کاهل، وويل چې د آلمان د استخباراتو ادارې د کلونو له پاره د افغانستان له وضعیته ښه ارزونه درولوده چې په هغه کې یو قوي درک دا وو چې طالبان غواړي په افغانستان کې یو «امارات تاسیس کړي.»
کاهل وويل: «کوم څه چې موږ ېې په سمه توګه وړاندوينه ونه کړه، هغه داستان وو چې په وروستیو څو شیبو کې وښودل شو.» له دغې خبرې د کاهل موخه له افغانستان د امريکايي او ناټو ځواکونو له وتلو سره سم د طالبانو له خوا په چټکۍ د کابل تصرف وو.
طالبانو د ۲۰۲۱م کال د اګست میاشت په نیمايي کې د ولایتونو د پر له پسې نيولو په ادامه پلازمینه کابل له مقاومت پرته ونیوه او د افغانستان جمهوري نظام ړنګ شو انځور: Zerah Oriane/Abaca/picture allianceد آلمان د استخباراتو ادارې مشر دغه څرګندونې د آلمان د پارلمان هغې کمېټې ته وکړې چې په افغانستان کې د آلمان د پوځي ماموریت د ارزونې له پاره جوړه شوې ده.
کاهل، په خپلو خبرو کې وویل هغه واقعیت ته چې طالبانو په وروستیو ورځو کې مخ په ډېرېډونکي توګه چټک پر مختګونه درلودل «زموږ له خوا ورته توجه ونه شوه.»
ژر ژر طالبانو ته تسلیمېدل
کاهل، زیاته کړه چې د آلمان بهرني استخبارات هم د نورو هېوادونو استخباراتو په څېر چې په افغانستان کې ېې حضور درلود، د افغانستان د امنيتي ځواکونو په هکله دغه ارزونه کې چې هغوی به وشي کړای اوږده موده د کابل له حکومته دفاع وکړی د تېروتنې مرتکب شو. افغان امنيتي ځواکونه برخلاف ونه درېدل او ژر ژر طالبانو ته تسلیم شول.
د آلمان د استخباراتو مشر د خپلو خبرو په دوام د چټک بدلون د «اوج هغو نقطو» یادونه وکړه چې امنيتي اوضاع ته ېې د پام وړ بدلون ورکړ.
د ۲۰۲۱م کال د اګست ۲۷مه، په افغانستان کې میشت آلماني سرتېرې د تخلېې پروسې تر پای ته رسولو وروسته له افغانستانه ووتل او تاشکند ته ورسېدل انځور: Martin Meissner/AP Photo/picture allianceهغه له دې ډلې، په پر له پسې توګه د طالبانو لاس ته د ولایتونو د مرکزونو لوېدل یاد کړل، چې په نتیجه کې ېې کابل تقریباً په بشپړه انزوا کې واقع شوی وو، په داسې حال کې چې ورسره جوخت امریکايي ځواکونه او د اکثرو سفارتخانو پرسونل له کابله د وتلو په حال کې ول.
د آلمان پوځ چې د امریکا متحده ایالاتو مهال ويش يې تعقيباوه، له افغانستانه يې خپل ځواکونه د ۲۰۲۱م کال په جون مياشت کې د پلان شوې مودې مخکې راوښکل. د همدې کال په اګست میاشت کې کله چې طالبانو پرته له کوم مقاومته کابل ونیوه، د آلمان پوځ د افغانستان د تخليې په ماموريت کې برخه واخیسته. هغه مهال په زرونو خلکو د کابل هوايي ډګر مخې ته هجوم راوړی وو چې د اګست تر پایه په لسونو زره افغانان په پوځي الوتکو کې اروپا، امریکا متحده ایالاتو او نورو هېوادونو ته و ايستل شول. په دې لړ کې د اګست پر ۲۶مه د کابل هوايي ډګر په دروازه کې د خلکو په ګڼه ګوڼه کې يو ځانمرګی برید هم وشو چې ۱۳ امریکايي عسکر او شاوخوا ۲۰۰ افغانان پکې ووژل شول.
(dpa)mks/nz
له آرشیف څخه:
په افغانستان کې د المان د پوځي ماموریت لوړې ژورې
آلماني سرتیري کابو له ۲۰ کلونو راهیسې په افغانستان کې د ناټو ماموریت په چوکاټ کې حضور لري. که څه هم د آلماني ځواکونه د ماموریت نیټه د مارچ مياشتي پر ۳۱مه ختمیږي، خو په پام کې ده چې وغځول شي.
انځور: Deshakalyan Chowdhury/AFP/Getty Imagesد ۲۰۰۱م کال په دسمبر کې د آلماني ځواکونو ماموریت تائید شو
د آلمان فدرال پارلمان د ۲۰۰۱م کال په دسمبر میاشت کې له هیواده د باندې د آلماني ځواکونو ماموریت تائید کړ. د آلمان د پارلمان د پریکړې له مخې، آلماني ځواکونه د «آیساف» نړیوال ماموریت په ترڅ کې په افغانستان کې ګمارل شوی وو.
۲۰۰۳: آیساف د ماموریت پراخیدل
د ملګرو ملتونو امنیت شورا، له کابله د باندې د آیساف ماموریت د غځولو پریکړه وکړه. د آلمان فدرال پارلمان هم په کندز ولایت کې د خپل هیواد د ځواکونو ماموریت تائید کړ. آلمان په ۲۰۰۶م کال کې د افغانستان په نهو شمالي ولایتونو کې د آیساف قومانداني پر غاړه واخیسته.
۲۰۰۹: په کندز کې د تیلو پر دوو ټانکرونو بمباري
د ۲۰۰۹م کال د سپتمبر پر څلورمه، د امریکا متحده ایالاتو هوایي جنګي الوتکو د یوه آلماني قوماندان ګیورګ کلاین، په دستور دوه هغه ټانکرونه بمبار کړل چې طالبانو تښتولي ول. په دغه پيښه کې د ملکیانو په کډون تر سلو زیات کسان ووژل شول.
۲۰۱۱: په مزار شریف کې افغان امنیتي ځواکونو ته د مسوولیت سپارل
په ۲۰۱۱م کال کې افغان امنیتي ځواکونو په مزار شريف ښار کې امنیتي مسؤلیت پر غاړه واخیست. په دغه ولایت کې د آیساف په چوکاټ کې د آلماني ځواکونو سترې پوځي اډې موقعیت درلود.
۲۰۱۳: افغان امنیتي ځواکونو ته د کندوز د امنیتي مسؤلیت سپارل
افغان ځواکونو ته د امنیتي مسؤلیتونو د سپارلو په لړ کې، د ۲۰۱۳م کال په اکتوبر میاشت کې د کندوز ولایت امنیتي چارې له آلماني ځواکونو څخه افغان ځواکونو ته وسپارل شوې.
۲۰۱۴: د قاطع ملاتړ ماموریت پېل
په ۲۰۱۴م کال کې په افغانستان کې د نړیوالو ځواکونو جنګي ماموریت پای ته ورسید. خو په افغانستان کې په زرونو بهرني عسکر د ناټو د «قاطع ماموریت» په چوکاټ کې په افغانستان کې پاتې شول، چې دنده یې د افغان امنیتي ځواکونه روزنه ده. په لومړي سر کې آلمان تر ۸۵۰ عسکرو پورې په افغانستان کې د دغه ماموریت په چوکاټ کې د خپلو ځواکونو ونډه تائید کړه.
۲۰۱۸: د قاطع ماموریت غځیدل
د ناټو شریکانو په ۲۰۱۸م کال کې پریکړه وکړه چې د دغه هیواد د امنیتي وضعیت تر ښه کیدو پورې، د قاطع ماموریت په چوکاټ کې خپلو فعالیتونو ته ادامه ورکړي.
۲۰۲۰: د امریکا او طالبانو ترمنځ توافق
امریکا متحده ایالات له طالبانو سره د څو میاشتو مذاکراتو وروسته د ۲۰۲۰م کال په فبرورۍ میاشت کې یو تړون لاسلیک کړ چې له مخې د ۲۰۲۱م کال تر می میاشتې پورې له افغانستانه د خپلو ځواکونو د وتلو ژمنه کړې. د دې په بدل کې طالبانو ژمنه کړې وه چې د افغانستان له خاورې د ترهګرو فعالیت ته اجازه ورنه کړي.
۲۰۲۰: ترمپ د ځواکونو کمولو اعلان وکړ
د ۲۰۲۰م کال په نومبر میاشت کې د امریکا متحده ایالاتو پخواني ولسمشر اعلان وکړ چې په افغانستان کې د خپلو عسکرو شمیر تر ۲۵۰۰ راټیټوي. په دې ترتیب د سږکال تر جنورۍ میاشتې پورې په افغانستان کې د امریکایي ځواکونو شمیر ۲۵۰۰ ته راټیټ شوی دی.
