په کابل کې د طالبانو چارواکو په وار وار ویلي چې دوی په افغانستان کې د اسلامي دولت (داعش) ډلې ته ماتې ورکړې، خو دغه ترهګره ډله چې صوفیان او شیعه ګان مرتد بولي، په منظم ډول پر دغو لږکیو بریدونه کوي.
د طالبانو د کورنیو چارو وزارت ویاند عبدالمتین قانع، د جمعې په ورځ ( د نومبر ۲۲مه) فرانسې خبري آژانس ته وویل چې یوه وسله وال د نهرین ولسوالۍ په یوه لیرې پرته سیمه کې په یوه زیارت کې پر صوفيانو چې په «اوونیزو مراسمو» کې یې برخه اخیستې وه، ډزې وکړې چې له امله یې لس تنه ووژل شول.
د سيمې يوه اوسېدونکي، چې نه يې غوښتل نوم يې واخيستل شي، وويل چې د دغه بريد قربانيان د پنجشنبې په ماښام د سيد پاشا اغا په زيارت کې راټول شوي وو. هغه وويل چې په دغه زيارت کې تر لسو زياتو صوفيانو هغه مهال صوفيانه ترانې پيل کړې وې چې «يو سړي پرې ډزې وکړې». هغه زیاته کړه: «کله چې خلک د سهار لمانځه ته راغلل، هلته یې جسدونه وموندل.»
د «اسلامي دولت» د مشر البغدادي د ژوند استثنايي انځورونه
د داعش ډلې مشر ابوبکر البغدادي، د «نړۍ يو تر ټولو خطرناک ترهګر» په توګه پيژندل شوی وو. هغه په خټه عراقی وو چې تيره اوونۍ په سوريه کې د امريکايي ځواکونو په عملیاتو کې ووژل شو. دلته يې ځينې ځانګړې انځورنه کتلی شئ: انځور: picture-alliance/AP Photo/Al-Furqan د «نړۍ د تر ټولو خطرناک ترويست»، ابوبکر البغدادي پورې اړوند د يوې موندل شوې تذکرې کاپۍ ښيي چې د داعش ډلې مشر د ۱۹۷۱ کال د جنورۍ مياشتۍ په لومړۍ نيټه د عراق په سامره ښار کې زيږيدلی وو.
انځور: NDR البغدادي د ښوونځي په ډيرو مضمونو کې ښې نمرې لرلي دي. خو داسې ښکاري چې يوازې په انګليسي کې يې خوند نه وو. دغه پاڼه ښيي چې هغه د ۶۰۰ نمرو څخه ۴۸۱ ترلاسه کړې وې. د البغدادي اصلي نوم ابراهيم عواد ابراهيم البدري وو. ګاونډيانو يې ويلي چې پلار يې يو ساده کروندګر وو او دا يې د څلورو زامنو په ډله کې دريم وو.
انځور: NDR دغه د ۱۹۸۷ کال ۱۱۲۶ نمبر مکتوب، چې په کې د البغدادي د هلکتوب د وخت انځور هم شته، د هغه د عراقي تابعيت سند دی. ابوبکر البغدادي په دغه وخت کې ۱۶ کلن وو او د سامره ښار د هلکانو په يوه ښوونځي کې ېې په خپل اصلي نوم (ابراهيم عواد ابراهيم البدري» زدکړې کولې.
انځور: NDR ابوبکر البغدادي په کال ۱۹۹۱م کې بريالی شو چې ديپلوم په لاس راوړي. د ښوونځي په يوه سند کې راغلي چې هغه څو ځله ناکام شوی خو وروسته ورته د هغه د «شهيد ورور» په مخ يو څه نمرې ورکړل شوي دي. د هغه کشری ورور د عراق د پرځول شوي ديکتاتور، صدام حسين په پوځ کې عسکر وو او هغه مهال وژل شوی وو.
انځور: NDR د ابوبکر البغدادي د يو ملګري په وينا، هغه ډير علاقمنمد وو چې د رهبرۍ مسئوليت پر غاړه ولري. البغدادي به ماشومانو ته د قران زده کړې ورکولي. په سامره ښار کې د هغوی کور له ډيرې مودې راهیسې د هغو مهاجرو هستوګنځای ګرځيدلی. ګاونډيان وايي چې د بغدادي کورنۍ يا تښتيدلي او يا به په زندان کې وي.
انځور: NDR تر ديپلوم ترلاسه کولو وروسته ابوبکر البغدادي له خپل اصلي ټاټوبي څخه بغداد ته ولاړ تر څو هلته د حقوق په څانګه کې لوړې زده کړې وکړي. هغه تربيتي علوم او بهرنۍ ژبې هم د دوهمې او درېمې رشتې په توګه انتخاب کړې وې خو دا چې ديپلوم يې ټيټ وو، بريالی نه شو د پوهنتون دغو څانګو ته لار پيدا کړي.
انځور: NDR ابوبکر البغدادي د جسمي ستونزې له امله چې ده لرله، له عسکرۍ څخه معاف شوی وو. د تحصيل د وخت سند يې ښيي چې د هغه سترګو د نژدې ليد تکليف لاره.
انځور: NDR ابوبکر البغدادي په کال ۱۹۹۹ کې په يو لوړپوړي کارپوه باندې اوړي. د هغه د ديپلوم د دفاع موضوع د (قران تفسير) وو. د داعش مشر په ۲۰۰۳م کال کې د عراق په انبار ايالت کې د لومړي ځل له پاره واده وکړ.
انځور: NDR دا د ابوبکر البغدادي د ۲۰۰۲م کال انځور دی. هغه د ۲۰۰۳ کال په مارچ میاشت کې پر عراق د مريکا تر حملې وروسته، د ۲۰۰۴م کال په فبرورۍ مياشت کې ونيول شو. نوموړی ۱۰ مياشتې د عراق په سويل کې په «بوکا» کمپ کې بندي وو، خو د هغه د نيول کيدو دليل تر اوسه نه دي مشخص شوی.
انځور: NDR په بوکا کمپ کې د صدام حسين د پخواني پوځيانو تر څنګ پر امنيتي او تروريستي پيښو تورن کسان هم ساتل کيدل. کارپوهان وايي دغه ګډه اوسيدنه د البغدادي په طرز تفکر کې ډير رول درلود. البغدادي په ۲۰۰۴م کال کې له بند څخه تر خوشې کيدو وروسته پوهنتون ته ولاړ او د بغداد په لويديځ «توبجي» سيمه کې موذن شو.
انځور: picture alliance/AP Photo د امريکا متحده ايالاتو حکومت هر ډول معلوماتو چې هغه د «اسلامي دولت» د مشر د نيولو سبب واقع شي ۲۵ ميليونه ډالر جايزه تعین کړه. د ګارډين د رپوت په حواله، بغدادي په ستون و فقرات کې ستونزه درلوده او د دوو داکترانو له خوا يې معاينه او معالجه شوی وه. داسې هم ويل شوي چې هغه د ۲۰۱۵م کال په مارچ مياشت کې د امريکا په يوه هوايي حمله کې سخت زيان ليدلی وو. امريکا دغه حمله تائيد خو زيان په اړه يې خوله چوپه کړه.
انځور: Department of State/USA ابوبکر البغدادي د خلکو په منځ کې ډير لږ راڅرګنديده. د هغه يوازينی نوی انځور د موصل په «نوري مسجد» کې د وينا پر مهال اخیستلی انځور دی. وروسته له هغې چې د ابوبکر البغدادي اړوند ويډيو په انترنيت کې خپره شوه، بريتانيايي نشريې «تيلګراف» د هغه د قيمتي ساعت په اړه چې د وينا پر مهال يې پر لاس تړلی وو ليکلی وو چې کيدای شي دغه ساعت د «رولکس» د تر ټولو ګران ماډل ساعت وي.
انځور: picture-alliance/AP Photo د جيمز باند فلمونو لاسي ساعت د «سیمَستِر» (Seamaster) لاسي ساعتونه د «اوميګا» د لوکس ماډل ساعتونو څخه دي. دغه ساعت له ۱۹۹۵ کاله تر اوسه د جيمزباند فلمونو په لرۍ کې د جميزباند کريکتر پر لاس تړي. البغدادي دغه ساعت په لاس کاوه.
انځور: picture alliance/dpa پر بشري جنايتونو تورنه ډله د «اسلامي دولت» يا داعش تروريستې ډلې په ۲۰۱۳م کال کې سوريه کې جګړه پیل کړه. دغې ډلی لومړی خپل نوم د «عراق او سوريې اسلامي دولت» يا داعش کيښود چې وروسته يې بيا «اسلامي دولت» ته واړاوه. دغه ډله د ملګرو ملتونو سازمان او نورو بشري سازمانونو له خوا پر نسل وژنۍ او بشري جناياتو تورنه ده.
انځور: NDR
په افغانستان کې د بشری حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکی ریچارډ بینیټ، د یادې پیښې په تړاو په ایکس شبکه کې لیکلی: «مذهبی اقلیتونه لا هم له جدی ګواښونو سره مخ دي نو ځکه د مخنیوي ډیرو اقداماتو، خوندیتوب او عدالت ته اړتیا ده.»داعش خراسان په صوفیانو تور لګوي چې مقدس اشخاصو ته د دعا کولو له امله له یو څخه د زیاتو خدایانو عبادت کوي.دغې ترهګرې ډلې د روان کال د سپټمبر په نیمايي کې د افغانستان په مرکز کې د یوه برید مسوولیت په غاړه واخیست چې په ترڅ کې یې ۱۴ کسان ووژل شول. دغه کسان د عراق له کربلا څخه د راستانه شویو حاجیانو د هرکلي لپاره راټول شوي ول، چې د شیعه ګانو یو له سپیڅلو ځایونو څخه دی.
آیا افغانستان د ترهګرو ډلو له پاره په خوندي ځای بدل شوی؟This browser does not support the video element.