رویټرز خبري آژانس د جمعې په ورځ (د جولای میاشتې ۱۶ نیټه) د سعودي عربستان حکومت ته د ډیري نږدې یوې ورځپاڼې په حواله رپوټ ورکړی دی چې په سعودي عربستان کې ممکن پلورنځۍ د لمانځه په وخت کې هم د خلاص پاتې کیدو اجازه ترلاسه کړي.
دا پریکړه به د خریدارۍ د مرکزونو او پلورنځیو د تړلو په اړه د شاهي نظام سختګیرانه قوانین بدل کړي.
داسې معلومیږي چې دا د یو لړ هغو ټولنیزو او اقتصادي قوانینو د بدلولو وروستۍ هغه فیصله وي چې پر نفتو متکي دغه هیواد یې د شاهي محافظه پاله نظام د نوي کولو او په اقتصاد کې د خصوصي برخې د تقویه کولو په موخه عملي کوي.
دغه پریکړه د سعودي عربستان د سوداګرۍ خونې فدراسیون له خوا اعلان شوې ده. د «عکاظ» دولتي ورځپاڼې په حواله د دغه فدراسیون په اعلامیه کې راغلي دي: «د خلکو د ازدحام د مخنیوي، د پیرونکو د روغتیا ساتنې او کرونا ویروس د خپریدو د مخنیوي په خاطر د کارځایونو او خریدارۍ مرکزونو له مالکانو غواړو چې په ټولو کاري ساعاتونو کې، د هغو له جملې څخه د لمانځه پر مهال دې خلاص پاتې وي.»
په سعودي عربستان کې د «حجاب لرونکي موډ» انځورونه
د مسلمانو ښځو له پاره موډ کیدای شي له رنګارنګیو ډک، خو په عین وخت کې ستونزې زیږونکی وي. په تازګۍ سره د سعودي عربستان او اروپايي ګډ موډ یوه ننداره په ریاض کي وړاندي شوه. ځينې انځورونه يې دلته لیدلی شئ.
انځور: Reuters/T. Hanaiد سعودي د شاهي کورنۍ شهزادګۍ صفیه حسین غراس او د موډ بلجیمۍ طراحې کریستوف بیوفایس، په ریاض کې د بلجیم د سفارت په انګړ کې د مسلمانو ښځو له پاره د جامو د موډ ننداره وړاندې کړه. په سعودي عربستان کې د لومړي ځل له پاره ښځو او نارينه وو په ګډه د ښځو د موډ د نندارې اجازه درلوده.
د سعودي عربستان د شاهي کورنۍ د سختګیرانه قواعدو پر اساس د بیوفایس او شهزادګۍ غراس طرحه کړې جامې باید ساده او د مسلمانو ښځو له پاره مناسبې وای. خو برخلاف د دغه نمایش اکثره نندارچیانو بیا د لویدیځوالو په موډ جامې اغوستې وې.
په ریاض کې د «خلیکې شیک» په نامه د طراحۍ په دې مجموعه کې روښانه او نقش لرونکي ډیزاینونه لږ لیدل کیږي. دا چپنې ته ورته کریمي لباس په عربي هیوادونو کې دود لباسونو ته ډیر ورته والی لري.
یو شی چې له ساده او متواضع فیشن سره یې ورته والی نه درلود د کاوبایي خولې پر سرول وو. دې موډلې له تورو جامو سره کوبایي سپينه خولې پر سر کړې ده.
د دې نندارتون برخلاف په ۲۰۱۷م کال کې د دوبی موډ اونۍ کې د جامو موډ زیاتره عربي شکل درلود او پکښې له ډیرو مختلفو رنګونو څخه کار اخیستل شوی وو. دغه ماډله د «مسلمه وییر» لیبل د جامو نمایش وړاندې کوي. دا لیبل یا مارک د ترکیې دی چې په متحده ایالاتو، اروپا، بریتانیا، روسیه او دوبی کې هم نمایندګۍ لري.
د مسلمانو ښځو د جامو برانډ
همدارنګه د «مسلمه وییر» یا د مسلمانو ښځو د جامو موډ مارک چې زیاتره د ځوانو نجونو له پاره جامې برابروي له روښانه رنګونو نه استفاده کوي. دغه مارک په اینستاګرام کې تر۴۰ زرو ډیر کارونکي تعقیبوي.
د اسلامي مود مشهوره ماډله
د دوبۍ موډ اونۍ ۲۰۱۷م کال په نمایش کې مشهورې عربي موډلانې هم راڅرګندې شوې وې. د هغو له ډلې مشهوره امریکایي ماډله حلیمه عدن هغه د ترکي مارک مسلمانو ښځو لباس موډ سره په دغه ننداره کې را ښکاره شوې وه.
د محجوب موډ په هکله د نظر اختلاف
د مسلمانانو له پاره محجوب موډ نه یوازې د سکولارو، بلکې د عقیدوي مسلمانانو له خوا هم له نیوکو سره مخامخ شوی دی. سومالیې الاصله امریکایي ماډله چې د دې نندارې یوه له مشهورو څیرو څخه وه، په ۲۰۲۰م کال کې د فیشن له ریشتې سره یي خپلې اړیکې پرې کړې، ځکه په خبره یي په دې برخه کې د هغې عقیدې ته په لازمه توګه درناوی نه کیږي. نوموړۍ د «یونیسف» د سفیرې په توګه له خپل موقعیت څخه هم لاس په سر شوې ده.
په سعودي عربستان کې پلورنځي پنځه ځله د لمانځه په وختونو کې حد اقل د نیم ساعت له پاره بندیږي. د رویټرز خبري آژانس په حواله د دې احتمال موجود دی چې دغه غوښتنه یوازې د کرونا ویروس د خپریدو دورې پورې محدوده پاتې نه شي.
د کله راهیسې نه چې محمد بن سلمان د سعودي عربستان د ولیعهد په توګه ټاکل شوی دی، عملاً یي د سعودي حکومت اداره په لاس کې نیولې او وایي چې د یوه «معتدله اسلام» د را ژوندي کولو هڅه کوي.
نوموړي د شریعت پولیسو نقش کمزوری کړی دی، د موسیقۍ د کنسرتونو، سینما او د ښځو د موټر چلونې محدودیت یې لغوه کړی دی.
پر دغو تغیراتو سربیره د سعودي حکومت د خپلو مخالفینو د تعقیب له امله د نړیوالو بنسټونو له نیوکو سره مخامخ دی. د هغو له جملې څخه د جمال خاشقچي وژنه چې ویل کیږي د سعودي د ولیعهد په امر وژل شوی.
د امریکا د استخباراتي بنسټونو د رپوټ پر بنسټ جمال خاشقچي د ۲۰۱۸م کال د اکتوبر میاشتې په دویمه نیټه په استانبول کې د سعودي عربستان په قونسلګرۍ کې د یوه ځانګړي کوماندویي ډلې له خوا چې له ریاض څخه استول شوی وو، وژل شوی.
دغه بنسټونه وایي چې احتمالاً د دې قتل امر محمد بن سلمان ورکړی دی. خو سعودي عربستان دغه رپوټه سم نه بولي.
آژانسونه: ش.ن/ م. ق.ن
