د هندوستان حکومت د دوشنبې په ورځ په پلازمینه نوي ډيلی کې د مخ په ډېرېدونکي ککړې هوا له کبله اړ شو چې ښوونځي رخصت او پر ځاي ېې آنلاين تدریس پيل کړي.
چارواکي تمه لري چې په کورونو کې د ماشومانو له پاتې کېدو سره به د ترافيکو ازدحام کم شي.
په نوي ډيلي کې حکومت د یکشنبې په ورځ په یوه اعلاميه کې ويلي دي چې «په ټولګیو کې حضور باید د ټولو زده کونکو له پاره متوقف شي، پرته د لسم او دولسم ټولګیو.»
حکومت همدارنګه د ساختماني چارو د درولو امر کړی او ښار ته ېې د غیرضروي لاريو داخلېدل ممنوع کړي دي.
د آب و هوا له کیفیت څخه د نظارت چارواکو ويلي چې د دوشنبې په سهار د نوي ډيلي په هوا کې د زهرجنو ذراتو کچه چې روغتيا ته تر ټولو ډېر زیان اړوونکي دي، ۹۰۷ ته لوړه شوې. دوی دا تر ټولو ککړه هوا ښودلې ده.
د روغتیا نړېوال سازمان (ډبليو اچ او) وايي چې د نوي ډيلي په ډېرو برخو کې په هوا کې د سمي يا زهرجن لوګي کچه د تېر په پرتله ۶۰ سلنه لوړه شوې ده.
د نوي ډيلي لوړې ودانۍ په هوا کې موجود لوګي پوښلي دي هوايي شرکتونو د پروازونو د ځنډولو خبرداری ورکړیانځور: SAJJAD HUSSAIN/AFP په بل عبارت د هوا ککړتیا د هغه محفوظ معیار په مقایسه چې دغه سازمان ېې سپارښتنه کوي، څه باندې ۵۰ یا ۶۰ برابره لوړه شوې ده. د آب و هوا په اړه وړاند وینې ښيي چې دغه وضعیت به د اوونۍ په جریان کې دوام ولري.
د هندوستان د چاپېریال ساتنې اداره، SAFAR، چې په هوا کې د کوچنیو معلقو ذراتو اندازه ګيرۍ کوي، د نوي ډيلي هوا ېې د بل هر وخت په پرتله خطرناکه بللې ده. په دغه ښار کې شاوخوا ۳۳ ملیونه وګړي ژوند کوي.
د اسوشتید پریس د رپوټ پر اساس، د پلازمينې غرونه او لوړې ودانۍ پر غلیظ لوګې پوښل شوي چې په سختۍ د ليدو وړ دي او د هوايي شرکتونو د پروازونو د ځنډولو خبرداری یې ورکړی دی.
خلک څه وايي؟
حکومت په نوي ډيلي کې د هوا د ککړتیا له کبله ښوونځي رخصت کړي ديانځور: Arvind Yadav/Hindustan Times/Sipa USA /picture alliance زیاته شوې چې د اوونۍ په پای کې (شنبه او یکشنبه) په ګاونډي ایالت اتراپردیش کې بزګرانو خپلو کروندو ته اور واچاوه چې په احتمال سره باد د هغو لوګي نوي ډيلي او شاوخوا علاقو ته انتقال کړی.
خو د زهرجنې هوا سربېره په پلازمينه کې ډېری خلک پر خپلو ورځنیو کارونو بوخت دي. د ښار په محبوب پارک (لوډهې ګاردن) کې خلک د قدم وهلو او ځغاستو په حال کې ليدل شوي دي.
۵۱ کلنه سنجې ګويل چې په نوي ډيلي کې دوکان لري، وويل: «ټول د ستوني په درد اخته دي. دوی [حکومت] باید د کروندو د پاتې شونو سوځولو باندې بندیز ولګوي. هرې خوا ته لوګي دي.»
۳۰ کلن سبود کمار وويل: «زما سترګې له تېرو څو ورځو راهيسې سوی کوي.» کمار چې د واټ په څنډه کې ېې ډوډۍ خوړه، زياته کړه: «که هوا ککړه وي که نه، زه مجبوره يم چې د واټ په غاړه واوسم، بل به زه چېرته ولاړ شم؟ موږ داسې کوم چاره نه لرو چې په کور کې پاته شو. زموږ کور، خواړه، ژوند... هر څه له کوره بهر دي.»
۵۴ رینکو کمار چې یو ټکسي چلوونکی دی، وايي بې وزله خلک مجبور دي چې کار وکړي: «شتمن وزیران او چارواکي کولی شي په کورونو کې پاته شي، خو زموږ په څېر عادي خلک نه.» کمار زیاتوي: «د یو چا له پاره چې د برېښنا مياشتني بل تحويلول سخت وي هغه په کور کې د ځان له پاره د هوا د تصفيې ماشين کله اخیستلی شي.»
(AFP,AP)mks/nz
له آرشیف څخه:
په نوي ډهلي کې هوا په بې سارې توګه ککړه شوې
د هند چارواکو د هوا د ککړتیا د کمیدو له پاره په نوي ډهلي او شا او خوا سیمو کې له شخصې موټرو څخه په استفادې بندیز لګولی دی. په نوي دهلي کې هوا دومره ککړه ده چې اعلی وزیر هغه د ګاز له یوې خونې سره پرتله کړې ده.
انځور: Getty Images/AFP/S. Hussainپه نوي دهلي کې په وروستیو درو کلونو کې د هوا ککړتیا لوړ حد ته رسیدلې ده. د دوشنبې په ورځ د دغه ۲۰ میلیوني ښار د هوا د کیفیت شاخص ۴۳۶ وو، یعنې د توصیه شوې حد څخه نهه وارې لوړ.
سخت دود د نوي دهلي مرکزي سیمي پوښلي دي، چې زیاتره پلي ګرځیدونکي او پر بایسکل سپاره کسان ماسک اغوندي. چارواکو روغتیایي بیړنی وضعیت اعلان کړی او خبرداری یې ورکړی دی چې هغه کسان چې له تنفس او د سترګو د سوځیدو ناروغیو کړیږي، دغه ستونزه به یې لا ډیره شي.
د دهلي «انډیا ګېټ» چې د پلازمېنې یو له مهمو ملي یادګارونو څخه دی، زهرجنې وریځ پوښلی وو. د هوا دغه ککړتیا د دې سبب شوه چې د هند ستره محکمه تر سه شنبې ورځې پورې په ښار کې د ساختماني چارو کارونه ودروي. چارواکو په مؤقتي توګه ښوونځي هم تړلي او په میلیونونو ماسکونه یې پر خلکو ویشلي.
د دهلي اعلی وزیر اروند کجریوال چې دغه ښار یې د ګاز له یوې خونې سره پرتله کړی وو د ټویټر په ټولنیزه شبکه کې په خپرې شوې یوې ویډیو کې ویلي دي چې «هر لوري ته دود دی او د ځوانانو، ماشومانو او زړو خلکو په شمول خلک په مشکل سره ساه اخیستی شي.»
دا چې د ککړې هوا پر وړاندې مبارزه وشي، چارواکو د پلازمېنې پر نیمایي شخصي موټرو بندیز لګولی دی. د دغو مقرراتو له مخې هغه موټر چې د نمبر پلیټ وروستۍ شمیره یې طاق ده په ورځ او هغه موټرې چې د نمبر پلیت وروستۍ شمیره یې جفت ده په بله ورځ پر سړکونو د ګرځیدو اجازه لري. موټرسایکلونه، او عامه ترانسپورت له دې مقرارتو استثنا ګرځول شوي.
د نوې طرحې د رعایتولو غوښتنه
دغه داوطلب ترافیک یوه لوحه له ځانه سره لیږدوي چې له موټر چلوونکو څخه د طاق او جفت د طرحې د مراعاتولو غوښتنه کوي، څو د هوا ککړتیا راکمه شي. تر ۶۰۰ زیات پولیس او داوطلب کسان ګمارل شوي دي چې د نوو مقرراتو د نه مراعات کولو په صورت کې سرغړونکي تر ۴۰۰۰ هندي کلدارو جریمه کړي.
کارپوهان خبرداری ورکوي چې پر موټرو محدودیت وضع کولو د دغه ستونزې پر وړاندې د مبارزې له پاره کافي نه ده. د چاپیریال ساتنې د سیاست شنونکي سدهارت سنګ، د فرانسې خبري آژانس سره په خبرو کې ویلي دي: «که چیرې د هوا ککړتیا د نقلیه وسایلو له ترافیک څخه وای، نو دا بیا یوه حل لاره وه.» د هغه په خبره اوسمهال دا کومه حل لاره نه ده، ځکه چې شخصي موټر په دغه ستونزه کې کوچنۍ ونډه لري.
هند، چې د څو ښارونه هوا یې ککړه ده
هر چا د چارواکو سپارښتنه ته چې په کور کیني غوږ نه دی نیولی. د دهلي اوسیدونکي د ککړې هوا له زیاتې کچې سره نابلده نه دي او زیاتره کسان په عادي ډول خپل ژوند کوي. د روغتیا د نړیوال سازمان د معلومات له مخې د هند لس ښارونه په هغه ډله کې شامل دي چې هوا يې ډیره ککړه ده.
