د روان ۲۰۲۴ کال په مارچ مياشت کې د مسکو په يو کانسرتځي يا د موسيقۍ په تالار کې بريد وشو. دا په روسيه کې په تيرو دوو لسيزو کې تر ټولو خونړی ترهگر بريد و. اوس روسيې په لومړي ځل د دغه بريد په هکله ويلي دي چې تر شا يې د اسلامي دولت يا داعش لاس و.
د روسيې فدرالي استخباراتي ادارې (FSB) رئيس، اليکساندر بورتنيکوف، پر یاده موضوع د »ريا نووستي« په نوم خبري آژانس ته څرگندونې کړي دي. نوموړي ويلي دي چې «د تحقيقاتو په جريان کې... دا روښانه شوې چې [د بريد لپاره] د چمتو والي، مالي تمويل، د بريد د عملي کولو او د ترهگرو تېښته د انټرنټ له لارې د داعش د خراسان څانګي د غړو لخوا سازماندهي شوې.»
خراسان د اسلامي دولت يا داعش هغه څانگه ده چې په افغانستان او پاکستان کې فعاليت لري.
داعش مسؤليت منلی و له دې مخکې اسلامي دولت په بيلو مواردو کې د مارچ د ۲۲مې نېټي د مسکو د بريد مسؤليت منلی و. په دغه بريد کې تر ۱۴۰ زیات انسانان ووژل شول. خو مسکو په تکراري توگه هڅه کړې ده چې دغه بريد ته د اوکراين او لوېديځ سره تړاو ورکړي.
بارتنیکوف، په خپلو څرگندونو کې د ياد بريد اوکرايني زاويه له پامه نه ده غورځولې. هغه ويلي دي چې «تر بريد وروسته ترهگرو ښکاره هدايات ترلاسه کړل چې د اوکراين د سرحد پر لور حرکت وکړي، چېرې چې هلته دوی ته کړکۍ [د ور ننوتلو لاره] چمتو کړل شوې وه.» اوکراين په دغه پېښه کې لاس لرل په تکراري توگه رد کړي دي.
په دغه بريد کې تر ۱۴۰ څخه زيات انسانان وژل شوي ولانځور: Maxim Shemetov/REUTERS «امريکايي استخباراتو خبرداری ورکړی و» تر بريد وروسته تر دولسو زيات شکمن کسان نيول شوي چې پکښې د چارواکو په وينا څلور بريدگر هم شامل دي. نيول شوي څلور بريدگر د تاجيکستان اتباع بلل شوي دي. تاجيکستان چې د افغانستان پر شمالي سرحد پروت دی، د شوروي له پخواني جمهوريتونو څخه يو دی.
امریکا متحده ايالات وايي چې په مخفي توگه او په عامه محضر کې يې د مارچ په پېل کې روسيې ته خبرداری ورکړی و چې توندلاري په مسکو کې پر يو کانسرتځای بريد پلانوي.
د امريکا متحده ايالاتو د استخباراتي ادارو يو چارواکي و امريکايي رسنيو ته تر بريد وروسته وويل چې دوی مسکو ته ويلي ول چې افراطيانو د کروکوس پر کانسرتځي باندي بريد پلان کړی دی.
روسيې ياد خبرداري رد کړل. ولاديمير پوتين تر بريد درې ورځې مخکي واشنگټن تورن کړ چې روسيه گواښي او کوښښ کوي چې روسان «تحقير» کړي.
د «اسلامي دولت» د مشر البغدادي د ژوند استثنايي انځورونه
د داعش ډلې مشر ابوبکر البغدادي، د «نړۍ يو تر ټولو خطرناک ترهګر» په توګه پيژندل شوی وو. هغه په خټه عراقی وو چې تيره اوونۍ په سوريه کې د امريکايي ځواکونو په عملیاتو کې ووژل شو. دلته يې ځينې ځانګړې انځورنه کتلی شئ: انځور: picture-alliance/AP Photo/Al-Furqan د «نړۍ د تر ټولو خطرناک ترويست»، ابوبکر البغدادي پورې اړوند د يوې موندل شوې تذکرې کاپۍ ښيي چې د داعش ډلې مشر د ۱۹۷۱ کال د جنورۍ مياشتۍ په لومړۍ نيټه د عراق په سامره ښار کې زيږيدلی وو.
انځور: NDR البغدادي د ښوونځي په ډيرو مضمونو کې ښې نمرې لرلي دي. خو داسې ښکاري چې يوازې په انګليسي کې يې خوند نه وو. دغه پاڼه ښيي چې هغه د ۶۰۰ نمرو څخه ۴۸۱ ترلاسه کړې وې. د البغدادي اصلي نوم ابراهيم عواد ابراهيم البدري وو. ګاونډيانو يې ويلي چې پلار يې يو ساده کروندګر وو او دا يې د څلورو زامنو په ډله کې دريم وو.
انځور: NDR دغه د ۱۹۸۷ کال ۱۱۲۶ نمبر مکتوب، چې په کې د البغدادي د هلکتوب د وخت انځور هم شته، د هغه د عراقي تابعيت سند دی. ابوبکر البغدادي په دغه وخت کې ۱۶ کلن وو او د سامره ښار د هلکانو په يوه ښوونځي کې ېې په خپل اصلي نوم (ابراهيم عواد ابراهيم البدري» زدکړې کولې.
انځور: NDR ابوبکر البغدادي په کال ۱۹۹۱م کې بريالی شو چې ديپلوم په لاس راوړي. د ښوونځي په يوه سند کې راغلي چې هغه څو ځله ناکام شوی خو وروسته ورته د هغه د «شهيد ورور» په مخ يو څه نمرې ورکړل شوي دي. د هغه کشری ورور د عراق د پرځول شوي ديکتاتور، صدام حسين په پوځ کې عسکر وو او هغه مهال وژل شوی وو.
انځور: NDR د ابوبکر البغدادي د يو ملګري په وينا، هغه ډير علاقمنمد وو چې د رهبرۍ مسئوليت پر غاړه ولري. البغدادي به ماشومانو ته د قران زده کړې ورکولي. په سامره ښار کې د هغوی کور له ډيرې مودې راهیسې د هغو مهاجرو هستوګنځای ګرځيدلی. ګاونډيان وايي چې د بغدادي کورنۍ يا تښتيدلي او يا به په زندان کې وي.
انځور: NDR تر ديپلوم ترلاسه کولو وروسته ابوبکر البغدادي له خپل اصلي ټاټوبي څخه بغداد ته ولاړ تر څو هلته د حقوق په څانګه کې لوړې زده کړې وکړي. هغه تربيتي علوم او بهرنۍ ژبې هم د دوهمې او درېمې رشتې په توګه انتخاب کړې وې خو دا چې ديپلوم يې ټيټ وو، بريالی نه شو د پوهنتون دغو څانګو ته لار پيدا کړي.
انځور: NDR ابوبکر البغدادي د جسمي ستونزې له امله چې ده لرله، له عسکرۍ څخه معاف شوی وو. د تحصيل د وخت سند يې ښيي چې د هغه سترګو د نژدې ليد تکليف لاره.
انځور: NDR ابوبکر البغدادي په کال ۱۹۹۹ کې په يو لوړپوړي کارپوه باندې اوړي. د هغه د ديپلوم د دفاع موضوع د (قران تفسير) وو. د داعش مشر په ۲۰۰۳م کال کې د عراق په انبار ايالت کې د لومړي ځل له پاره واده وکړ.
انځور: NDR دا د ابوبکر البغدادي د ۲۰۰۲م کال انځور دی. هغه د ۲۰۰۳ کال په مارچ میاشت کې پر عراق د مريکا تر حملې وروسته، د ۲۰۰۴م کال په فبرورۍ مياشت کې ونيول شو. نوموړی ۱۰ مياشتې د عراق په سويل کې په «بوکا» کمپ کې بندي وو، خو د هغه د نيول کيدو دليل تر اوسه نه دي مشخص شوی.
انځور: NDR په بوکا کمپ کې د صدام حسين د پخواني پوځيانو تر څنګ پر امنيتي او تروريستي پيښو تورن کسان هم ساتل کيدل. کارپوهان وايي دغه ګډه اوسيدنه د البغدادي په طرز تفکر کې ډير رول درلود. البغدادي په ۲۰۰۴م کال کې له بند څخه تر خوشې کيدو وروسته پوهنتون ته ولاړ او د بغداد په لويديځ «توبجي» سيمه کې موذن شو.
انځور: picture alliance/AP Photo د امريکا متحده ايالاتو حکومت هر ډول معلوماتو چې هغه د «اسلامي دولت» د مشر د نيولو سبب واقع شي ۲۵ ميليونه ډالر جايزه تعین کړه. د ګارډين د رپوت په حواله، بغدادي په ستون و فقرات کې ستونزه درلوده او د دوو داکترانو له خوا يې معاينه او معالجه شوی وه. داسې هم ويل شوي چې هغه د ۲۰۱۵م کال په مارچ مياشت کې د امريکا په يوه هوايي حمله کې سخت زيان ليدلی وو. امريکا دغه حمله تائيد خو زيان په اړه يې خوله چوپه کړه.
انځور: Department of State/USA ابوبکر البغدادي د خلکو په منځ کې ډير لږ راڅرګنديده. د هغه يوازينی نوی انځور د موصل په «نوري مسجد» کې د وينا پر مهال اخیستلی انځور دی. وروسته له هغې چې د ابوبکر البغدادي اړوند ويډيو په انترنيت کې خپره شوه، بريتانيايي نشريې «تيلګراف» د هغه د قيمتي ساعت په اړه چې د وينا پر مهال يې پر لاس تړلی وو ليکلی وو چې کيدای شي دغه ساعت د «رولکس» د تر ټولو ګران ماډل ساعت وي.
انځور: picture-alliance/AP Photo د جيمز باند فلمونو لاسي ساعت د «سیمَستِر» (Seamaster) لاسي ساعتونه د «اوميګا» د لوکس ماډل ساعتونو څخه دي. دغه ساعت له ۱۹۹۵ کاله تر اوسه د جيمزباند فلمونو په لرۍ کې د جميزباند کريکتر پر لاس تړي. البغدادي دغه ساعت په لاس کاوه.
انځور: picture alliance/dpa پر بشري جنايتونو تورنه ډله د «اسلامي دولت» يا داعش تروريستې ډلې په ۲۰۱۳م کال کې سوريه کې جګړه پیل کړه. دغې ډلی لومړی خپل نوم د «عراق او سوريې اسلامي دولت» يا داعش کيښود چې وروسته يې بيا «اسلامي دولت» ته واړاوه. دغه ډله د ملګرو ملتونو سازمان او نورو بشري سازمانونو له خوا پر نسل وژنۍ او بشري جناياتو تورنه ده.
انځور: NDR
