دا لوګي د کاناډا په لویدیځ البرټا ايالت کې لوجپول ته نږدې د ځنګل له اور څخه راپورته شوي دي. د چارواکو په وینا، د یکشنبې په ماښام په دغه ايالت کې په ۱۰۷ ځايونو کې اورونه فعال وو. تر اوسه ۲۸ اور لگيدنې تر کنټرول لاندې نه دي راوستل شوي. د البرټا لومړي وزیر ډینیل سمیټ د «بې ساري وضعیت» له کبله د شنبې په ورځ بیړنی حالت اعلان کړ.

کاناډا د تودوخې لوړه درجه او وچ پسرلي تجربه کوي: د ځنګل اورونه د تودوخې له امله دي چې په ځینو ځایونو کې له اوسط څخه ۱۵ درجې پورته ده. باد او وچکالي د اور د خپریدو سره مرسته کوي. چارواکو ويلي دي چې په البرټا کې له ۳۷۵ زره هکتاره څخه ډیره ځمکه سوځیدلې ده.

رخصتي نه، بلکې بیړنۍ سرپناه: په مرکزي البرټا کې د ډرایټون درې په شا او خوا کې خلک په ګرځنده کورونو کې په پارکینګ کې کیمپنگ کوي يعني خیمې وهي او ورځې او شپې پکې سبا کوي. د کوچني ښار ۷۰۰۰ اوسیدونکي د اونۍ په پای کې بايد د ځنګلونو د اور له کبله له خپلو کورونو وتلی وای. په ټولیزه توگه نږدې ۳۰ زره کسان له البرټا څخه ایستل شوي.

د پولیسو موټر ډریټن درې ته نږدې سړک بند کړی دی. ايالتي لومړۍ وزيرې سمیټ وویل چې ټولې سرچینې باید د بحران سره د مبارزې لپاره وکارول شي. نوموړې زياته کړې: «یو څو سپرغۍ د ډارونکي اور پیل کولو لپاره کافي دي.» د وضعيت د ښه کيدو په تړاو کومه وړاندوينه نه ده شوې. قوي بادونه او گرمي به د راتلونکو څو ورځو او اونیو لپاره دوام وکړي.

د اونۍ په پای کې په سویلي البرټا کې په وقفه يي ډول بارانونه وشول. د البرټا د ځنګلونو د اور وژنې ادارې یوې ویاندې وویل: «دې کار د اور خاموشه کوونکو سره دا مرسته کړې ده چې هغو سیمو ته ورسیږي چې مخکې د شديد اور له کبله نه شو ورتلای.»

هغه خلک چې د اور څخه تښتیدلي، کولی شي د البرټا ولایت په پلازمینه اډمونټن کې د تخلیې په دې مرکز کې راجستر شي او خواړه ترلاسه کړي. ځینې ​​زیانمن شوي کسان د کښتۍ یا چورلکې په واسطه دې خوندي ځای ته راوړل شوي دي. د البرټا د لومړۍ وزیرې سمیټ په وینا، پر زرگونو نورو کاناډايانو غږ شوی چې تخليه کيدو ته چمتوالی ونيسي.

د کاناډا په نورو سیمو کې بيا ستونزه اور نه، بلکې اوبه دي: د البرټا په گاونډي ايالت برټش کولمبیا کې د تودوخې لوړه درجه د واورې د چټک ويلې کيدلو لامل شوی چې په ځینو ځایونو کې په سیندونو کې اوبه پورته شوي. په ختيځ کيوبک ایالت کې هم اورښتونه او د واورې ويلي کيدل د سېلابونو باعث شوي.

سږ کال یوازې په البرټا کې تر ۳۶۰ زیاتو ځنګلونو کې اور لګېدلی دی. د البرټا د ځنگلي اورونو سره د مبارزې څانگې مشرې کریسټي ټکر وویل: «دا د تیرو کلونو په پرتله د پام وړ ډیر اورونه دي.» د اقلیم د څیړونکو په وینا، د تودوخې لوړيدل د سختو موسمي پیښو شدت او احتمال ډيروي او په دې توگه یې پايلې هم ډیريږي.

په آلمان کې دا وخت د ناټو تر ټولو ستر پوځي مانورونه روان دي چې د جون تر ۲۳مې به ادامه ولري. په دغو مانورونو کې د آلمان په لسونو الوتکې ګډون لري. په دغه انځور کې د آلمان صدراعظم اولاف شولڅ لیدل کيږي چې د یوې جنګي جيت الوتکې په کابین کې ناست او تر څنګ ېې يو پیلوټ هم لیدل کیږي. دوی دواړه د موسکا په حالت کې چې د خوښۍ ښکارندويي کوي، لیدل کيږي.

نن ورځ په اکثرو هیوادونو کې د مختلفو مقصدونو له پاره له روباټ څخه کار اخیستنه ډېره شوې ده. په دغه انځور کې د سينګاپور پولیس ليدل کيږي چې له یوه روباټ سره په ګډه د دغه هیواد په چانګي هوايي ډګر کې ګزمه کوي.

د ایران ولسمشر، ابراهیم رئیسي، لاتينې امريکا ته د خپل سفر پر مهال، له وينزويلا، نیکاراګوا او کيوبا څخه کتنې وکړې. د غیردیموکراټ او واک طلبه هیوادونو انتخاب، کوم چې د سیاسي لحاظه په خپله سيمه کې منزوي دي، په لاتینه امریکا کې د ایران د ديپلوماسۍ ښکارندويي کوي.

په وروستیو ورځو کې د ایران پلازمینه تهران او د کرج ښار مختلفې سېمې د اوبو له کمښت سره مخ شوي دي. په انځور کې لیدل کيږي چې خلک سطلونو سره د اوبو يو ټانکر ته په نوبت کې ولاړ دي. عيني شاهدان وايي چې د ټانکرونو اوبه هم پاکې نه دي. لا روښانه نه ده چې د اوبو کمښت به څومره وخت دوام ولري.

په افغانستان کې څو لسیزو جګړو خلک له سولې او امن څخه محروم او جنګي وسایلو لکه ټوپکونو او ګولیو سره اشنا کړي دي. په دغه انځور کې یو قلیون یا چلم ته ورته د تنباکو څکولو یوه وسيله لیدل کيږي چې د کندهار ښار په یوه دوکان کې اېښودل شوې ده. کېدای شي دغه قلیون د وسلو مینه والو ته جالبه وي.

په دغه انځور کې د افغانستان په هرات ولایت کې د کوټو د ډيکور یا ښایست له پاره په لاس جوړ توکي ښودل کیږي. په دغو توکو کې لوښې؛ لکه کاسې او چاينکې هم لېدل کیږي.

د جون ۱۲مه د ماشومانو له کار سره د مبارزې نړېواله ورځ ده. د ملګرو ملتونو د ماشومانو صندوق د ارزونو پر اساس، نن ورځ په نړۍ کې ۱۶۰ میلیونه نجونې او هلکان ماشومان، په استثماري شرایطو کې کار کوي. د رپوټونو پر اساس افغانستان هم یو له هغه هیوادونو څخه دی چې ماشومان په کې شاقه کارونه کوي. په انځور کې ایرانی ماشومان ليدل کیږي.

د ایران په مازندران کې په وروستیو ورځو کې سخت بارانونه وشول چې سیلابونه ېې جاري کړل. دغو سیلابونو د جالوس د لوېې لارې ېوه برخه تخریب کړه او له دې نه علاوه ېې ۱۶ کليوالي سړکونه هم بند کړل. د وروښتونو له کبله په سیندونو کې د اوبو سطحه لوړه شوه چې یو شمېر پلونه او کرهڼيزې ځمکې ېې تخریب او مالي زیانونه ېې واړول.

د آلمان په بن ښار کې د بالون ۱۴م دور فیستوال ترسره شو. دغه څلور ورځنی فیستوال چې د تېرې اوونۍ تر یکشنبې یعنې د جون تر ۱۰مې پورې ېې ادامه درلوده، پکې د درو هیوادونو، آلمان، بلجیم او هالند، ۳۰ ټیمونو برخه اخیستې وه. دغه فیستوال د دویچه ویله په ګاونډ، راین اوې، پارک کې وو چې په زرونو خلک ېې سیل ته راتلل.

په انځور کې په تهران کې ېوه ښځه ليدل کيږي چې خپل ټيکری ېې د شدید باد په مقابل کې سپر کړی دی. ایراني چارواکو د جون په ۷مه وويل چې د آب و هوايي وضعیت له کبله د یو ماشوم په ګډون شپږ کسان مړه شوي چې له دې ډلې ېو ۶۷ کلن سړی برېښنا یا تندر وژلی دی.

له مرمر ډبرې جوړه دغه یوولس متره لوړه مجسمه د ایټالیا په میلان ښار کې د بورس ساختمان مخې ته لګول شوې ده. د دغې مجسمې نوم (L.O.V.E) دی چې دغه څلور توري د څلورو کلیمو (آزادی=Liberta)، (نفرت=Odio)، (غچ=Vendetta) او (ابدیت=Eternita) مخففونه یا لومړي حرفونه دي. د دغې ګوتې ښکاره کول چې تاریخ ېې لرغوني روم او یونان ته رسيږي، د نړۍ په اکثرو برخو کې توهین آمیزه مفهوم لري.

په انځور کې د نامتو نقاش پابلو پیکاسو یوه تابلو ليدل کيږي چې په وروستیو کې د جرمني په کولن ښار په یوه بولۍ کې په ۲ اعشاریه ۴ میلیونه یورو خرڅه شوه. د بولۍ مسئولینو وویل چې تابلو له هغې بېې چې تمه ېې وه لوړه خرڅه شوه. پیکاسو دغه تابلو چې د هغه د دوهمې ښځې، ژاکلین روک، ده، په ۱۹۷۱ کې وښکله. روک له پیکاسو څخه ۴۶ کاله ځوانه وه چې پیکاسو ېې شاوخوا ۴۰۰ پرترې (یو ډول انځورونه) جوړې کړې.

د کاناډا په نوا استوشیا ایالت کې ۱۶ ځایه اورلګېدنې رامنځ ته شوې. تر ټولو لویه هغه ېې د می په ۳۱مه په شلبرن ولسوالۍ (انځور) کې په۲۰زره هکتاره مساحت کې وه. اورلګيدنو له ۲۰زرو ډير خلک بې ځایه کړل او په لسونو کورونه ېې وسوځول. ويل شوي چې په دغو اورلګیدنو کې د فوټبال د څه باندې ۵میلیونه میدانونو په اندازه ساحه وسوځېده.

د ايټالیا د ونیز ښار په کانال کې اوبه شنې شوي چې د خلکو او چارواکو اندېښنې ېې راپارولي. چارواکو د اوبو آزموېنې ترسره کړي دي. دا لومړی ځل دی چې د ونیز ښار د کانال اوبه په شين رنګ اوړي. په ۱۹۶۸ کال کې یو ارجنټاينی هنرمند، نیکلاس ګارسیا اوریبورو هم کانال ته د ېوې مادې په غورځولو اوبه په شين رنګ کړې وې. د هغه هدف د چاپیريال ساتنې او ککړتیا په هکله د خلکو حساسیت راپارول وو.

د افغانستان په شمال کې پر کروندو د مراکشي ملخانو تر یرغل وروسته اوس د ملخانو هګیو اچولو خلک نور هم اندیښمن کړي دي. د ملګرو ملتونو اړونده مسوولین خبرداری ورکوي که یې مخه ونه نیول شي، نو کال ته به یې شمیر څو برابره ډیر شي.

د سعودي شهزاده محمد بن سلمان د جون په ۱۶مه په پاریس کې د فرانسې له ولسمشر، امانويل ماکرون سره د کتنې پر مهال. بن سلمان او ماکرون په ایلیزه ماڼۍ کې یو بل ته لاسونه ورکړل. د سعودي شهزاده به د فقر او اقليمي بدلون پر ضد یوه ناسته کې ګډون وکړي.

د فرانسې خبري آژانس د رپوټ پر اساس، د روسېې ولسمشر ولاديمیر پوتین په اوکراین کې د سولې پلان په اړه له افریقايي مشرانو سره کتلي دي. په انځور کې د متحده عربي اماراتو ولسشمر، شیخ محمد بن زاهد النهیان له پوتين سره په سینت پيترزبورګ کې ليدل کيږي. دغه کتنه د جون په ۱۶مه شوې.