د استرليا له خوا د دې پېښې تر غندنې او سخت فشار وروسته، د قطر حکومت د چهار شنبې په ورځ وويل چې د اکتوبر پر دويمه نیټه سدني ته د قطر هوايي شرکت د يوې الوتکې تر پرواز دمخه له ښځو سره د ناوړه چلن په هکله یې پلټنې پیل کړي دي.
خو د قطر حکومت په دې اړه په سملاسي توګه معلومات ور نه کړل چې ولې چارواکو د ښځو د نسايي معاينانو د ترسره کولو پريکړه کړې وه. د بشري حقونو فعال دا ډول تر فشار لاندې او په زور ترسره شوي معاينات د جنسي تيري سره مترادف بولي.
د عربي نيمه ټاپو دا کوچنی هيواد د لويدیځ او ختیځ ترمنځ د سفرونو له پاره يو مهم مرکز دی او دغه هېواد به په ۲۰۲۲م کال کې د فوټبال نړيوال جام کوربتوب هم وکړي.
قطر له همدې کبله د خپل حيثيت د ښه کولو هڅه کوي، خو په ماضي کې هم دا هيواد له مزدور کارکوونکو سره د ناوړه چلن له کبله تر نيوکو لاندې راغلی دی.
په قطر کې هم د منځني ختیځ د ډيرو هيوادونو په څیر مخکې له واده ماشوم زيږول جرم دی. په ماضي کې هم هلته ميشتو مهاجرو کارکوونکو خپله ميندواري پټوله او يا د ماشوم د زيږون له پاره نورو هيوادونو ته سفر کوي. ځيني یې بيا خپل ماشومان يوځای پريږدي، څو له جزا څخه ځان وساتلی شي.
د قطر حکومت د ارتباطاتو دفتر د چهار شنبې په ورځ په خپره شوې اعلامیه کې ويلي دي چې چارواکو په هوايي ډګر کې «تر کثافاتو لاندې په يوه پلاستکي کڅوړه کې يو ماشوم موندلی وو.»
په اعلاميه کې همدا راز راغلي: «په داسې حال کې د ژر پر لارې اچول شويو تحقيقاتو موخه د دې ناوړه جرم د عامل د تېښتې مخنوی وو، د قطر حکومت د دې ګام له لارې د رامنځته شوي هر ډول مشکل او د سفر کوونکو د شخصي آزادۍ پر نقضيدو پښيماني څرګندوي.»
د قطر له خوا ويل شوي چې د دې پلټنو نتايج به له نړيوالو سره شريک کړي.
د استرليا حکومت د سه شنبې په ورځ د خپل اتباعو د جبری پلټنو په اړه سخته خواشيني څرګنده کړې وه او دا کار یې غير مناسب بللی وو. د استرليا فدرالي پوليس هم دغه موضوع پلټي.
د استرليا د «سيون ستار نيټ ورک» د رپوټ په حواله له الوتکې کښته کړل شوې مسافرې د سړک پر غاړه په ولاړ امبولانس کې معاينه شوې وې. د الوتکې يوه مسافر ويلي ول چې له الوتکې د هر سن ښځې د پلټنو له پاره بيول شوې وې او وروسته ورته هيڅ ډول معلومات او يا توضيحات نه وو ور کړل شوي.
(AG) ب.ص/ن.ز
قطر ولې دومره اهمیت لري؟
د نفوس او مساحت له اړخه قطر د خلیج یو کوچنی هیواد دی، خو په ټوله عربې نړۍ کې یې هله گوله رامنځ ته کړې ده. د انځورونو په دې گالرۍ کې د قطر په هکله ځینې معلومات شته.
انځور: Reuters
تیل او گاز
قطر په نړۍ کې یو له هغو هیوادونو دی چې زیات «مایع طبیعي گاز» لري او په نړۍ کې دریم هیواد چې د طبیعي گاز ستري زیرمي لري. دغه خلیجي هیواد د تیلو او گازو په برخه کي بډای هیواد دی.
انځور: imago/Photoshot/Construction Photography
په نړیوالو شرکتونو کې ونډه
دغه هیواد د آلمان د موټر جوړولو شرکت فولکس واگن کې ۱۷ سلنه او د نیویارک د «امپایر سټیټ بلډنگ» کې لس سلنه ونډه لري. قطر په تیرو څو کلونو کې په بریتانيا کې میلیارده پونډه پانگونه کړې ده چې پکښې د بریتانيا د مشهور پلورنځي «هروډز» رانیول هم شامل دي.
انځور: Getty Images
د دریمگړي نقش
قطر د سوډان له حکومت او دار فور له قبایلو سره د څو لسیزو شخړې په هواري کې د دریمگړي نقش لوبولی وو. همداشان د فلسطین د الفتح او حماس ډلو تر منځ د منځگړتوب او همداشان له افغان طالبانو سره د سولې د خبرو اترو له پاره قطر نقش لرلی دی.
انځور: Getty Images/M. Runnacles
الجزیره شبکه
د دوحه، حکومت په ۱۹۹۶م کال کې د «الجزیره» په نوم یوه تلویزوني شبکه تأسیس کړه، چې په عربي نړۍ کې د خبرونو پوښښ او د خپرونو شکل ته بدلون ورکړ. اوس الجزیره نه یوازې په عربي، بلکې په ټوله نړۍ کې یو پیژندل شوی نوم دی.
انځور: picture-alliance/dpa/M. Ulmer
قطر هوایي شرکت
د قطر دولتي هوایي شرکت «قطر ایر ویز» د نړۍ په ښو هوایي شرکتونو کې حسابیږي. دغه شرکت ۱۹۲ الوتکې لري او د نړۍ په ۱۵۱ ښارونو کې فعالیت کوي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/M. Probst
د فټبال نړیوال جام
په ۲۰۲۲م کال کې د فوټبال نړیوال جام سیالۍ په قطر کې تر سره کیږي. قطر د عربي نړۍ لومړنی هیواد دی چې د فوټبال د نړیوال جام کوربه توب کوي. دغه هیواد د فوټبال د سیالیو له پاره پر زیر بناوو باندې په میلیاردونو یورو پانگونه کوي.
انځور: Getty Images
د قطر نفوس
د قطر ټول نفوس ۲،۴ میلیونه دی چې د هغوی زیاتره یې په ۱۸مه میلادي پیړۍ کې د گاونډیو سیمو څخه دغه ځای ته ورغلي دي. دغه هیواد چې د طبیعي زیرمو له کبله بډای دی پکښې په کال کې د سړي سر متوسط عاید ۱۲۳ زره یورو دی.
انځور: picture-alliance/ZUMA Wire/S. Babbar
له بریتانیا سره اړیکي
قطر تر۱۹۷۱م کال پورې د بریتانيا تر حمایې لاندې وو. د بریتانيا د ځانگړې ادارې لاندي ټوله موده ۵۵ کلونو ته رسیږي. خو په ۱۹۷۱م کال کې قطر له دې انکار وکړ چې د متحدو عربي اماراتو یوه برخه دې وگرځي او د یوه خپلواک هیواد په توگه راڅرگند شو.
انځور: Reuters
شاهي نظام
په قطر کې له ۱۹مې پېړۍ راهیسې پاچاهي نظام واکمن دی او له همدغې مودې راهیسې د الثاني کورنۍ په واک کې ده. د قطر اوسني امیر شیخ تمیم بن حما الثاني، په ۲۰۱۳م کال کې هغه وخت د قدرت واگي په لاس کې واخیستل چې پلار یې خلیفه الثاني له خپلې واکمنۍ لاس پر سر شو.
انځور: Reuters
له بېلابېلو عربي هیوادونو سره د اړیکو خرابیدل
د سعودي عربستان په گډون اوو هیوادونو له قطر سره دیپلوماتیکي اړیکې پرې کړي دي. په دې سره منځنی ختیځ چې لا تر مخه له کړکیچونو سره لاس او گریوان دی له یوې بلې شخړي سره مخامخ شوی دی. پر قطر باندي د ترهگرو د ملاتړ تور پورې کیږي، چې دغه هیواد یې ردوي.
