له افغانستان څخه د امریکايي ځواکونو د وتلو په اړه فایننشل ټایمز لیکي: «بایدن د خپلو استخباراتي ادارو د مشورو برخلاف چي ګومان کوي په ۲ تر ۳ کلونو پوري به طالبان د ټول هیواد کنټرول په لاس کي واخلي، خپل ځواکونه راباسي».
انځور: Andrew Harnik/Getty Images
اعلان
فایننشل ټایمز ورځپاڼي د دوشنبې په ورځ (۲۰۲۱م کال د اپریل ۱۹) لیکلي دي چي بایدن غواړي، امریکا به له لیري څخه د ډیپلوماسۍ په واسطه هغه څه تر لاسه کړي، چي پخپله یې په افغانستان کي نه دي ترلاسه کړي. داسي افغانستان چي هیڅ وخت باید د نړيوالو ترهګرو په مرکز باندي تبدیل نه سي.
شاید اوسنۍ پالیسي کامیابه هم سي. او دا هم د افغانستان پر دا ډول همسایه هیوادونو باندي، کوم چي ډیره لږ له دې سره علاقه مندي لري چي د ورځ په ورځ کمزوره کیدونکي جمهوررییس غني ملاتړ وکړي.
د ورځپاڼي په حواله، د جو بایدن له پاره به تر تولو ښه چانس دا وي چي طالبان د داعش په حریفۍ کي وویني او نه د متحد په توگه او القاعده شبکه چوپ پاته سي.
بایدن سیګنال ورکړی دی چي په افغانستان کي د یوه اسلامي حکومت (طالبان) جوړیدل کیدلای سي په دې منځ کي تحمل سي، خو له افغانستان څخه ترهګري په هیڅ صورت باید صادره نسي. خو څنګه به هغه پوه سي چي «دغه پروسه به بل ډول نه کیږي. جواب یې دادی چي په دې باندي اوس بایدن هم نه پوهیږي.»
یوې بلي لندنۍ ورځپاڼي «د ټایمز» له افغانستان څخه د امریکايي ځواکونو د وتلو په اړه تبصره کي لیکلي دي: د امریکايي قواوو وتل د طالبانو پروپاګنډ ته زمینه برابروي: «په دې باندي سړی په اسانۍ سره پوهیدلای سي چي جمهوررئیس بایدن پر امریکا باندي د ترهګري بریدونو شل کلني یعني د سپتمبر ۱۱ مه ولي له افغانستان څخه د امریکايي عسکرو د راوتلو مساعده نېټه انتخاب کړې ده.»
انځور: NATO
ورځپاڼي زیاته کړې چي په حقيقت کي تر دې نو بله خرابه نېټه نسوای ټاکل کيدلای: »دغه نېټه له افغانستان څخه د ځواکونو د رايستلو د فیصلې په هکله د ښه نیت پرته، کوم چي یې په تاریخ او نه مشخصو شرایطو باندي مربوطه کړې ده، القاعدې او طالبانو ته د یوې سمبولیکي کامیابۍ معنی لري او ورته د پروپاګنډ زمینه مساعده کوي. سړي کولای سوای له دې څخه اجتناب وکړي...»
ورځپاڼه همدارنګه کاږي: اوس ددې هیله کیږي چي افغانستان له سقوط سره مخامخ نسي او همدارنګه په ګډوډۍ، انارشۍ او جنګ کي غرق نه سي.
بایدن د یوه ځوان حقوق پوه په توګه لا د امریکا سنا ته انتخاب سو. د هغه راهیسي بایدن د متوسطي طبقې د یوه شخص په توګه شهرت درلود. اوس هغه په ۷۸ کلنۍ کي جمهوررریس سو. د هغه سیاسی فعالیتونو ته یوه کتنه، په انځورونو کي:
انځور: AP Photo/picture alliance
بایدن په روغتون کي د لمړنۍ لوړي پر وخت
جوزیف رابینیت بایدن په ۳۰ کلنۍ کي د یوه ځوان حقوق پوه په حیث د اول وار دپاره د امریکا سناتور انتخاب سو. خو سربیره پردې دا د هغه د ژوندانه تر ټولو سخت وختونه وه: دوې اوونی دمخه یې ښځه او یوه یو کلنه لور د موټر په ټکر کي مړه سوي وه. دواړه زامن، بیو او هنټر یې لا په روغتون کي پراته او سخت زخمیان وه، چي بایدن باید پر انجیل او اساسي قانون باندي لاس ایښی او قسم یې اخیستی وای.
انځور: AP Photo/picture alliance
بایدن، د خارجي سیاست کارپوه
د دلاوار ایالت د سناتور په حیث بایدن یوازي د خپل ایالت د غوښتنو دپاره مبارزه نه کوله، بلکي د دموکراټ حزب د غړي په حیث یې په ۷۰ یمو او ۸۰ مو کلونو کي د خارجي سیاست د یوه کارپوه په حیث هم شهرت پیدا کړ. په ۱۹۷۹ م کال کي هغه د مصر د جمهورریس، انور السادات سره وکتل، کوم چي لږ مخکي یې د امریکا د جمهورریس، جیمي کارتر په وساطت د اسراییلو سره د سولي تاریخي قرارداد امضأ کړی ؤ.
انځور: Public Domain
جمهوري ریاست ته لمړنی کاندیدي: لنډه او دردونکې
بایدن د سناتور په حیث د اول وار دپاره په ۱۹۸۸ م کال کي د جمهوري ریاست په انتخاباتو کي خپله امادګي اعلان کړه. خو ډیر ژر ورباندي داسي تورونه ولګیدل، چي ګواکي د خپلو بیانیو پخاطر یې د نورو سیاستمدارانو بیانیې اقتباس کړي دي، بیله دې چي د هغوی نومونه ذکر کړي. کله چي یې د پوهنتون د وختونو د کار په باب هم سوالونه طرح سول، نو پسله ۶ اوونیو څخه د جمهورري ریاست د کاندیدۍ څخه تیر سو.
انځور: Howard L. Sachs/Consolidated News Photos/picture alliance
د قضايي کمیټې د وخت دوامداره سیوری
کله چي بایدن د ۱۹۸۷ څخه تر ۱۹۹۵ م کال پوري په سنا کي د قضايي کمیټې مشر ؤ، په ۱۹۹۱ م کال کي یې د امریکا ستري محکمې(سپریم کورټ) ته د کلارنس توماس استماعیه جلسه رهبري کړه. د بایدن همکاري، انیتا هیل(په تصویر کي مخته) پر توماس باندي د جنسي ازار تور ولګوی، خو بایدن دغه قضیه تعقیب نکړه. په ۲۰۱۹ م کال کي جمهوري ریاست ته یې د خپلي کاندیدۍ پر مهال بیا د همدغي قضیې په سبب بخښنه وکړه.
انځور: Blue Fox Entertainment/Everett Collection/picture alliance
د بایدن دوهمه کاندیدي: بې نتیجې
تر لمړنۍ کاندیدۍ ۲۰ کاله وروسته ډموکراټانو بیا بایدن ته د جمهوري ریاست په انتخاباتو کي د کاندیدیو پیشنهاد وکړ. پدې منځ کي هغه په خارجي سیاست کي خپل مهارتونه نورهم پراخ، په سنأ کي یې څو واره د خارجي سیاست د کمیټې ریاست پرغاړه واخیستی او ځان یې د متوسطي طبقې یوشخص ثابت کړ، چي کولای سي د جمهوري غوښتونکو سره هم جوړ راسي. په اخره کي بارک اوباما د جمهوري ریاست کاندید سو او بایدن یې معاون سو.
