جو بايدن ترمپ د هيټلر له وزير ګوېبلس سره مقايسه کړ
۱۳۹۹ مهر ۶, یکشنبه
بايدن له ترمپ سره د يوې تلويزيوني مناقشې تر مخه ځان «د شخصي بريدونو او دروغو» خبرو ته چمتو کړی دی. خو بايدن هم په يوه مرکه کې پر ترمپ يوه لفظي حمله او يوه جنجالي پرتلنه کړې ده.
اعلان
د متحده آيالاتو ولسمشرۍ ته د دموکرات ګوند کانديد، جو بايدن، په ولسمشر دونالد ترمپ باندې تور لګولی چې د نازيانو د تبليغاتو د وزير، يوزف ګوېبلس، په څېر دروغ وايي. «هغه تقريبا داسې دی لکه ګوېبلس. سړی دروغ تر هغه پورې وايي او تکراروي يې، تکراوي يې، تکراوي يې، چې هغه په عمومي معلوماتو بدل شي.»
دغه خبره جو بايدن له ام اس ان بي سي تلويزيوني چېنل سره په مرکه کې وکړه. ګوېبلس د نازيانو په وخت کې د آدولف هيټلر يو نزدې کس او د هولوکاست يعنې د يهودانو د ډله يزې وژنې يو تن مسئول و چې لاره يې ورته هواره کړې وه.
د دې پرتلنې تر شا د ترمپ هغه ادعا ولاړه ده چې ويلي يې ول بايدن ګويا کيڼ اړخی يا سوسياليست دی. ولسمشر ترمپ په بېلابېلو غونډو کې دايم ويلي دي چې ۷۷ کلن بايدن «افراطي چپيانو» ته صحنه برابروي چې غواړي امريکا ورانه او په امريکايي ښارونو کې ګډوډي رامنځ ته کړي. د ترمپ يوه بله ادعا دا ده چې بايدن او دموکرات ګوند د خطونو يا ليکونو د لارې انتخاباتو ته ځکه ډېر اهميت ورکوي ځکه چې غواړي د درغليو او داسې رايو د لارې چې لاسوهنه پکې شوې وي، په ولسمشريزو انتخاباتو کې دخالت وکړي.
«هغه په ډېر څه نه پوهيږي»
له ترمپ سره تلويزيوني مناقشې ته په اشارې سره بايدن بيا وويل: «دا به ډېر سخت وي» ځکه چې د هغه په نظر به ۷۴ کلن ترمپ ورباندې ډېرې شخصي حملې کوي. «دا يوازنی شی دی چې د ده زده دي»، دغه قضاوت بايدن د خپل جمهوري پال سيال په هکله وکړ.
بايدن زياته کړه چې «هغه نه پوهيږي چې د واقعيتونو په هکله سړی څنګه بحث کوي. هغه دغومره هوښار نه دی.»
بايدن دا هم وويل چې «هغه د بهرني سياست په هکله په ډېر څه نه پوهيږي، هغه د کورني سياست په هکله په ډېر څه نه پوهيږي. هغه د جزئياتو په هکله ډېر معلومات نه لري»، چې له دې کبله به هر څه يوازې «په عمومي ډول په شخصي بريدونو او دروغو» بنا وي.
د ترمپ او بايدن تر منځ لومړنۍ تلويزيوني مناظره د سه شنبې په ورځ د اوهايو آيالت په کليفلند کې تر سره کيږي. تر ولسمشريزو انتخاباتو پورې به دوه نورې دغسې تلويزيوني مناقشې هم صورت ونيسي. د برحاله ولسمشر او د هغه د سيال تر منځ دغه مناقشې د امریکا په متحده آيالاتو کې په عنعنوي ډول د انتخاباتي کمپاين اصلي اوج بلل کيږي چې په ډېرې تلوسې او لېوالتيا سره ورته خلک سترګې په لار دي.
که مسائل داخلي وي او که نړيوال، په اړه يې د ولسمشر ترمپ چلند زيات وختونه پارونکي بلل کيږي. له همدې امله له هغه څخه نه يوازې د هغه چينايي او روسي سيالان، بلکه اروپايي متحدان او يو شمېر نور هم ناخوښ بريښي:
انځور: Getty Images/AFP/N. Kamm
د امريکا او پاکستان پيچلې اړيکې
دونالد ترامپ د روان ميلادي کال په پیل کې د خپل ټويټر له لارې پر پاکستان کلکه نيوکه وکړه. د دونالد ترمپ حکومت غواړي چې اسلام آباد په خپله خاوره کې د تروريستي ډلو د پټنځايونو پر وړاندې موثر ګامونه پورته کړي. ظاهره کې داسې ښکاري چې د نړيوال تروريزم پر وړاندې مبارزه کې د امريکا متحده ايالاتو او پاکستان تر منځ واټن د ډيريدو په حال کې وي.
انځور: Getty Images/AFP/A. Hassan
اقتصادي جنګ کې امريکا او چين یو بل ته مخامخ
امريکا په سپتمبر مياشت کې پر چين باندې له روسېې څخه د وسلو رانيولو په تړاو تازه بنديزونه ولګول. چين يې پر وړاندې خبرداری ورکړ چې يا بنديزونه لرې او يا دې امريکا د هغو عواقبو ته ځان تيار کړي. د چين او امريکا تر منځ دا لمړنی مخالفت نه دی. د دوی ترمنځ د سوداګرۍ جګړه هم روانه ده. دواړه د يو بل پر توليداتو د زياتو محصولاتو وضع کول غواړي.
انځور: picture-alliance/newscom/S. Shaver
اور سره لوبه
هاخوا روس ويلي دي چې «د اور سره لوبې کول کم عقلي ده، ولي چي خطر ورڅخه پېښېدلای سي.» روسيې دغه بیان د امريکا د بنديز تر اعلانيدو وروسته کړی دی. د امريکا او روسيې تر منځ اختلافات، د سوريې او اوکراين او همدا رنګه د امريکا د ولسمشرۍ په وروستيو انتخاباتو کې د لاسوهنو او په ځينو نورو مسائيلو کې هم شتون لري.
د اسرائيل او فلسطين تر منځ شخړه کې هم د ترمپ دريځ پارونکي غبرګونونه له ځانه سره لرلي. په دې تړاو مخالفتونو وروسته له هغې زور واخيست چې د ترمپ ادارې بيت المقدس د اسرايل د پلازمينې په توګه په رسميت وپيژاند. د ترامپ دغې پريکړېنړيوال غبرګونونه له ځانه سره لرلي دي چې لا هم ادامه لري.
انځور: Imago/ZumaPress
په اتحاد کې فاصلې
د ترمپ په دوره کې د واشنګتن او اروپايي اتحاديې تر منځ هم روابط تر ډیره حده خراب شوي دي. دغه روابط که څه د سوداګرۍ په برخه، د ايران د بنديزونو او يا هم د بروکسل او واشنګتن تر منځ د نظر د اختلاف پر سر وي. د امريکا ولسمشر د مهاجرت بحران، بريګزيت، په اروپايي ټولنه کې د امنيت، اروپا کې د ښي اړخو پر ځواکمنيدو اود ځینو نورو مسائلو په سر پر اروپايي اتحاديې سختې نيوکې کړي دي.
د جي ۷ غونډه هم له مخالفت پرته نه وه
د روان کال په جون مياشت کې په کانادا کې د جې ۷ غونډه ترسره شوه. ترمپ د دغې ناستې په پاې کې پر ګډې اعلامېې له لاسليک کولو ډډه وکړه. د هغه پر دغه کار د اروپايي اتحاديې نژدې ټولو مشرانو نيوکه وکړه.