بریتانوي شهزاده هیري او د هغه مېرمنه میګن مارکل، له ملالي یوسفزۍ سره د کرونا وبا په سبب د نجونو د تعلیم په برخه کې رامنځته شوو مسائلو ته د پام را اړولو په خاطر په یوه ویډیوي کنفرانس کې ګډون کوي.
له بریتانوۍ شاهي جوړې سره د نوبل جایزې ګټونکې ملالې دغه ویډیوي کنفرانس به د نجونو نړیوالې ورځې په مناسبت د یکشنبې په ورځ (د اکتوبر میاشتې ۱۱ نیټه) د ملالې یوسفزۍ په یوټوب چینل «ملاله فنډ» او د هغې پر انټرنټ پاڼه خپور شي.
د اسوشیټډ پرس خبري آژانس په حواله په دې ویډوي چټ یا کنفرانس کې به د کرونا وبا د اغیزو په اړه هم خبرې وشي چې څنګه په غیر متناسب ډول په ځانګړي توګه د نجونو پر تعلیم خپلې اغیزې پریږدي.
د «ملاله فنډ» په وسیله ترسره شوې یوې څیړڼې له مخې د کرونا وبا تر ختمیدو وروسته به د ثانوي دورې یا متوسطې په کچه ۲۰ میلیونه ښځینه زده کوونکي له تعلیم څخه محروم پاتې شي.
ملاله یوسفزۍ د نوبل جایزې تر ټولو ځوانه ترلاسه کونکې دهانځور: Reuters/EIF/XQ Handout طالبانو په پاکستان کې د خیبر پښتونخوا د سوات درې د دغې اوسیدونکې چې د نجونو د تعلیم له پاره یي غږ پورته کړی وو په ډزو د وژنې هڅه کړې وه. نوموړۍ په ۲۰۱۴م کال کې د نوبل په جایزې وویاړلې شوه.
ملاله د نوبل جایزې تر ټولو ځوانه ترلاسه کونکې ده.
ملالې د روان کال په جون میاشت کې د بریتانيا له اکسفورډ پوهنتون څخه د فلسفې، سیاست او اقتصاد په برخه کې خپل ديپلوم ترلاسه کړ.
میګن مارکل په دې ورځو کې له خپل میړه هیري سره یوځای په کلیفورنیا کې ده او دوی د شاهي امتیازاتو له ترلاسه کولو پرته، پخپلو پښو د دریدو کوښښ کوي.
میګن مخکې تر دې هم وخت ناوخته د نجونو د تعلیم په برخه کې خبرې کړي دي. هغې د جنسیتي برابرۍ په هکله هم څرګندونې کړي دي چې له هغې جملې څخه د ښځو په اړه په ۲۰۱۵م کال کې د ملګرو ملتونو کانفرانس څخه یادونه کولی شو.
ملګرو ملتونو په ۲۰۱۱م کال کې پریکړه کړې وه چې هر کال د اکتوبر میاشتې ۱۱ نیټه به د نجونو نړیواله ورځ لمانځل کیږي، څو د هغوی حقونو ته پام را واړول شي او پر هغو مسائلو خبرې وشي چې نجونې ورسره په نړیواله کچه مخامخ دي.
پر اړونده موضوع زمونږ له آرشیف څخه انځوریز رپوټ:
ملاله په ملګرو ملتونو کې: اجازه راکړﺉ چې خپل قلم او کتاب په لاس کې ونیسو. ملګرو ملتونو د جولايي ۱۲ چې د ملاله یوسفزۍ د زیږیدنې نیټه ده، د «ملالې د ورځې» په توګه ونوموله.
انځور: APملګرو ملتونو د جولايي ۱۲ چې د ملاله یوسفزۍ د زیږیدنې نیټه ده، د «ملالې د ورځې» په توګه ونوموله. د قبایلي سیمې سوات څخه دغه نجلۍ د طالبانو د تیر کال له یوې خونړۍ حملې څخه ژوندۍ پاتې شوه. هغې د ملګرو ملتونو په مقر کې د یوې وینا په ترڅ کې وویل: «یو ماشوم، یو ښوونکی، یو قلم او یو کتاب نړۍ ته بدلون ورکولای شي.»
ملاله یوسفزۍ د ملګرو ملتونو په مقر کې په داسې حال کې چې د هغه سازمان عمومي منشي بان کي مون او د نړۍ له مختلفو هیوادونو څخه د ځوانانو استازو ګډون درلود، په خپلې وینا کې د نړۍ د ټولو ماشومانو له پاره د وړیا زده کړې غږ وکړ.
ملالې د ملگرو ملتونو د ځوانانو اسامبلی ته وویل: «راځې چې خپل قلم او خپل کتاب په لاس کې واخلو، دا زموږ تر ټولو پیاوړې وسله ده. یو ماشوم، یو ښوونکی، یو قلم او یو کتاب کولای شي چې نړۍ ته بدلون ورکړي. زده کړې د حل یوازینې لار ده.»
ملالې دغه راز د نړۍ له دولتونو څخه وغوښتل چې د زده کړو ضمانت وکړي.
د بریتانیا پخوانی صدراعظم ګوردن براون، چې اوس د ښوونی او روزنی له پاره د ملګرو ملتونو ځانګړی استازی دی او د «ملالې د ورځې» بندوبست یې کړی وو، وویل: «دغه احساس لرونکي او اخلاقي نجلۍ چې سخته ټپی شوې وه، اوس په یوه پیاوړي سبمول بدله شوې ده.»
ملالې څلور کاله مخکې، چې کابو یوولس کلنه وه په خپل فعالیت پیل وکړ. هغه ډیر ژر د طالبانو له قهر او غوسی سره مخامخ شوه.
ملاله یوسفزۍ د سوات په سیمه کې ژوند کاوه. هغې د خپلو خلکو، په خاصه توګه د نجونو او ښځو د وضعیت په هکله مقالې لیکلی او په خپل وېبلاګ کې یې خپرولې.
د ۲۰۱۲ کال د اکتوبر نهمه وه. ملاله له خپلو نورو همزولو سره د ښونځي په یوه مني بس موټر کې سپره وه. په ناڅاپی توګه وسلوالو طالبانو د هغوی د سپرلې موټر ودراوه. یو تن له هغو څخه موټر ته وخوت او په غوسې سره یې غږ وکړ: «ووایی چې ستاسو له ډلې څخه ملاله څوک ده؟ که چیرې شور ماشور او یا مو چیغې وکړې، تاسې ټول به ووژنم.»
ملاله د ښونځي د نجونو په منځ کې پیژندل کیږي. پر هغې باندې ډزې کیږي او په سر کې ډیره سخته ټپي کیږي. خو هغه له خونړۍ حملې څخه ژوندۍ پاتې کیږي.
پاکستاني طالبانو وروسته له هغې چې د ملالې د وژلو قصد یې وکړ، په یوې وینا پاڼه کې هغه د «غرب جاسوسه» وګڼله.
طالبانو په خپلې یوې وینا پاڼه کې اعلان وکړ: «اسلام د دښمن د جاسوس د وژلو اجازه کړې ده.» په همدې وجه هغوی د ملالې د وژلو قصد وکړ. خو د ملالې د وطن د ماشومانو په شمول د نړۍ ټولو ماشومانو د هغې د روغتیا له پاره د دعا لاسونه پورته کړي دي.
