د فنلنډ د مهاجرت ادارې د دوشنبې په ورځ اعلان وکړ چې د جمعې ورځې (۲۰۲۱م کال د جولای له ۹ نیټې) راهیسې یې افغانستان ته د رد شویو پناه غوښتونکو اخراج بند کړی دی.
د فنلنډ د مهاجرت ادارې یوه غړي د "Iltalehti" ورځپاڼې ته ويلي دي چې د افغان رد شویو پناه غوښتونکو د اخراج ځنډیدل به په دې معنا نه وي چې دغه کسان به په اتوماتیک ډول په دغه هیواد (فنلنډ) کې د دایمي اقامې اسناد ترلاسه کوي، بلکې يوازي د دغو کسانو د اخراج بهیر ځنډول شوی دی.
د افغانستان حکومت په دغه هیواد کې د امنیتي وضعیت خرابیدو په پام کې نیولو سره له اروپا یي هیوادونو غوښتي دي چې لږ تر لږه د دریو میاشتو له پاره دې افغان پناه غوښتونکي بیرته خپل هیواد ته نه اخراجوي.
له افغانستان څخه د بهرنیو ځواکونو له وتلو سره سم، طالبانو د دغه هیواد په مختلفو برخو کې خپلو عملیاتو ته زور ورکړی دی او د دغه هیواد یو شمیر سیمې يې تر خپل کنترول لاندې راوستلي دي.
آلمان د ډله ایز اخراج بهیر جاري ساتلی
خو له دې ټولو سره سره بيا د آلمان حکومت د افغان رد شویو پناه غوښتونکو د اخراج لړۍ جاري ساتلې ده. د آلمان د حکومت ویاند شټیفن زایبرت، د دوشنبې په ورځ په برلین کې د رد شویو افغان پناه غوښتونکو د اخراج بهیر د جاري ساتلو دفاع وکړه. زایبرت ویلي چې د اخراج په هکله پریکړې په «ورځني ډول د وضعیت د دقیقې ارزونې پر بنسټ» صورت نیسي.
د جرمني څخه د مهاجرو د اخراج مقررات څه ډول دي؟
د جرمني داخله وزیر د ۱۶ ایالتونو د کورنیو چارو د وزیرانو سره تریوه ویدیو کنفرانس وروسته اعلان وکړ، چي د جنورۍ له اولي څخه به د پناه غوښتني قضیو ته په کتو سره د اخراجیدو په هکله تصمیم نیول کیږي. نور جزيات دلته ولولئ:
انځور: picture-alliance/W. Rothermelد جرمني داخله وزارت وايي، چي د سوریایانو د اخراج د منع کیدو لایحه به تمدید نسي. داخله وزير هورست زېهوفر په دې تړاو مخکي هم څرګندونې کړي وې. خو منتقدین دا د پناه غوښتونکو څخه د ساتني بین المللي حقوقو خلاف بولي. د ویچه ویله دلته د دغي مسألې حقوقي اړخونو ته یوه کتنه کړې ده: هغه مقرره چي د ۲۰۱۲ م کال راهیسي په منظم ډول سره تمدیدیږي، په پام کي لري، چي سوریایان خپل هیواد ته د اخراج څخه وساتي.
په سوريه کي د امنيت نشته والی
په سوریه کي اوس هم جنګ دوام لري. دا په دې معنی ده، چي حتی رد سوي پناه غوښتونکي هم، د مجرمینو په شمول په جرمني کي پاته سي. منتقدین وايي، چي په سوریه کي هیڅ ډول امنیتي شرایط وجود نلري. خو داخله وزیر، هورست زیهوفر د ۱۶ ایالتونو د کورنیو چارو د وزیرانو سره تر یوه ویدیو کنفرانس وروسته اعلان وکړ، چي د جنورۍ میاشتي د اولي څخه به د پناه غوښتني قضیو ته په کتو سره د اخراجیدو په هکله تصمیم نیول کیږي.
ولي د اخراجیدو ممانعت لغؤ سو؟
په جرمني کي د هغو پناه غوښتونکي، چي رد سوي، او یا یې جرمونه کړي وي، (دولدونګ) یا د پاته کیدلو مؤقتي ویزه ورکول کیږي. خو ددغو کسانو پرضد همیشه د ښی اړخو افراطیانو لخوا اعتراضونه کیږي او تر ټولو دمخه د مسلمانانو پر ضد. د ۲۰۱۱ م کال راهیسي د سوریې جنګ، چي تر ۳۸۷ زره اضافه انسانان پکښي ووژل او په ملیونو کسان د وطن پریښولو ته مجبوره سول، ددې سبب سو، چي شکمن کسان هم په جرمني کي پاته سي.
د جرمني په داخله وزارت کي د ساختماني او هیواد ساتني چارو معین، هانس ګیورګ انګلکه پرون جمعه خبریالانو ته وویل:«هغه کسان چي جرمونه کوي او یا تروریسټي اهداف مخته وړي، زموږ دولت او خلګو ته تاوان رسوي او باید د جرمني څخه اخراج سي.» خو د زیهوفر د اظهاراتو پراساس د تقریبأ ۷۷۰ زرو سوریایانو څخه چي په دې وروستیو وختونو کي جرمني ته راغلي دي، فقط تقریبأ ۹۰ کسانو ته یې د خطرناکو کسانو په سترګه کتل کیږي.
د اخراج څخه انتظارات محدود دي
د کرونا دویروس په سبب د سفر پر محدودیتونو سربیره، سوریې ته په نورو دلایلو هم اخراج ممکن ندی: د نیدرساکسن ایالت داخله وزیر، بوریس پستوریس په دې باب وویل،«په سوریه کي هیڅ داسي مؤسسه وجود نلري، چي موږ د هغه سره ډیپلوماتیک روابط ولرو.»په دې دلیل هغه او سوسیال دموکراټ حزب یې سوریې ته د نه اخراج د قاعدې لغؤ کیدل رد او کوښښ یې وکړ، چي هغه د ۶ نورو میاشتو دپاره تمدید کړي.
د یوه رپوټ پراساس آلمان په ۲۰۱۹ م کال کي۲۲۰۰۰ تنه اخراج کړي دي. البانیا، نایجریا، ګرجستان، روسیه او صربستان د هغو هیوادو د جملې څخه وه، چي په همدغه کال کي یې هر یوه ته زر زر تنه اخراج سول. په همدغه وخت کي تقریبأ ۹۳۰ افغانان او ۸۶۰ عراقیان هم اخراج سوي دي. د رپوټ پر بنأ په ۲۰۱۹ م کال کي د اخراجیدو تقریبأ ۴۰ فیصده موارده د اروپا د اتحادیې نورو هیوادو لکه فرانسې او ایټالیا ته تر سره سوي دي.
هغه کسان نباید د جرمني څخه اخراج سي، چي په خپلو هیوادونو کي یې د جنګونو، تعقیب او یا ازار په دلیل ژوند ته خطر موجود وي. په دغه صورت کي د هغوی اخراج د اروپا د بشر د حقوقو د کنوانسیون څخه سرغړونه ده. دغه کنوانسیون د هغوکسانو اخراجیدل هم منع کوي، چي په خپلو هیوادونو کي د شکنجې سره مخامخ کیدلای سي.
د آلمان د بهرنیو چارو وزارت اعلان کړی دی چې همدا روانه میلادي میاشت به د افغانستان د وضعیت په اړه خپل رپوټ وړاندې کوي. زایبرت د بهرنیو چارو وزارت همدې پریکړې ته په اشارې سره ویلي دي چې د هم دغو رپوټونو پر بنسټ تصمیم نیول کیږي چې په «راتلونکي کې به کوم اقدامات» ترسره کیږي.
په لویو ښارونو کې جګړه نه شته
په همدې منځ کې طالبانو اعلان کړی دی چې جګړه لویو ښارونو ته نه غځوي. د طالبانو یوه قوماندان امیر خان متقي په خپل تویتر کې لیکلي دي چې جګړې له غرونو او صحرا ګانو څخه د ښار تر دروازو پورې رسیدلي وې، خو طالبانو نه غوښتل چې په ښارونو کې دننه جګړه وشي.
په همدې منځ کې طالبان د افغانستان د ۸۵ ولسوالیو د نیولو ادعا کوي. دا موضوع نه هم د کومې خپلواکې ادارې او نه هم د کابل حکومت له خوا تائید شوې ده.
د څارونکو په حواله په دې وروستیو کې د ایران له لارې ترکیې ته د افغان پناه غوښتونکو د راتګ په بهیر کې هم زیاتوالی راغلی دی. په ترکیه کې د IHD په نامه د بشري حقونو ټولنې په حواله، د ترکيې وان ایالت چې له ایران سره په سرحد کې موقعیت لري له افغان مهاجرو څخه ډک شوی دی.
محمد کراتاس، د آلمان خبري آژانس ته وویل چې نوموړی کولی شي د رسنیو هغه رپوټونه تائید کړي چې له مخکې يې ویل کیږي چې هره ورځ شاوخوا ۱۰۰۰ پناه غوښتونکي د ایران له سرحد څځه ترکیې ته ور اوړي.
(NS/NZ (AFP
