په میانمار کي د کودتا پرضد بین المللي اعتراضونو د نوي رژیم په لومړیو ورځو کي هیڅ تغیر رامنځته نه کړ. داسي ښکاري چي په اوس وخت کي نور د دیموکراتیکو اصلاحاتو ورځي پای ته رسیدلی دي.
انځور: AP Photo/picture alliance
اعلان
د میانمار یا برما په دوهم لوی ښار ماندلای، کي د پوځ له خوا په زوره د قدرت تر اخیستو وروسته د اول وار لپاره په احتیاط سره د کودتا پرضد اعتراضونه تر سره سول. د رپوټونو پراساس تقریبأ شل کسان د دغه ښار د طب پوهنځۍ مخې ته سره راټول سوي ول.
مظاهره کونکو عملأ د حکومت د مشري سان سو چي، د ازادیدوغوښتنه کوله، او داسي شعارونه یې ورکول: «زموږ بندي سوې رهبره همدا اوس ازاده کړئ.» او یا:« ولس د نظامي کودتأ پرضد احتجاج کوي.»
ایا سان سوچي خیانت کړی؟
پوځ د دوشنبې په ورځ (د فبرورۍ اوله) د حکومت ډیر وزیران هغه وخت بندیان کړل، کله چي نوی انتخاب سوی پارلمان باید د خپلي لومړنۍ جلسې پر مهال د سان سوچي په حضور کي سره راټول سوی وای.
تر کودتا وروسته د جنوبي اسیا په دغه هیواد کي یوکلن اضطراري حالت هم اعلان سو. سان سوچي، چي په خلګو کي ډیر محبوبیت لري، تر کودتأ راوروسته په کور کي نظر بنده ده. خو نوې نظامي رهبري غواړي د سولي د نوبل د جایزې ګټونکې، سان سوچي وطن ته په خیانت باندي محاکمه کړي.
له بلي خوا بیا د ملګرو ملتو عمومي منشي انتونیو ګوتیرش امیدواره دی، چي د جنوبي اسیا د دغه هیواد پوځ به د نړیوالو فشارونو له لاري دې ته حاضر کړي چې بیرته دیموکراسۍ ته وروګرځي. ګوتیرش د واشنګټن پوست سره په خبرو کي وویل، چي دی به هر هغه اقدام تر سره کړي، د کوم پراساس چي به په دغه مسئله کي بین المللي ټولنه سره متحده کړي. خو په خبره یې بین المللي ټولنه هم باید کافي فشار پر میانمار باندي وارد کړي، دومره فشارچي هغوی پر دې باندي پوه سي، چي هیڅ چانس نه لري او له ناکامۍ سره مخامخ دي.
پدې منځ کي د ملګرو ملتو د امنیت په شورأ کي د میانمار د کودتا په اړه د یوه ممکنه پریکړه لیک د طرحي پر فورمولبندۍ باندي توافق رامنځته سوی دی.
دغه ميرمن روشيد جان نوميږي. دا د روهنګيا مسلمان اقليت غړې ده چې اوس بنګله ديش ته تښتيدلې ده. کله چې ميانماري ځواکونو د روشيد جان دوی کلی وسوځاوه، هغه اړه شوه چې له خپلو پنځو ماشومانو سره مهاجره شي. هغه اوس د بنګله ديش په کوکس بازار کې د کونډو او يتيمانو په يوه کمپ کې اوسيږي.
انځور: Reuters/D. Sagolj
ميړه ېې ورک دی
روشيد جان نه پوهيږي چې ميړه يې چيرته دی. هغه د ميانمار د راخين ایالت په پانسي کلي کې د يوې مذهبې ډلې مشر وو. د ميانمار پوځ ۱۱ مياشتې مخکې هغه د يو جنګي سازمان د غړي په تور ونيوه. تر هغې وروسته روشيد جان خپل خاوند نه دی ليدلی.
انځور: Reuters/D. Sagolj
له يو بل سره مرستې
دا د بنګله ديش سرحدي ښار کوکس بازار ته نژدې د بلوخالي کمپ دی. روهنګيايانو دغه کمپ د هغو ښځو او ماشومانو له پاره جوړ شوی دی چې له ميانمار څخه تښتيدلي. د مهاجرو په چارو کې د ملګرو ملتونو عالي کمشنرۍ او نورو مرستندوي سازمانونو دغه کمپ له پاره خيمې ورکړي دي. په دغه ځای کې حاضردمه ۲۳۰ تنه ښځې او ماشومان ژوند کوي. روهنګيايانو دا ځای د «کونډو کمپ» په نوم نومولی دی.
انځور: Reuters/D. Sagolj
ټولنيز ژوند
په کمپ کې ميشتې ښځې کولای شي په پخلنځي کې په ګډه کار وکړي. هغوی د کار پر مهال یو بل دې ته تشويقوي تر څو هغه رواني فشارونه هير کړي چې د تاوتريخوالو له امله ورباندې تحميل شوي دي. دوی ته اوبه او خواړه هم د مرستندويه سازمانونو له خوا برابريږي.
انځور: Reuters/D. Sagolj
د خوښيو شيبې
ماشومانو سره پخلی کول. که څه هم دا يو موقتي ځای دی او مهاجر د خپلې راتلونکې په اړه نه پوهيږي. خو له دغو ټولو سره سره، په ظاهره کې داسې ښکاري چې دغه مور او ماشوم له دغې شيبې پرته له دې چې کومه ويره او انديښنه ورسره وي، خوند اخلي.
انځور: Reuters/D. Sagolj
جنسي سو استفادې
د روهنګيا ټولې ښځې پر دې ندي بريالۍ شوي چې دغه يو څه ناڅه امن هستوګنځي ته ځانونه ورسوي. د دويچه ويله خبريال عرفت السلام له کوکس بازار څخه رپوټ ورکوي چې يو شمير ښځې او نجونې د جنسي سو استقادې په موخه، د برده په توګه پلورل شوي دي. هغه دغه ځای کې له قربانيانو او مرستندوي سازمانونو سره ليدلي دي.
انځور: DW/Arafatul Islam
د خپلو کورنو د لټون په حال کې
که څه هم بنګله ديش او ميانمار د روهنګيايي مهاجرو د بيرته ستنيدو پر موضوع هوکړې ته رسيدلي دي خو لا معلومه نده چې د بيرته ستنيدا بهير به کله او څه ډول پیليږي. د اروپايي اتحاديې د بهرنيو چارو کمشنر موګريني د سه شنبې په ورځ وويل چې دغه اتحاديه غواړی ميانمار ته د روهنګيايي مهاجرو د بيرته ستيدو له بهير څخه ملاتړ او د عودت شرايط يې برابر کړي.
