture-alliance/AP Photo/K. M. Chaudary نواز شریف: ۲ کاله او ۶ میاشتې د ۱۹۹۷م کال د فیبرورۍ د ۱۷ نیټې په انتخاباتو کې نوازشریف یو وار بیا صدراعظم وټاکل شو. خو د ۱۹۹۹م کال د اکتوبر په ۱۲ نیټه پوځي جنرال مشرف په هیواد کې پوځي حکومت اعلان او نواز شریف یي له واکه لیري کړ.
انځور: K.M. Chaudary/AP/dpa/picture alliance میر ظفر الله خان جمالي: ۱ کال ۶ میاشتې د ۲۰۰۲ م کال په نومبر کې ظفر الله خان جمالي د پرویز مشرف په دور کې لومړنې صدارعظم وټاکل شو، خو د ۲۰۰۴م کال د جون په ۲۴ نیټه هغه په ناڅاپي ډول استعفا وکړه.
انځور: Aamir Qureschi/AFP چودهري شجاعت حسین: ۲ میاشتې چودهري شجاعت حسین د ۲۰۰۴م کال د جون په ۳۰ نیټه پارلماني ټاکنو کې تر بریالیتوب وروسته لومړی وزیر شو. نوموړي د لومړي وزیر په توګه د شوکت عزیز تر ټاکل کیدو پورې نږدې دوه میاشتې خدمات ترسره کړل.
انځور: Bilawal Arbab/dpa/picture alliance شوکت عزیز: ۳ کاله او ۲ میاشتې شوکت عزیز د ۲۰۰۴م کال د اګست په ۲۶ نیټه لومړی وزیر وټاکل شو. هغه د ۲۰۰۷م کال په نومبر کې د پارلمان د مودې تر بشپړیدو وروسته له واکه لیري شو. په دې توګه دا لومړنی پاکستانی صدارعظم و چې د پارلماني دورې له ختمیدو سره له دندې لیري شوی دی.
انځور: Yu Jie/HPIC/picture alliance یوسف رضا ګیلاني: ۴ کاله او یوه میاشت د ۲۰۰۸ م کال د مارچ په ۲۵ نیټه تر عامو انتخاباتو وروسته یوسف رضا ګیلاني د پاکستان لومړی وزیر وټاکل شو. د هغه ګوند پاکستان پیپلز پارټي په پارلمان کې اکثریت ترلاسه کړ. خو په ۲۰۱۲م کال کې د توهین عدالت په یوه قضیه کې ورته یوه کوچنۍ سزا واورول شوه او وروسته له هغې د خپل مقام پریښودو ته اړه شو.
انځور: AP راجا پروزیر اشرف: ۹ میاشتې راجا پروزیز اشرف د پاکستان پیپلز ګوند (پي پي پي) د پاتې حکومتي دورې د بشپړولو له پاره د صدارت مسئولیت په غاړه واخیست. نوموړی د ۲۰۱۲م کال د جون له ۲۲ نیټې څخه د ۲۰۱۳م کال د مارچ تر ۲۴ نیټې پورې په دې مقام کې پاتې شو.
انځور: dapd نواز شریف: ۴ کاله او ۲ میاشتې د ۲۰۱۳م کال د جون په ۵ نیټه نوازشریف د دریم ځل له پاره لومړی وزیر شو. هغه په پاکستان کې لومړی داسې صدراعظم و چې دری ځله دې مقام ته رسیدلی دی. د ۲۰۱۶م کال د جولای په ۲۶ نیټه د سترې محکمې تر پریکړې وروسته هغه د خپلې دندې پریښودو ته اړ شو.
انځور: Reuters/F. Mahmood شاهد خاقان عباسي: له یوه کال کمه موده د نوازشریف تر لیري کیدو وروسته شاهد خاقان عباسي لومړی وزیر وټاکل شو. نوموړي د ۲۰۱۷ م کال په اګست کې دا مسئولیت په غاړه اخیستی و. خو د هغه صدارت د ۲۰۱۸ م کال د می په ۳۱ نیټه د پارلمان د دوری له بشپړیدو سره ختم شو.
انځور: Reuters/J. Moon عمران خان: ۳ کاله او ۶ میاشتې عمران خان د ۲۰۱۸م کال د اګست په ۱۸ نیټه د پاکستان لومړی وزیر وټاکل شو. د ۲۰۲۲م کال د اپریل په ۱۰ نیټه په پارلمان کې د نه باور رایې تر بهیر وروسته له واکه لیري کړای شو. عمران خان لومړنی پاکستانی سیاستوال دی چې د پارلمان له خوا د نه باور رایې پروسې په پایله کې د لومړي وزارت له مقام څخه محروم شوی دی.
انځور: Anjum Naveed/AP/dpa/picture alliance
نوموړي د ۱۹۹۹م کال په اکتوبر میاشت کې د هغه وخت د لومړي وزیر نواز شریف حکومت را نسکور کړ او واک یي په خپل لاس کې نیولی و.
نوموړی له ۲۰۰۱م څخه تر ۲۰۰۸ م کاله پورې د پاکستان ولسمشر و. دغه پوځي جنرال د خپل واک د غځولو له پاره په ۲۰۰۰م کال کې یو ریفرنډم یا ټولپوښتنه هم ترسره کړه چې نږدې ۹۸ سلنه خلکو د ده په حق کې رایه ورکړې وه.
د پاکستان پوځ د مشرف په هکله د محکمې پر حکم سخت غبرګون ښوولی
پرویز مشرف د ۱۹۴۳م کال د اګست په ۱۱ نیټه د هغه وخت د هند پلازمېنه نوې ډهلي کې زیږیدلی و. د پاکستان او هند تر ویش وروسته د هغه کورنۍ په کراچۍ ښار کې میشته شوه. نوموړی په ۱۹۶۱م کال کې د پاکستان پوځ ته لار ومونده او په ۱۹۹۸م کال کې د پاکستان د پوځ مشر شو.
مشرف د خپل کوچنيوالي څو کلونه په ترکیې کې تیر کړي وو، نو له دې امله په ترکي ژبه هم پوهیده. نوموړی ته د افغانستان په قضایاو کې د یوه ښکیل سیاستوال په توګه هم کتل کیده.
آژانسونه: ش.ن/ ا.خ.ح
پاکستان څه ډول توغندي لري؟
د پاکستان د اتومي انرژۍ کمېسيون، کهوټا تحقيقاتي ادارې، سپارکو او د دفاعي علومو او تکنالوژۍ سازمان په ګډه د توغنديو پر تخنيک څېړنې پېل کړې وې. په دې ګالرۍ کې د پاکستاني توغنديو په اړه جزيات ترلاسه کولی شئ: انځور: ISPR پاکستاني توغندي او واټن یې د پاکستان د بالستيک ميزايل پروګرام له نزدې واټن څخه نيولې تر منځني واټن ويشتلو پوري وړتيا لرونکي ميزايل لري.
حتف ون يا حتف يو د لنډ واټن لومړی بالستېک میزايل وو چې پاکستان جوړ کړی وو او په لومړي سر کې یې له ۷۰ تر ۱۰۰ کلوميترو پورې واټن وهلای شوای. دا ميزايل د سپارکو شرکت د نورو په مرسته په ۱۹۸۹م کال کې جوړ کړی وو. دا په ۱۹۹۲م کال کې د پاکستان پوځ ته وسپارل شو.
انځور: ISPR حتف اته يا رعد دوه توربو جېټ پاور کروز ميزايل دی. پاکستان د ۲۰۰۷م کال په اګست کې د دې آزموينه پيل کړې وه. د رپوټونو په حواله تر يو شمير تجربو وروسته د ۲۰۱۶م کال په جنورۍ کې ترسره شوې تجربه یې تر اوسه تر ټولو بريالۍ وه. دا ميزايل تر ۳۵۰ کيلومترو پوري واټن وهي.
انځور: ISPR حتف شپږ، شاهين دوه توغندی شاهين دوه د منځني واټن بالستېک توغندی په اصل کې د شاهين ون توغندي عصري شکل دی چې په لومړي سر کې د شاهين ون توغندي سره د دويمې درجې د موټور په توګه لګول شوی وو. په ۲۰۰۰م کال کې د جوړ شوي دې توغندي آزموينه په ۲۰۰۴م کال کې وشوه، په داسې حال کې چې د نصبولو وروستۍ تجربه یې په ۲۰۱۴م کال کې ترسره شوه. دا ميزايل د ۱۵۰۰ او ۲۰۰۰ ترمنځ واټن وهلې شي.
انځور: Getty Images/AFP/F. Naeem حتف دوه يا د لنډ واټن ابدالي بالستېک توغندي ته په لومړي سر کې د حتف ون میزايل د دويمې مرحلې د بڼې په سترګه کتل کيدل او دا د حتف ون میزايل په لاندنۍ برخه کې نصب شوی وو. له دې کار څخه موخه د ميزايل واټن زياتول وو. د توغندی د ۲۸۰ څخه تر ۴۰۰ کلوميترو پورې واټن وهلی شي.
انځور: Getty Images/AFP/J. Samad د پاکستان د حتف پنځه توغندي د جوړولو کار په اتيايمه لسیزه کې پیل شوی وو چې وروسته د غوري په نوم ونومول شو او په ۱۹۹۸م کال کې و آزمويل شو. غوري دوه بالستېک میزايل کې د فولادو پر ځای المونيوم کارول شوي ول چې له کبله یې دا تر ۱۸۰۰ کلوميترو پورې واټن وهلی شي.
انځور: Getty Images/AFP/F. Naeem په ميزايل تکنالوژۍ کې د پاکستان تر ټولو مهمه وسله د ابابيل توغندی دی. دا ميزايل په يوه وخت کې تر ۲۲۰۰ کيلومترو واټن پورې څو اهدافه په نخښه کولی شي. دا توغندی د کهوټا تحقيقاتي مرکز ساينس پوهانو او انجينرانو جوړ کړی او لومړۍ آزموينه یې د ۲۰۱۷م کال په جنورۍ مياشت کې شوې وه.
انځور: picture alliance/AA/Pakistani Army Handout حتف څلور، شاهين ون توغندی د حتف څلور يا شاهين ون توغندي د جوړولو چارې په ۱۹۹۳م کال کې پېل شوې وې او لومړۍ آزموينه یې د ۱۹۹۹م کال په اپريل مياشت کې ترسره شوې وه. د ۲۰۰۲ او ۲۰۱۰م کالونو ترمنځ موده کې یې تخنيک عصري کړل شو او نورې آزموينې یې ترسره شوې. دا ميزايل له ۷۵۰ څخه تر ۹۰۰ کيلومتره پورې واټن وهلی شي او د ۲۰۰۳م کال په مارچ مياشت کې د پاکستان پوځ ته وسپارل شو.
انځور: picture alliance / dpa