د اروپايي سرحدونو ساتونکي آژانس فرونتکس د جمعې په ورځ په وارسا کې وويل چې د روان عيسوي کال په لومړيو دوو مياشتو کې د اروپايي اتحاديې غړو هيوادونو ته د غيراصولي اوښتنو ۲۸۱۳۰ موارد ثبت شوي دي. د دغه آژانس په وينا دغه شمېر د تېر کال په لومړيو دوو مياشتو کې د اروپايي اتحاديې د غړو هيوادونو د سرحدي چارواکو لخوا ثبت شوو شمېرو په سويه جگ پاته دی. دغه اروپايي آژانس البته زياته کړېده ده چې د تېر کال په پرتله د مهاجرت په مسيرونو کې تغيير راغلی دی. په دې ترڅ کې ويل شوي دي چې د مرکزي مديترانې له لاري د ايټاليې او مالټا پر لور په ناقانونه سفرونو کې زياتوالی راغلی دی او شمېر يې دوه چنده زيات شوی دی. فرونتکس ويلي دي چې پر ياد مسير د ثبت شوو غيراصولي سرحد اوښتنو شمېر د روان کال په جنورۍ او فبرورۍ مياشت کې ۱۲۰۰۰ و.
دغه هم ولولئ: د اروپا اتحادیه غواړي د مهاجرو تعداد کم کړي
ويل شوي چې د لوېديځ بالقان پر مسير د ثبت شوو غيراصولي سرحدي اوښتنو په شمېر کې د تېرکال په پرتله د ۲۸ فيصدو کموالی راغلی دی. پر ياد مسير د ثبت شوو سرحد اوښتنو شمېر په ياده موده کې ۸۳۹۴ ياد شوی دی. فرونتکس ويلي دي چې د لوېديځې افريقا پر مسير د مهاجرت شمېر ۶۸ سلنه راکم شوی او ۱۷۷۱ مهاجرتونه يې ثبت کړي دي. د مديترانې پر لوېديځه برخه و هسپانيې ته د غيراصولي سرحد اوښتنې ۱۰۹۹ موارد ثبت شوي دي چې د تېر کال د همدغې مودې په پرتله پکښې ۳۸ سلنه کموالی راغلی دی.
دغه هم ولولئ: د جرمني څخه تقریبأ ۹۵۰۰ مهاجر اخراج سوي
د مانش کانال له لارې بريتانيې ته په غيرقانوني مهاجرت کې ۸۲ فيصده زياتوالی راغلی دی او په دوو مياشتو کې د ثبت شوو شمېرو مقدار يې ۵۶۲۲ ته رسېدلی دی. د اروپايي اتحاديې په ختيځه پوله چې د سپيني روسيې سره واقع ده، هم د مهاجرتونو زياتوالی ثبت شوی دی. له دغې لارې و اروپايي اتحاديې ته د داخلېدونکو ۸۵۶ موارد ثبت شوي دی چې دا د تېر کال د همدغې مودې په پرتله د تقريبا يونيم چنده زياتوالی دی.
د فرونتکس په وينا د مرکزي مديترانې له لاري و اروپايي اتحاديې ته په داخلېدونکو کې زيات شمېر د هغو کسانو و چې د عاج د ساحل، گينيا او پاکستان ځخه ول. د لوېديځ بالقان پر تر ټولو مصروف مسير د مهاجرت کوونکو اکثريت بيا له سوريې، افغانستان او ترکيې څخه ياد شوی دی.
آ./ا.ا./ن.ص.
له بوسنيا څخه اروپايي ټولنې ته د مهاجرت له خطرونه ډکه لاره
د پسرلي له پېل راهيسې نه يوازې د مهاجرو شمير چې د بالکان له لارې اروپا ته راځي، د ډېريدو په حال کې دی، بلکې تاوتريخوالي او په کروشيا کې د اروپايي اتحادیې له سرحده د مهاجرو غيرقانوني ستنولو لړۍ هم يو ځل بيا چټکه شوې ده.
انځور: Dirk Planertد بوسنيا د لوېديځ د بېهاج ښار په شا او خوا کې په کنډوالو او خيمو کې په زرونه مهاجر اروپايي اتحادیې ته د اخليدو په انتظار دي. دې ځوانانو نارينه وو خپل سفر څو کاله پخوا له پاکستانه پېل کړی دی. اوس څو مياشتې کیږي چې له بوسنيا څخه د وتلو لاره نه لري. د دغه ځوان مهاجر [په انځور کې] د زامي غاښ التهابي شوی. اروپا ترې يوازې د څو کيلومترو په واټن کې ده.
انځور: Dirk Planert/DWله سرحده د تیريدو فصل ته انتظار
د پسرلي په شروع کيدو سره هوا ګرمه شوې ده او په ورته وخت کې له سرحده د تیريدو هڅې هم پيلیږي. دغه ځوان تر اوسه تر شلو ډېر ځله اروپايي اتحادیې ته د داخليدو هڅه کړې ده. خو هغه هر ځل د اروپايي ټولنې د پوليسو له خوا نيول شوی او په غير قانوني توګه بيرته بوسنيا ته استول شوی دی. جامې او د شا بکس یې د يوې مرستندويه ټولنې له خوا ترلاسه کړې دي.
انځور: Dirk Planert/DWدمګړۍ د ليپا په مهاجر کمپ کې چې د استوګنې له سيمې شل کيلومتره لېرې پروت دی، د ۲۰۰ او ۳۰۰ په منځ کې نارينه ژوند کوي. زياترو مهاجرو د دې دوو نارينو په څېر، د ځان له پاره پخپله د ښار په شا او خوا يا ځنګله کې سرپناه برابره کړې ده. دا ځای سرحد ته ډېر نزدې دی. د ښځو، ماشومانو او کورنيو له پاره په ښار کې دننه يو کوچنی کمپ شتون لري.
انځور: Dirk Planert/DWد بوسنیا په لوېدیځ کې انساني بحران تر اوسه لا پای ته نه دی رسیدلی خو کنترول شوی دی. ډېر مهاجرو اوس ځانونه خپلو هدفونو يعني آلمان، فرانیسې او يا ايټاليا ته رسولي دي. په تيرو مياشتو کې د ژمي سړی هوا له پولې څخه تيريدل ناشوني کړي ول. ډېرو مهاجرو د سارايوو او صربستان په کمپونو کې د پسرلي انتظار کړی دی.
انځور: Dirk Planert/DWد مرستندويه ټولنو او رضاکارانو مرسته
له کلونو راهيسې په دې سيمو کې مهاجرو ته د رسېدګۍ او د هغوی د اړتيا د پوره کولو مسئوليت سيمه ایزو مرستندويه ټولنو او همدا راز له آلمان، اتریش، سويس او ايتاليا څخه رضاکارانو پر غاړه اخيستي دی. د «اس او اس – بیهاج» سازمان په ۲۰۱۵م کال کې د مهاجرو د بحران د اوج پر وخت جوړ شوی. دا ټولنه د مرستې رسولو له پاره بودجه د « Aachener Netzwerk» سازمان له خوا ترلاسه کوي.
انځور: Dirk Planert/DWمهاجرو ته د اړينو توکو رسول
اندي جهيک د «اس او اس بېهاج» د مرستندويه ټولنې غړی دی. نوموړی هغه کنډوالې او کورونه چې مهاجر ترې د اروپا د سرحد پر لور د سفر په ترڅ کې په ځنګلونو کې د سرپناو په توګه کار اخلي، ښې پيژنی. هغه د خپل جيپ موټر سره سفر کوي او مهاجرو ته خواړه، جامې، اوبه او د رڼا وسایل رسوي.
انځور: Dirk Planert/DWاندي ۲۲ کلن دی او د «اس او اس بېهاج» ټولنې يو روزل شوی مرسته کوونکی دی. دی او نور همکاران یې د بوسنیا په لوېديځ کې د مهاجرو د ټپونو درملنه او د هغوی نورو روغتيايي ستونزو ته رسېدګي کوي. د بيړنيو پېښو له پاره هغوی يو امبولانس هم لري چې د آلمان د « Lautlos» په نوم خيريه موسسې له خوا یې ترلاسه کړی دی.
انځور: Dirk Planert/DWد سهار پر څلورو بجو لومړۍ بيړنۍ پېښه
د کرواشيا سرحد ته څېرمه د ليپا د کمپ کارکوونکو تماس نيولی دی چې دوه نارينه د چړو په بريد کې ټپيان شوي دي چې د يوه حالت د اندیښنې وړ دی. دوې دقيقې وروسته د اس او اس بېهاج ټولنې ډله د پېښې ځای ته روانيږي. د يوه ټپي ژوند چې د بدن په پاسنۍ برخه کې یې د چړې ضربه ليدلې، په خطر کې دی.
انځور: Dirk Planert/DWد روغتون عاجله برخه مرسته کوي
د دويم ټپي زخمونه روغتون ته پر لاره تداوي کيږي. خو د سخت ټپي شوي کس ژوند يوازې په روغتون کې تر بيړنۍ ترملنې وورسته ژغورل کيدای شي. ډېر مهاجرين د تاوتريخوالي له ويرې نه غواړي د ليپا کمپ ته ولاړ شي. هغوی وایي چې د دغه کمپ د کټارو تر شا وهل ټکول د ورځني ژوند برخه ده.
انځور: Dirk Planert/DWد بوسنيا پوليس د دیپورت شويو کسانو اسناد ثبتوي
په کرواشيا کې د اروپا د خارجي پولې څخه په څو کيلومترۍ کې، د مهاجرو د پښو نخښې. د بوسنيا سرحدي پولیس هم د خپلو ګزمو پر وخت په منظم ډول د مهاجرو د پلونو د نخښو سره مخ کیږي. هغوی د کروشيا د پوليسو له خوا په غير قانوني توګه د شړل شويو کسانو اسناد ثبتوي او چارواکو ته یې سپاري. دا چې بيا له دغو معلوماتو سره څه کيږي، دوی نه پوهیږي.
انځور: Dirk Planert/DW«زما تراوما، ما نور هم قوي کوي»
د بوسنيا پوليس د مريضو يا ټپي مهاجرو د موندنې په صورت کې د اس او اس بېهاج ټولنې ته خبر ور کوي. دا کار په ځانګړي توګه په ژمي کې د مهاجرو ژوند ژغوري. د دې ټولنې مشر زلاتان کواچویچ پخپله هم د جګړې يو قرباني دی. نوموړي د ۱۵ کلنې په عمر د بوسنيا په جګړه کې د يوه لاسي بم په چاودنه کې خپله کيڼه پښه بایللې وه. زلاتان وايي: «زما تراوما ما نور هم قوي کوي.»
انځور: Dirk Planert/DWکوواچويچ ځيني وخت په مهاجرو پسې د لټون له پاره بې پېلوټه الوتکه کاروي. دا په دې معنا ده چې د غرونو په منځ کې په لا ډېره پراخه ساحه کې لټون وکړي. هغه وايي: «موږ هره ورځ په داسې خلکو پسې لټه کوو چې مرستو او رسېدګۍ ته اړتیا لري. د پسرلي په رسېدو سره هغوی يو ځل له سرحده د اوښتو هڅه کوي. ډېری یې نه پوهيږي چې له سرحد څخه د تېريدو هڅه د مرګ او ژوند لوبه کیدلی شي.»
انځور: Dirk Planert/DW