سويډن: د قرآن تر سوځولو وروسته د اسلامي هېوادونو غبرګونونه
۱۴۰۱ بهمن ۲, یکشنبه
په سويډن کې د ښي اړخو له لاسه د قرآنکريم د يوې نسخې سوځونې په ډېرو مسلمانو هېوادونو کې کرکه راپارولې ده. د سويډن خارجه وزير دغه عمل غندلی، خو حکومت يې تر مخه د ښي اړخو دغې مظاهرې ته اجازه ورکړې وه.
اعلان
په سويډن کې د ترکيې تر سفارت مخکې د قرآنکريم د يوې نسخې تر سوځول کېدو وروسته د سويډن د بهرنيو چارو وزير، توبياس بيلستروم، دغه کار د »سلام ضد پارونې« په توګه غندلی دی. د بيلستروم په خبره »په سويډن کې د بيان ډېره زياته آزادي شته، خو دا په دې معنی نه ده چې د سويډن حکومت يا زه خپله له شوو څرګندونو څخه ملاتړ کوم.«
د اسلامي هېوادونو د همکارۍ سازمان بيا له سويډن څخه غوښتي دي چې د دغه »قهرجن جنايت« تنظيمونکو ته سزا ورکړي. دغه سازمان ويلي چې ياد »پارونکی عمل« مسلمانان په نښه کوي، د هغوی »سپېڅلي ارزښتونو« ته سپکاوی دی او »د اسلام سره د ضديت د پراخوالي يوه بله د خبرداري وړ بېلګه« ده. سعودي عربستان بيا ټينګار کوي چې »د ديالوګ، زغم او همکارۍ ارزښتونه بايد خپاره او قهر او افراطيت بايد رد شي.«د ترکيې دفاع وزیر خپل سويډني سیال سره کتنه لغوه کړه، خو ولې؟
متحده عربي اماراتو ويلي چې د »هر ډول اعمالو« ضد دي چې هدف يې د »امنيت او ثبات نقضول« دي.
ښي اړخي سياستوال، راسموس پالودان چې د اسلام او مهاجرو ضد د »سترام کورس« يا په پښتو »سرسرختې تګلارې« په نوم د يوه ګوند مشر دی، د شنبې په ورځ په ستاکهلم کې د ترکيې سفارت مخکې يو ساعت وينا کړې وه او ورپسې يې د يوه لايټر په مرسته د قرآنکريم يوه نسخه سېځلې وه. په وينا کې يې هم د اسلام او د کډوالو ضد څرګندونې کړې وې. ورپسې ترکيې د جنورۍ د ۲۷مې له پاره پلان شوې د سويډن له دفاع وزير، پال جونسن، سره ليدنه کتنه لغوه کړه. د ترکيې د ولسمشر وياند، ابراهيم کالين، »پر سپېڅلو ارزښتونو« دغه بريد »عصري بربريت« وباله او و يې غانده.ترکیه اوس هم له ناټو سره د سویډن د یوځای کیدو مخالفت کوي
جونسن غوښتل د خپل سفر په ترڅ کې ترکیه قانع کړي چې په ناټو کې د سويډن له غړيتوب سره مخالفت پرېږدي. ترکيه او هنګري د ناټو غړي يوازني هغه دوه هېوادونه دي چې تر اوسه يې په ناټو کې د سويډن غړيتوب نه دی منلی. انقره د نورو غوښتنو تر څنګ دغه شرط لري چې سويډن کې د کردي فعالينو پر ضد زياتې هلې ځلې پورته شي چې د ترکيې حکومت دغه کردان »تروريستان« بولي.
آ./ن.ص./ا.ا.
د انساني تاريخ تر ټولو زوړ کتاب کوم دی؟ ـ انځوريز راپور
د نړۍ تر ټولو زاړه کتابونه کوم دي او چيري موندل سوي دي؟ په دغه انځوريز راپور د انسانانو د تاريخ تر ټولو زاړه هغه کتابونه پېژندلای سئ چي لا تر اوسه خوندي پاته دي.
انځور: picture alliance/dpa
کتاب څه شی دی؟
د ميريم وېسبسټر په قاموس کي کتاب داسي تعريف سوی دی: پر کاغذ د چاپ سوو پاڼو داسي بنډل چي د يوې وقايې په منځ کي راغونډي سوي وي. خو زيات کارپوهان په دې نظر دي چي کتاب د خاصو او منفردو ليکنو هغې مجموعې ته هم ويل کيدلای سي چي پر ډبرو، د حيواناتو پر پوستکي او نورو موادو ليکل سوي او راغونډ سوي وي.
انځور: J. Akhtar
۵۰۰ کاله زوړ ـ مادريد کودېکس
د مادريد کودېکس په نوم ۵۶ پاڼي او ۱۱۲ مخه لرونکی کت سوی کتاب پر آماته کاغذ ليکل سوی دی. دغه کتاب د مايا په ژبه ليکل سوی او دمګړی د هسپانيې د مادريد په يو موزيم کي پروت دی. اټکل کيږي چي دغه کتاب چي اکثره متن يې د مايا د روحانيونو او مذهبي مشرانو له پاره د عبادت کولو او فال اچولو طريقې راټولي سوي دي، د ۹۰۰ او ۱۵۲۰ عيسوي کالونو تر منځ په مرکزي امريکا کي ليکل سوی دی. (انځور: د درېسدن کودېکس)
انځور: picture-alliance/dpa
۵۶۱ کاله زوړ ـ د ګوتنبېرګ انجيل
د ګوتنبېرګ انجيل د نړۍ لومړی ميخانيکي چاپ سوی انجيل بلل کيږي. د دغه کتاب لومړۍ نسخې په ۱۴۵۴ عيسوي کال چاپ سوې. دغه کتاب د آلمان په ماينز کي د يوهانس ګوتنبېرګ په نوم کس لخوا چاپ کړل سوی ؤ. دمګړی ۴۸ د دغه کتاب نسخې لا معلومي او خوندي دي.
انځور: Princeton University Library Special Collections
۹۴۰ کاله زوړ ـ سېلتيک انجيل
د «Celtic Psalter» په نوم د انجيل د آياتونو نسخه په ۲۰۰۹ کال په لومړي ځل د ايډنبرګ په پوهنتون کي نندارې ته وړاندي کړل سوه. دغه نسخه د اټکل له مخي په ۱۱مه عيسوي پېړۍ کي په سکاټلنډ کي ليکل سوې او د عيسوي راهبانو له خوا پټه سوې وه. دغه کتاب د سکاټلنډ دننه باقي پاته سوو زړو کتابونو څخه تر ټولو زوړ کتاب دی. (انځور: بې پسالم )
انځور: picture-alliance/AP Photo
۱۱۴۷ کاله زوړ ـ ډايمنډ سوترا
د بودايانو مذهبي متن «ډايمنډ سوترا» په نړۍ کي له خوندي پاته سوو کتابونو څخه تر ټولو زوړ چاپ سوی کتاب اټکل کيږي. دغه کتاب د چين هيواد په يو داسي غار/سمڅه کي وموندل سو چي مخي ته يې ديوال درول سوی ؤ. دغه کتاب په چينايي تورو ليکل سوی دی. دغه کتاب د «ونګ جي» په نوم يو کس له خوا د خپل مور او پلار په لارښوونه په ۸۶۸ عيسوي کال نقل سوی.
انځور: Wikipedia/Gemeinfrei
۱۱۷۵ کاله زوړ ـ د يهودي دين د دعاو کتاب
په ۲۰۱۳ کال د يهودي دين د دعاو يو کتاب «سيدور» وموندل سو چي په ۸۴۰ عيسوي کال کي ليکل سوی دی. د کتاب ټول متن لا تر اوسه په خپله اصلي وقايه کي خوندي دی. دغه کتاب دومره زوړ دی چي لا پکښي د بابل د ژبي واولونه او د پخواني انګريزي ژبي توري هم کارول سوي دي. (انځور: د ۱۲۷۲ کال يو يهودي کتاب)
انځور: picture-alliance/Prisma Archivo
۱۳۱۵ کاله زوړ ـ بوک آف کېلس
«بوک آف کيلس» د ايرلند د دبلن د ترينيتي کالج په کتابخانه کي پروت دی. دغه کتاب چي په ۸۰۰ عيسوي کال د مسيحي راهبانو له خوا ليکل سوی دی، ورته ځکه د «کيلتانو کتاب» خطاب کيږي چي ياد راهبان کيلت له سيمي څخه ول. دغه کتاب د انجيل پر متن مشتمل دی او په لاتيني ژبه ليکل سوی دی. (انځور د بوک آف کېلس نه دی)
انځور: Fotolia/Dmitry Pichugin
۱۳۱۵ کاله زوړ ـ د سانکت کتبېرت انجيل
په اروپا کي روغ پاته تر ټولو زوړ د انجيل کتاب د سانکت کتبېرت انجيل دی چي بريټيش لايبريري په ۲۰۱۲ کلا په ۹ مليونه پاونډه رانيوی. دغه کتاب د مسيحي روحاني شخص سانکت کتبېرت سره يوځای ښخ کړل سوی ؤ. نوموړی په تقريبا ۶۹۸ عيسوي کال کي د نارتهمبرلنډ مذهبي مشر ؤ.
انځور: DPA
لږ تر لږه ۱۳۷۰ کاله زوړ ـ قرآن پاک
د بريتانيې په برمينګهم پوهنتون کي د قران پاک دغه برخه پرته ده چي د پوهنتون په کتابتون کي موندل سوې وه. د راديوکاربون تخنيک په مرسته د دغه نسخې د ليکل کېدنې وخت د ۵۶۸ او ۶۴۵ عيسوي کالونو تر منځ اټکل سوی دی. د اسلام د دين پيغمبر او رسول حضرت محمد ص د ۵۷۰ او ۶۳۲ کالونو تر منځ په مکه او مدينه کي ژوند کاوه.
انځور: picture-alliance/dpa/Birmingham University
۱۶۹۵ کاله زوړ ـ د نجع حامدي مخطوطه
د نړۍ تر ټولو زوړ جلدبندي سوی کتاب چي لا تر اوسه خوندي پاته سوی دی، د نجع حامدي نسخه بلل کيږي. دغه کتاب په ۱۹۴۵ کال د مصر په نجع حامدي سيمه کي د يو ځايي کس له خوا په يو سرپټي لوښي کي په داسي حالت کي وموندل سو چي په څرمنه کي پېچلی ؤ. له يوناني څخه قبطي ته اوښتل سوی دغه کتاب دمګړی په قاهره کي په قبطي موزيم کي پروت دی. (انځور د بل کتاب دی)