د یونان د بې سرحده داکترانو څانګې، د «هلسینکي مونیتور» یوناني سازمان او د ښځو د حقونو د ډېرو سازمانونو په ګډون د بشري حقونو په لسګونو سازمانونو ویلي دي: «د غیر اروپایي هیوادونو مهاجر چې په ترکيه کې د پناه غوښتنه کوي، د ۱۹۵۱ د مهاجرت کنوانسیون پر اساس نړیوال حفاظت نه ترلاسه کوي.»
په یوه ګډه اعلامیه کې چې د بشري حقونو ۴۰ سازمانونو لاسلیک کړې یادونه شوې ده چې ترکیې په مارچ میاشت کې اعلان وکړ، چې غواړي د استانبول له کنوانسیون څخه ووځي او په دې ترتیب سره نه غواړي چې د جنسیتي تاوتریخوالي له قربانیانو څخه حفاظت وکړي.
نوموړي سازمانونو زیاته کړې ده: «د وروستیو کلونو په ډېرو رپوټونو کې له ترکیې څخه د مهاجرو اخراج په هکله خبرداری ورکړل شوی دی، حتی د سوریې جنګي سیمو ته.»
د یونان د مهاجرت وزارت تیره اونۍ یو فرمان صادر کړ چې پکې ترکیه د افغانستان، پاکستان، سوریې، بنګله دیش او سومالیې هیوادونو د پناه غوښتونکو له پاره د «امن هیواد» په توګه درجه بندي شوی دی.
نوموړي وزارت لیکلي دي: «هغوې (د دغو پنځو هیوادونو مهاجر) په ترکيه کې د دین، ملیت، سیاسي افکارو او یا یوې اجتماعي ډلې پورې د تعلق درلودلو له امله له خطر سره نه دي مخامخ او دوی کولی شي د یونان پر ځای په ترکيه کې د پناه غوښتنلیک وړاندې کړي.»
يونان غواړي چې خپل ختیځ ګاونډي هیواد ترکیې ته د مهاجرو د بیرته ستنوني بهیر ګړندی کړي. په تیرو ۱۵ میاشتو کې ترکیې د هغو ۱۴۵۳ پناه غوښتونکي منل رد کړي دي چې یوناني چارواکو غوښتل هغوې بیرته ترکیې ته ستانه کړي.
د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې په حواله د یونان د ټاپوګانو په کمپونو کې ۴۵ سلنه مهاجر افغانان، ۱۵ سلنه یې سوریایي اتباع او ۹ سلنه یي د سومالیې هیواد اتباع دي.
آژانسونه: ش.ن/ ن.ز
د ترکیې او یونان ترمنځ سرحد کي قهریدلي مهاجر
مخ پر وړاندي تېښته: په زرونو مهاجر د ترکیې او یونان ترمنځ سرحد ته رسیدلي دي. تر دې مخکي د ترکیې ولسمشر اعلان کړی وو چي اروپايي ټولني ته به د مهاجرو د ورتگ مخه ونه نیسي.
انځور: Reuters/H. Aldemirله اغزنو کټارو څخه تیریدل امکان نه لري
پناه غوښتونکي د پولې د پرانیستلو په هیله ول، خو له اوښکي بهوونکي گاز او اغزنو کټارو سره مخامخ سول. د جمعې له ماښام راهیسي مخ پر زیاتیدونکي ډول مهاجرو د یونان او ترکیې ترمنځ پر پوله هجوم وروړی. زیاتره دغه کسان د کوچنیو بکسونو او ډیرو لږو شخصي شیانو سره پر لاره دي. دا په داسي حال کی ده چی هوا هم ډیره سړه ده.
د مهاجرو شمیر مخ پر زیاتیدو دی
خو له یونان سره سرحد تړلی دی. د پاڅارکولې په سرحدي سیمه کې د شنبې په ورځ شاوخوا ۳۰۰۰ مهاجر راټول سوي ول. زیاترو یې اور بل کړی وو، څو له یخنۍ ځان وساتي. د هغوی په منځ کې کورنۍ او کوچنیان هم شامل دي. د ترکیې د ولسمشر اردوغان په حواله د تیرې جمعې راهیسي ۱۸ زره مهاجر د اروپایی ټولنې پولې ته رسیدلي او ښایي د هغوی شمیر ۳۰ زرو ته ورسیږي.
ټوله ورځ له اوښکي بهوونکي گاز څخه کار اخیستل کیږي
د یونان سرحد ته څیرمه د اوښکي بهوونکي گاز او مرچو سپرې تور لوگي ټوله سیمه نیولې ده او پر یوناني پولیس د ډبرو ګوزارونه کیږي. د شنبې په ورځ د مهاجرو او سرحدي پوستو ترمنځ آخ او ډب رامنځ ته شو. د عینی شاهدانو په حواله د ترکیی او یونان ترمنځ سرحد، یوې حائلی سیمه کی شاوخوا ۵۰۰ انسانان راټول سوي ول.
په یوروس کې د کښتۍ ماتیدل
یوې سوریایی مور او د هغې ماشوم هڅه کوله په یوې کښتۍ کې د یوروس په نامه سرحدي اوبو څخه تیر سي. مخکې له دې چې هغوی د یونان ساحل ته ورسیږي، کښتۍ یې له اوبو ډکه سوه. ژغورونکې عملې په یوه کوچني ټاپو کې هغوی دواړه وژغورل. یوازې هغوی نه دي چې له دا ډول برخلیک سره مخامخ سوي.
د اوبو له لارې یونان ته رسیدل
د کښتۍ په مرسته لا یونان ته رسیدل ممکن نه دي. یوناني ساحلي ساتونکو او سرحدي څارونکو د جمعې راهیسی د خپلو معلوماتو له مخې د شاوخوا ۴۰۰۰ غیر قانوني مهاجرو د ورتگ مخه نیولې ده. خو بیا هم مهاجر هڅه کوي چې ځانونه د یونان خاورې ته ورسوي.
یوازې لږ کسان خپل هدف ته رسیږي
د یوروس رود د ترکیې او یونان ترمنځ سرحد جوړوي. د شنبې په ورځ په ډلو ډلو انسانانو هڅه وکړه چې د ربړي کښتیو په مرسته ځانونه د یونان ساحل ته ورسوي. خو ډیر کم کسان پر دې کار بریالي سول. په آتن کې د یونان د حکومت یوه ویاند ویلي دي چې دوی خپل سرحدونه چې هغه د اروپایی ټولنې سرحدونه هم دي، ساتلي دي.
