د ځايي چارواکو په حواله د هند په وایاناد ولایت کي د دغي مځکي ښویدني په تړاو د مړیني ۳۶ پیښي ثبت سوي دي. پوځ د سې شنبې په ورځ څرگنده کړه چي په دغه پیښه کي په سلونو انسانان لادرکه سوي او څه د پاسه ۲۰۰ سرتیري د پیښي سیمي ته استول سوي دي.
د دغي مځکي ښویدني علت د دغه هیواد د کیرالا ایالت جنوبي خواته سخت موسمي بارانونه بلل سوي دي. له ناورینونو سره د مبارزې ادارې په دغه ایالت کي د سې شنبې په ورځ د نورو بارانونو او سختو بادونو اټکل هم کړی دی.
د افغانستان سیلابونه؛ د اړمنو د وضعیت لا خرابیدو اندیښنه
د دغه هیواد صدراعظم نریندرا مودي ، په ایکس پاڼه کي څرگنده کړې ده چي د کیرالا په سیمه کي یې د هر ډول «ممکنه مرستو» ژمنه کړې ده.
په جنوبي آسیا کي له جون میاشتي څخه تر سپټمبر پوري موسمي بارانونه کیږي چي د اوبو د ذخیره کولو له پاره مهم شمیرل کیږي. خو هغوی د پرله پسې سیلابونو او ویجاړیو سبب هم کیږي. د پلټونکو په خبره اقليمي بدلون چي سبب يې انسانان سوي دي، د درنو او سختو بارانونو لامل کيږي چي وړاندوينه يې سخته ده.
د نړۍ په بیلابیلو هیوادونو کې اقلیمي بدلون او سیلابونه
د ځمکې تودوخه او د اقلیم بدلون لامل شوي چې د نړۍ په یو شمیر هیوادونو کې پرله پسې بارانونه او شدید سیلابونه راشي. په افغانستان، پاکستان او ایران کې سیلابونو ډېر ځاني او مالي زیانونه اړولي دي.
انځور: Atif Aryan/AFP/Getty Images په وروستیو پېښو کې د افغانستان په مرکزي سیمو کې پرله پسې بارانونو له امله په غور ولایت کې ناڅاپه سېلابونه راوتلي او لږ تر لږه ۵۰ تنه یې وژلي دي.
افغانستان، په زرونو کورنه ويجار شوي
د طالبانو د سیمه ییزو چارواکو په وینا، په دغه سېلاب کې لږ تر لږه دوه زره کورونه ویجاړ شوي او څلور زره نور کورونه ویجاړ شوي دي. شاوخوا دوه زره دوکانونه هم زیانمن شوي دي. ګڼ کسان ټپیان او یو شمیر نادرکه دي. دغو سیلابونو څارویو ته هم زیان اړولی دی.
افغانستان، شمال کې ناڅاپه سېلابونه
تېره اوونۍ د سختو بارانونو له کبله د افغانستان په شمال کې هم ناڅاپه سېلابونو راووتل. دغو سيلابونو کلي ویجاړ کړل، ۳۱۵ کسان یې ووژل او تر ۱۶۰۰ ډېر یې ټپیان کړل.
د جرمني په زارلنډ ایالت کې د سختو بارانونو له امله سیلابونه راغلي چې د چارواکو په وینا په تېرو ۳۰ کلونو کې بې ساري وو.
آلمان، له سختو بارانونو خبرداری
چارواکو او د جرمني د هوا پېژندنې ادارې څو ورځې وړاندې د دې سخت باران په اړه خبرداری ورکړی و او له خلکو یې غوښتي وو چې چمتوالی ونیسي. د سیلابونو د مخنیوي لپاره ډیری تدابیر نیول شوي.
د آلمان د خبري آژانسونو د رپوټ له مخې د آلمان په گاونډي هیواد بلجیم کې هم سیلابونو د ترافیکو په گډون د عامه خدمتونو په برخه کې ګډوډي رامنځ ته کړې ده.
په هالنډ کې، هم سیلابونه لامل شوي چې د اور وژنې او ژغورنې ځواکونه چمتووالی ونیسي.دغه هیواد سمندر ته د نږدې کیدو له امله د سیلابونو له دوامداره خطر سره مخ دی.
برازیل، په زرونو انسانان بې کوره شوي
په برازیل کې د سختو بارانونو له امله زرګونه کسان بې کوره شوي، ۱۲۶ تنه مړه، ۷۵۶ تنه ټپیان او ۱۴۱ تنه لادرکه شوي دي.
برازیل، د ريوگرانډه دوسول ايالت
د ریو ګرانډه دو سول په ایالت کې سیلابونه لامل شوی چې ۱.۴ میلیونه خلک بیړنیو مرستو ته اړتیا پیدا کړي.
د ایران شمال ختیځ هم د سختو بارانونو او ناڅاپه سیلابونو له امله اغیزمن شوی دی. په مشهد کې چارواکو د سېلاب د راوتلو خبره کړې او ویلي یې دي چې وضعیت تر کنټرول لاندې دی. خو خلک شکايت کوي او وايي چې سېلاب ډېر زيانونه اړولي دي.
په تېرو دوو اوونيو کې پاکستان کې موسمي بارانونو او سېلابونو سخت زيانونه اړولي دي. د اپریل په میاشت کې چې په دغه هیواد کې په تیرو ۶۰ کلونو کې تر ټولو باراني میاشت وه، لږ تر لږه ۱۴۴ کسان ووژل شول
دغه راز ، د فرانسې په شمال ختیځ موسیل سیمه کې له سختو بارانونو وروسته د سیند د سطحې د لوړیدو له امله د سیلاب خبرداری ورکړل شوی دی. کارپوهان وايي چې د اقلیم بدلون به په ټوله نړۍ کې د سیلابونو شمیر او شدت زیات کړي.
GP/NZ/AG
