د ملګرو ملتونو کوواکس پروګرام، د هغه د همکارو سازمانونو او د افغانستان د عامې روغتيا وزارت په يوه ګډه اعلاميه کې راغلي دي چې د افغانستان له پاره د کوواکس ائتلاف له خوا په نظر کې نيول شوو کرونا واکسين لومړنۍ محموله، چې ۴۶۸ زره دوزه واکسين په کې دي، نن (د مارچ اتمه) کابل ته ورسیده.
دغه ګډه اعلاميه چې د يونیسف له خوا رسنيو ته استول شوې په کې راغلي چې افغانستان ته استول شوي واکسين، د آسترازینیکا شرکت ساخت دي چې د هند د »سيروم« شرکت له خوا توليد شوي. سيروم شرکت په سيمه کې د «کويد شیلد» په نوم هم پيژندل کيږي.
په ګډه اعلاميه کې راغلي چې د واکسينو دغه محموله، د دوشنبې په ورځ تر غرمې مخکې په کابل کې د حامد کرزي نړیوال هوايي ډګر ته ورسیده. په دغې محموله کې د کرونا واکسينو علاوه، ۴۷۰ زره سرنجونه او ۴۷۰۰ ایمني بکسې هم استول شوي دي. دا د کوواکس له خوا د افغانستان له پاره د چمتو شوو واکسينونو لومړنۍ جوپه ده چې کابل ته رسيږي.
تر دې وړاندې هندوستان هم د کرونا ویروس ضد ۵۰۰ ډوزه واکسینونه افغانستان ته ورکړي وو.
د «ګاوي» د واکسینو په اتحادیه کې د افغانستان او جیبوتي مسئول، ريچارد لاکورټ، ويلي چې ګاوي لیواله ده چې د افغانستان خلکو او همکارو سازمانو سره خپلو همکاریو ته ادامه ورکړي، تر څو د دې ډاډ ترلاسه کړي چې د واکسينو ويش په عادلانه او د قناعت وړ توګه کيږي. ګاوي د کوواکس ائتلاف يوه څانګه ده.
افغان چارواکي وايي چې د کرونا ویروس د واکسین په تطبيق کې ښوونکو ته لومړيتوب ورکړل شوی دیانځور: Michael Ciaglo/Getty Imagesد ملګرو ملتونو نوښت، کوواکس په نړۍ کې د کرونا د عادلانه ویش له پاره کار کوي. دغه ائتلاف د نړۍ د روغتيا سازمان، د نړیوال واکسين د نوښت «ګاوي» او د واکسین د تحقیقاتو د موسسې (Cepi) له خوا رهبري کیږي. د نړۍ د ۹۲ لږ یا متوسط عاید لرونکو هیوادونو په ګډون، شاوخوا ۱۹۰ هیوادونه دغه نوښت تر پوښښ لاندې نيولي دي.
په افغانستان کې د يونیسف استازې، شیما سن ګوپتا، افغانستان ته د دغو واکسینونو رسیدل، د افغانستان د خلکو له پاره يوه لوی ګام وباله. هغې وويل چې د دغو کوويد-۱۹ واکسينو په ښه توګه ويشلو سره به د ښوونکو په ګډون ۲۳۴ زره کسان د کرونا ویروس پر وړاندې محافظت شي.
هغې د افغانستان د روغتیا او معارف وزارت دغه پروګرام چې د نوي تعلیمي کال (د وري مياشتې په لومړۍ) له پيلدو د مخه يې ښوونکو ته لومړيتوب ورکړی دی، ستاینه وکړه.
کوواکس غواړي د روان میلادی کال په لومړيو شپږو میاشتو کې شاوخوا ۲۳۷ ميلیونه دوزه آسترازینیکا واکسين د نړۍ ۱۴۲ هغو هیوادونو له پاره چې لږ او یا متوسط عوايد لري، چمتو کړي.
کوواکس غواړي چې ډاډ ترلاسه کړي چې سږکال په هر هیواد کې که هغه شتمن وي او که نه، ۲۰ سلنه زیانمنونکي افراد د کرونا ويروس پر وړاندې واکسین شي. دغه پروګرام د واکسین تولید کونکو څو شرکتونو سره، د دوه میليارډه دوزه واکسينونو قرارداد لاسلیک کړی دی.
م.ک.ص./ب.ص./
پر ورته موضوع زموږ له آرشيف (26.02.2021) څخه يو انځوريز البوم:
کرونا واکسین: څومره کسان په کوم هیواد کې واکسین شوي؟
په نړۍ کې د کرونا ضد واکسین پر ۲۱۲ میلیونه کسانو باندې تطبیق شوی دی. اسرائیل په دې سیالۍ کې تر ټولو مخکې دی چې ۵۰،۲ خلکو ته یې واکسن لګول شوي. په افغانستان او پاکستان کې وضعیت څه ډول دی؟
انځور: Tânia Rêgo/Agência Brasilد اسرائیل ۵۰،۲ سلنه اتباعو ته د کرونا ضد واکسین لګول شوي دي او د ټول نفوس ۳۴،۶ سلنه ته د کرونا دواړه دوزه ترزیق شوي دي. دغه ارقام د «نیویارک ټایمز» د کرونا اړونده پاڼې اخیستل شوي.
د افریقا له لويي وچې ۱۵۰۰ کیلومتره د هند په سمندر کې له ټاپوګانو جوړ هیواد سیشل کې ۶۵،۵۷۶، واکسینه لګول شوي دي. دا د دغه هیواد د نفوس ۴۵،۴ سلنه جوړوي. په سیشل کې د ټول نفوس ۲۲،۳ سلنې ته د کرونا ضد واکسینو دواړه دوزه لګول شوي دي. په انځور کې د سیشل هیواد ولسمشر د واکسین لګولو دمخه معلومات ترلاسه کوي.
په متحده عربي اماراتو کې د کرونا ضد ۵۵۵۷۷۹۳ واکسینه لګول شوي دي. په دې هکله کوم د معلوماتو کومه زیرمه نشته چې د نفوس څومره برخې ته واکسین ترزیق شوي، خو په اوسط ډول له هرو سلو کسانو شا او خوا ۵۷ کسانو ته واکسین لګول شوي.
بریتانیا په دې سیالۍ کې څلورم مخکښ هیواد دی. هلته د فبروري تر ۲۴مې نیټې ۱۸۳۴۸۱۶۵ کسانو ته د کرونا ضد واکسین لګول شوي دي. د ټول نفوس ۲۶،۷ سلنې ته واکسین لګول شوي او ۰،۹ سلنه خلکو ته د واکسین دواړه دوزه لګول شي.
په امریکا متحده ایالاتو کې له هرو سلو کسانو شا او خوا ۱۹ کسانو ته د کرونا ضد واکسین لګول شوي. په ټولیز ډول ۶۴۱۷۷۴۷۴ کسانو ته واکسین ورکړل شوی. که د ټول هیواد د نفوس په کچه وکتل شي نو ۱۳،۳ سلنه امریکايي اتباعو ته واکسین لګول شوي او ۵،۹ سلنه خلکو ته واکسین دواړه دوزه ترزیق شوي. په انځور کې د متحده ایالاتو ولسمشر جو بایدن ته واکسین لګول کیږي.
په بحرین کې په اوسط ډول له هرو سلو کسانو شا او خوا ۱۷ کسان واکسین شوي. په دغه خلیجي هیواد کې په مجموعي ډول ۱۷۸۲۲۲ واکسین لګول شوي دي.
په چلي کې د کرونا ضد د لګول شوو واکسینونو مجموعي شمیر ۲۹۹۴۱۳۹ ته رسیږي. په دغه هیواد کې د ټول نفوس ۱۵،۷ سلنه خلکو ته واکسین لګول شوی او د هغو خلکو شمیر چې دواړه یا بشپړ دوزه یې ترلاسه کړي ۰،۳ دی. په انځور کې د دغه هیواد ولسمشر ته واکسین لګول کیږي.
په مالديو کې په اوسط ډول له هرو سلو کسانو څه د پاسه ۱۴ کسانو ته د کرونا ضد واکسین ترزیق شوي. په دغه هیواد کې د واکسین ۷۵۰۱۳ دوزه تطبیق شوي دي.
په سربستان کې هم له هرو سلو کسانو څخه ۱۴،۱ سلنه خلکو ته کرونا ضد واکسین لګول شوي دي. په ټولیز ډول ۹۸۷۰۰۰ کسانو دغه واکسین ترلاسه کړي دي. د نفوس له مخې د دغه هیواد ۱۱،۵ سلنه خلکو ته د کرونا ضد واکسین لګول شوي دي او ۲،۶ سلنه خلکو ته دواړه دوزه لګول شوي دي.
په پاکستان کې د کرونا ضد ۷۲۸۸۲ واکسین لګول شوي دي، په دې ترتیب د ټول نفوس یوازې ۰،۱ سلنه خلک واکسین شوي دي.
که څه هم افغانستان څه موده وړاندې د کرونا ضد واکسین له هند څخه ترلاسه کړي وو خو د سه شنبې په ورځ د افغانستان د ولسمشر په حضور کې لومړی واکسین یوې خبریالې او یوه سرتیري ته ولګول شو. د روغتیا چارو وزارت په دې هکله زموږ پوښتنه ځواب نه کړه.
