د سعودي عربستان خبري سرچینو د رمضان میاشتې تر پای ته رسیدو مخکې د ایران او سعودي عربستان ترمنځ د سولې یوه تړون د لاسلیک کولو له پاره د دواړو هیوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو پر ملاقات د سلا کیدو خبر ورکړی دی.
تهران او ریاض؛ د سفارتونو او قونسلګریو بيا پرانیستلو ته چمتووالی
د سعودي عربستان رسمي خبري آژانس د دوشنبې په ورځ لیکلي دي: «د سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزیر شاه زاده فیصل بن فرحان او ایراني سیال یي حسین امیر عبداللهیان له یوې اونۍ څخه په لږه موده کې د دویم ځل له پاره تلیفوني خبرې کړي دي. په دغو خبرو کې د دواړو هیوادونو د وروستۍ موافقې په ارتباط چې د چین په منځگړیتوب ترلاسه شوې ده، نظرونه تبادله شول.»
د دې خبري آژانس د رپوټ پر بنسټ د ایران او سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزیرانو موافقه کړې ده چې په روان قمري میاشت[رمضان] کې به یو بل سره وويني. په دغه رپوټ کې د لیدنې کتنې د دقیق وخت او ځای په هکله جزویاتو ته اشاره نه ده شوې.
په سعودي عربستان کې د ښځو حقونه: څه وخت څه شوي؟
سعودي عربستان په وروستیو وختونو کې ښځو ته د موټر چلولو حق ورکړ او هغوی ته یې د حقونو د ورکولو پر لور نور ګامونه واخيستل. خو په دې برخه کې پرمختګ ډیر ورو دی او سعودي د ښځو د حقونو په برخه کې تر نوري نړۍ ډیر شا ته دی.
انځور: picture-alliance/AP Photo/H. Ammarد ښخو لومړی ښوونځی او د لوړو زده کړو مرکز
د سعودي ښځو تل د ریاض د دغو نجونو په څیر ښوونځي ته د تلو حق نه لاره. په ۱۹۵۵م کال کې په اول وار د لارالحنان په نوم ښوونځی کې د ښخو نوم لیکنه پیل شوه. په ۱۹۷۰م کال کې بیا د «ریاض د زده کړو کالج» د ښخو د لوړو زده کړو لومړۍ مرجع شوه.
د ۲۱مې پیړۍ په پیل کې، سعودي ښځي په لومړي ځل وتوانیدې چې خپلې تذکرې ترلاسه کړي. دغه تذکري د ښځو د هویت د تثبیت یوازنۍ لار ده. ښځو ته یوازې د هغوی د محرم په اجازه تذکرې ورکول کیدای شوای. په ۲۰۰۶م کال کې بیا ښځو اجازه ترلاسه کړه چې پخپله او پرته له اجازې تذکرې واخلي.
سعودي عربستان په ۲۰۰۵م کال کې پر جبري ودونو بندیز ولګاوه، خو اوس هم په دې هیواد کې د واده تړون د زوم او خسر تر منځ کیږي نه د زوم او ناوې تر منځ.
لومړۍ لوړ پوړې ښځه چارواکې
په ۲۰۰۹م کال کې د سعودي عربستان پاچا په خپل حکومت کې لومړۍ ښځینه لوړ پوړي چارواکې په کار وګومارله. نوره الفیاض د زده کړو په وزارت کې د ښځو د چارو مرستیاله وزیره شوه.
په اولمپیک لوبو کې د سعودي ښځو لومړۍ سیالي
سعودي عربستان په ۲۰۱۲م کال کې په لومړي ځل ښځو ورزشکارانو ته اجازه ورکړه چې د المپیک په لوبو کې سیالي وکړي. د هغوي په ډله کې یوه هم ساره عطار وه چې د لندن په المپیک لوبو کې د ۸۰۰ متره منډو په سیالۍ کې برخه واخیسته.
د بایسکل او وړوکي موټرسایکل چلولو اجازه
سعودي چارواکو په ۲۰۱۳م کال کې ښځو ته اجازه ورکړه چې بایسکل او وړوکې موټرسایکلونه وچلوي. خو هغوی دغه کار یوازي په ځانګړو سیمو او حجاب اغوستلو سره کولای شوای.
د ۲۰۱۳م کال په فبروري میاشت کې پاچا عبدالله په اول ورا ۳۰ ښځې د سعودي عربستان د مشورتي شورا غړي وګومارلې.
د سعودي عربستان د ۲۰۱۵م کال د ښاروالیو په ټاکنو کې ښځو په لومړي ځل د کاندیدیدو او رای ورکولو حق ترلاسه کړ. دا په داسې حال کې ده چې نوي زیلاند د لومړي هیواد په توګه په ۱۸۹۳م کال کې ښځو ته د رای ورکولو حق ورکړ. آلمان بیا په ۱۹۱۹م کال کې خپلو ښځینه اتباعو ته د رایې حق ورکړی دی.
د اسهامو د مارکیټ لومړۍ مشره
د ۲۰۱۷م کال په فبروري مياشت کې سعودي عربستان په لومړي ځل ساره السحیمي، د لومړۍ ښځې په توګه د خپل اسهامو د بازار د مشري په توګه وټاکله.
د ۲۰۱۷م کال په اکتوبر مياشت کې سعودي عربستان ښځو ته د سپورت ستیدیومونو ته د تلو اجازه ورکړه.
د ۲۰۱۷م کال په سپتمبر میاشت کې د سعودي عربستان حکومت اعلان وکړ چې ښځو ته به د موټر چلولو اجازه ورکړ شي. د ۲۰۱۸م کال له جون میاشتې راهیسې ښځې د موټر چلولو لایسنس اخیستلو له پاره د خپل محرم اجازې ته اړتیا نه لري او همدا راز کولای شي بې محرمه په موټر کې وګرځي.
سعودي ښځو ته د طلاق په صورت کې لنډ تلیفوني پیغام استول کیږي
د یوه نوي قانون له مخي د سعودي عربستان ښځي کولای شي د خپلو ودونو حالت په انترنت کې وګوري او له محکمې څخه د خپل طلاق د سند کاپي ترلاسه کړي. دغه قانون د دې له پاره رامنځ ته شوی چې ښخي بې له دې چې خبري وې، د مړونو له خوا طلاق نه شي. که ښخې طلاقیږي نو هغوی ته په تلیفون کې یو لنډ پیغام استول کیږي.
د سعودي چارواکو ویلي دي چې د سعودي او ایران د بهرنیو چارو وزیرانو لیدنه کتنه د تهران او ریاض د نږدې کیدو په برخه کې مهم گام دی، څو د دواړو هیوادونو ترمنځ دیپلیوماتیکې اړیکې وروسته له اووه کلن ځنډ څخه بیرته له سره پيل شي.
زمونږ له فیسبوک شبکې سره یوځای شئ:
د ریاض او تهران ترمنځ دیپلوماتیکې اړیکې له ۱۳۹۴ قمري کال راهیسې، په تهران کې د عربستان پر سفارت تر برید وروسته پرې شوې وې. دغه برید د سعودي حکومت له خوا د شعیه روحاني مشر شیخ نِمر باقر النمر، د اعدام په غبرگون کې د یوې ډلې له خوا چې ایران »خپل سري اعتراض کوونکي« بللې وو، ترسره وی وو.
زمونږ له یوټیوب شبکې سره یوځای شئ:
ایران او سعودي عربستان لږه موده وړاندې د چین په منځگړیتوب د خپلو سیاسي ارتباطانو پر بیا پیلولو او په دوو میاشتو کې دننه د یو بل په هیواد کې د خپلو سفارتونو او سیاسي استازولیو پر پرانیستلو موافقې ته رسیدلي ول.
«رئیسي ته د سعودي د پادشاه بلنه»
د ایران د ولسمشر ابراهیم رئیسي د سیاسي دفتر مرستیال د مارچ په ۱۹ نیټه په یوه تویتري پيغام کې د ایران ولسمشر ته د سعودي عربستان د پادشاه له خوا ریاض ته د سفر کولو د بلنې خبر ورکړی و.
چين و ايران او سعودي ته پر خپلمنځي جوړجاړي تبريک ووايه
محمد جمشیدي په خپل تویت کې له ایران سره د سیمه ایزو او اقتصادي همکاریو د پیاوړې کولو له پاره د پادشاه سلمان د لیوالتیا خبره کړې وه او لیکلي يې وو چې ابراهیم رئیسي هم د دې بلنې هرکلی کړی دی.
دا په داسې حال کې ده چې د دې خبر په هکله سعودي عربستان کوم غبرگون نه دی ښودلی.
آژانسونه: ش.ن/ ب.ص
