جيتین ګیولتکین له خپلي مور سره په برلین کي د جمهوري ریاست د بیلويو ماڼۍ ته راغلی دی. هغه وویل:«موږ دلته ددې ویلو له پاره راغلي یو ښاغلی جمهوررئیس! زموږ سره کومک وکړئ. موږ څه شي باید وکړو. هغه [د بريد عامل] خو موږ ختم کړو.»
د هغه څخه مطلب، ۴۳ کلن ښی اړخی افراطي ترهګر دی، چي ۷ میاشتي دمخه یې په هاناو کي د ګیولتکین ورور وروژلی ؤ. د همدې عیسوي کال د فبروری میاشتي پر ۱۹ مه دغه تروریسټ د ګیولتکین ورور، ګویکهان او ۸ نور انسانان په قتل ورسول. په اخره کي یې خپل ځان او خپله مور هم ووژله.
د جرمني لویه څارانوالي د قاتل په اړه د یوه « ډیر ژور راسیسټي او تبعیضي چلند» څخه خبره کوي.
د ترهگرۍ د دغه پېښې د قربانیانو خپلوان پرون چهارشنبې(د سپټمبر ۲۳ مه) په یوه ښه لمریزه ورځ په برلین کي د جمهوررئیس فرانک والټر شټاینمایراو هغه د ماندینې، ایلکه بوډین بینډر میلمانه وه. هلته د کورنیو چارو وزیر، هورس زې هوفر هم وررغلی ؤ. هر فامیل جلا جلا، اکثرأ په تورو کالو کي په لوی سالون کي سره ناست ول. د جمهوررئیس سره د هغوی ملاقات اصلأ وختي لا باید تر سره سوی وای، خو کرونا پانډمي د هغه مخنیوی وکړ.
د آلمان ولسمشر فرانک والتر شتاين ماير انځور: Odd Andersen/dpa/picture-alliance د شټاینمایرله طرفه همدردي
فرانک والټر شټاینمایر حاضرینو ته په خطاب کي ټینګار وکړ: «موږ یې نه هیروو. موږ د هغه د هیریدو اجازه نه لرو او نه به یې هم هیر کړو.» هغه خپلو خبرو ته ادمه ورکړه او ویې ویل: «موږ ستاسي خواته ولاړ یو. دغه هیواد(ستاسي هیواد) ستاسي پر طرف دی. زموږ د هیواد زړونه ستاسي خواته درګرزیدلي دي.»
جيتین ګیولتکین په خپل نوبت سره وویل: «تردې ډیره همدردي نه سي کیدلای.»هغه د خوشحالۍ په څرګندولو سره د جمهوررئیس ددعوت څخه مننه وکړه. خو په خبره یې د هغه د پاره تر خبرو عمل مهم دی. هغه اضافه کوي، چي ورور به یې همیشه کور ته پيسې راوړلې او د والدینو سره به یې کومک کاوه. ماته رواني تکلیف راپيښ سوی او تر معالجې لاندي یم. زه د اوس دپاره کار نهسم کولای. زما زوی هم نه.» ګیولتکین وايي، چي پلار یې هم د خپل زوی تر وژل کیدو ۳۸ ورځي وروسته مړ سو. ځکه چي د خپل زوی مرګ یې نه سوای زغملای.
د پيښي د کاملي توضیح غوښتنه
د راسیسټي پيښي د قربانیانو د خپلوانو ترڅنګ د هاناو ښاروال، کلاوس کامینسکي هم په برلین کي د جمهوري ریاست د بیلويو ماڼی ته وررغلی ؤ. هغه غوښتنه وکړه، چي ددغي پيښي کامله توضیح دي ورکول سي. کامینسکي برلین ته تر راتګ د مخه د جرمني د تحریري هییات شبکې ته ویلي وه :« فامیلونه غواړي پوه سي، چي ایا کومه غلطي سوې وه، او کیدلای سوای د حملې مخنیوی سوی وای؟ په دې هکله باید امنیتي تحقیقاتي ارګانونه جواب ووايي.» په خبره یې : «که غلطی سوې وي ، باید هغه ومنل سي. یوازي په دې ډول سره پرغم او درد باندي سړی غالیبیدلای سي.»
د آلمان د بیلويو ماڼۍانځور: Leonie von Hammerstein/DW « ټول بايد د کرکي او تشدد پرضد مبارزه وکړي»
شتاین مایر په خپلو اظهاراتو کي همدارنګه وویل، چي نه یوازي دولت، بلکي د هر یوه څخه په جلا جلا ډول سره غوښتل کیږي، چي«د کرکي ، نفرت او تشدد پرضد مبارزه وکړي. ځکه چي د هاناو قتلونه د دیموکراسۍ پرضد حمله هم ده. په خبره یې د هاناو حمله کومه اسماني پيښه نه ده، ښی اړخي افراطیت زموږ په ټولنه کي ژوره ریښه لري. دا یو جدي او عاجل مشکل دی. موږ باید دغه مشکل د کرونا پانډمي پر وخت هم له یاده ونه باسو.
زموږ له آرشيف څخه:
په آلمان کې ترهگریزو پیښو ته کتنه
تر اوسه پورې لا په برلین کې د رامنځ ته شوې پیښي په اړه معلومات نه سته چي ايا دا يو ترهگریز عمل دی که نه. خو له ډیرې مودې راهیسې آلمان د ترهگرو بریدونو تر هدف لاندي دی. په انځورونو کې په آلمان کې شوو پیښو ته کتنه شوې ده. انځور: picture-alliance/dpa/A. Gebert د ۲۰۱۶م کال اکتوبر میاشت، لايپڅیگ سوریایي جبار البکر وروسته له هغې پولیسو ونیو چې د خپل هیواد خلکو یې پولیسو ته خبر ورکړ. دغه ۲۲ کلن چاودیدونکي توکي چمتو کړي وو او د پولیسو د وینا له مخې غوښتل یې د برلین په هوایي ډگر برید وکړي. البکر، تر نیول کیدو لږ څه وروسته په لایپڅیگ کې په زندان کې خپل ځان وواژه.
انځور: Polizei Sachsen د ۲۰۱۶م کال د جولای ۲۴، انسبخ د موسیقۍ د یوه فیستوال دخلي دروازې تر څنگ د محمد د. په نوم یوه سوریایي مهاجر خپلو چاودیدونکو توکو ته انفجار ورکړ او ډیر شمیر کسان یې ټپیان کړل. دغه کس داعش ته اوښتی وو. ویل شوي دي چې دغه کس چې روحي ناروغه هم وو د چاودنې دمخه پورې یې د موبایل تلیفون له لارې سپارښتنې تر لاسه کولې. تندلارې ډلې «اسلامي دولت» یا داعش د دغه برید مسوولیت پر غاړه واخیست.
انځور: picture alliance/AP Photo/D. Karmann د ۲۰۱۶م کال د جولای ۱۸، وورڅبورگ یوه ۱۷ کلن افغان مهاجر په یوه اورگاډي کې د تبر او چړې په واسطه پر مسافرینو برید وکړ. په برید کې یو شمیر کسان ټپیان شول چې د ځینو روغتیايي وضعیت مرگونی وو. برید کوونکی د تیښتې پر مهال د پولیسو له لوري ووژل شو. د دغه برید انگیزه هم تندلارتوب ته رسیده او برید کوونکي په دې اړه یوه ویدیویي پیغام کې څرگندونې کړې وې. داعش د دغه برید مسوولیت ومانه. څیړونکي پر دې آند دي ښایي دغه کس پخپله تندلاری شوی وي.
انځور: picture-alliance/dpa/K. J. Hildenbrand د ۲۰۱۶م کال د می میاشت، دوسلدورف د تندلارې ډلې «اسلامي دولت» یا داعش درې شکمن غړي، په نارد راین ویستفالن، برانبورگ او بادن ووتمبېرگ کې ونیول شول. چارواکو اټکل کاوه چې دغو درو کسانو په پاریس کې د بندي څلورم تندلاري سره د آلمان د دوسلدورف په مشهور زاړه ښار کې د برید پلان لاره.
انځور: picture-alliance/dpa/M. Hitij د ۲۰۱۶م کال اپریل میاشت، ایسن د المان په ایسن ښار کې د سیکهانو د عبادت ځای په یوه دخلي دروازه کې د چاودیدونکو موادو د چاودنې په ترڅ کې درې تنه ټپیان شول. یو کس سخت ټپي شوی وو. نیول شوي شکمن عاملین تنکي ځوانان ول، چې له سلفیانو سره یې اړیکي درلودې.
انځور: picture-alliance/dpa/M. Kusch د ۲۰۱۶م کال د فبرورۍ میاشت، هانوور ۱۵ کلنې مراکش الاصله آلمانۍ صفیه س. د هانوور د ریل گاډو په عمومي تمځای کې پر پولیس باندې د چړې برید وکړ. دغه پولیس سخت ټپي شو چې بیا وروسته یې جراحي عملیات تر سره کړل. د پولیسو د معلوماتو له مخې دغې ۱۵ کلنې غوښتل چې په سوریه کې د تندلارې ډلې «اسلامي دولت» یا داعش سره یو ځای شي.
انځور: Polizei د ۲۰۱۶م کال د فبروري میاشت، برلین پولیسو د یوې شکمنې تروریستي شبکې په هکله معلومات تر لاسه کړل او په یوه وخت کې يې په برلین، نارد راین ویستفالن او نیدرزاکس کې چاپې ووهلي. زیاته شوې وه چې څلورو شکمنو الجیریايي اتباعو په برلین کې یو برید پلان کړی وو. چې د معلوماتو له مخې دغه پلان په لومړنیو مراحلو کې شنډ کړی شو.
انځور: Reuters/F. Bensch د ۲۰۱۵م کال د اپریل میاشت، اوبر اورزل د هیسن پولیسو په اوبر اورزل کې یوه شکمن ښځه او خاوند چې سلفیستي شالید یې لاره ونیول چې په یوه برید د پلانولو شک پرې شوی وو. د برید هدف احتمالا د بایسکل ځغلونې یوه سیالي وه چې پولیس د هغه د لغوه کولو اعلان وکړ. د دغې جوړې د کور په تهکاوۍ کې تحقیق کوونکو داسې مواد موندلي وو چې بمب جوړولو کې ترې کار اخیستل کیده.
انځور: picture-alliance/dpa/A. Dedert