له شنبې څخه تر دوشنبې ورځې پورې ۲۲۰۶ مهاجر لويدیځې افریقا ته نږدې د انتلانتيک سمندر کې د اسپانيا قناري ټاپو ګانو ته د لرګیو په ۸۵ کښتيو کی رسيدلي دي. د «اروپا پرس» خبري آژانس رپوټ ورکړې چې دومره ډير شمير په ۲۰۱۶ کال کې د مهاجرت د بحران پر مهال ثبت شوي دي.
کاناریه، تنريفه، فوئریه، ونتورالا، لاپالما، لاګومرا، وال هيروال او دغه راز شپږ نور ټاپوګان د قناري ټاپو ګانو په مجموعه کې شامل دي.
ډير شمير کسان چې خپل هيوادونه په افریقا کي د فقر، تاو تريخوالي او کرونا وبا له کبله پريږدي، خپل ځانونه د کاناريا ټاپو ګانو سويل لويديځ ته رسوي. «اروپا پرس» لیکلې چې کابو ۱۸۰۰ مهاجر په دغه ټاپو کی په آزاده فضا خو تنګ ځای کي اوسیږې.
له جنوري میاشت راهیسې د هغه مهاجرو شمیر چې له درياب څخه په تيريدلو سره د قناري ټاپوګانو ته رسیدلي، ۱۳۷۰۰ ته لوړ شوې. دغه ټاپو ګانو ته د تير کال راغلو مهاجرو په پرتله د اوسنيو مهاجرو شمير شپږ چنده زیات دې. له دوی څخه ډير کسان هغه هوټلونو ته انتقالیږې چې د کرونا بحران له کبله خالی پاتی شوي دي.
د کوم هیواد څومره وګړي په بهرنیو هیوادونو کې ژوند کوي؟
د ملګرو ملتونو په وینا په ۲۰۲۰م کال کې له خپلو هیوادونو څخه د مهاجر شوو کسانو شمیر تر۲۷۲ میلیونه اوښتی دی. د انځورونو په دې ګالرۍ کې لیدلی شئ چې تر ټولو زیات د کوم هیواد خلک مهاجر شوي دي.
انځور: AFPد ملګرو ملتونو د ارقامو له مخې د روان میلادي کال تر اوایلو پورې شا او خوا ۱۸ میلیونه هندي اتباع د خپل هیواد څخه د باندې په نورو هیوادونو کې اوسیدل. زیاتره هندوستانیان په امریکا متحده ایالات، کاناډا، بریتانیا او په خلیجي هیوادونو کې دي. په ۲۰۰۰م کال کې په بهرنیو هیوادونو کې د هندي اتباعو شمیر اته میلیونه وو او په نړیواله کچه دریم هیواد وو چې ډیر اتباع یې په نورو هیوادونو کې ول.
د لویدیځي امریکا هیواد مکسیکو، شا او خوا ۱۳ میلیونه اتباع په بهرنیو هیوادونو کې اوسیږي چې په دې ترتیب یې په دغه لېست کې دوهم ځای خپل کړی دی. له ۱۹۹۰م کال راهیسې ۴،۴ میلیونه او له ۲۰۰۰م کال راهیسې ۱۲،۴ میلیونه مکسیکویان په بهرنیو هیوادونو کې ژوند کوي.
له چین څخه هم د خلکو د وتلو لړۍ زیاته شوې ده او د ۲۰۱۹م کال تر دسمبر میاشتې پوري تر ۱۱ میلیونه زیات چینایان په بهرنیو هیوادونو کې اوسیدل او په دې ترتیب د نړیوالې درجه بندۍ له مخې دریم هیواد دی چې اتباع یې نورو هیوادونو ته کډه شوي دي. زیاتره چینایي کډوال په امریکا متحده ایالاتو، کاناډا، جاپان او آسترالیا کې مېشت دي. په ۱۹۹۰م کال کې له چین څخه د باندې د اوسیدونکو چینایي اتباعو شمیر ۴،۴ میلیونه وو.
په دغه نړیواله درجه بندۍ کې روسیه څلورم هیواد دی چې تر ۱۰،۵ میلیونه زیات اتباع یې په نورو هیوادونو کې اوسیږي. له روسیې څخه کډه شوي کسان په آلمان، امریکا او پر ځينو اروپایي هیوادونو سربیره د پخواني شوروي اتحاد په هیوادونو کې مېشت دي. د ملګرو ملتونو د ارقامو له مخې روسیه په ۲۰۰۰م کال کې د دغه لېست په سره کې او کابو یوولس میلیونه وګړي یې له هیواد دباندې په نورو هیوادونو کې اوسیدل.
له کورنۍ جګړې سره مخامخ د سوریې هیواد اته میلیونه وګړي په نورو هیوادونو کې اوسیدو ته مجبوره شوي دي. د ۱۹۹۰م کال په نړیواله درجه بندۍ کې سوریې ۲۶ مقام درلود، خو په ۲۰۱۱م کال کې د کورنۍ جګړې تر پیلیدو وروسته په سونو زره سوریایان مهاجرت ته اړ شول. د سوریې زیاتره اتباع د ترکیې، اردن او لبنان په څیر ګاونډیو هیوادونو کې اوسیږي خو د آلمان په شمول په ځینو نورو اروپایي هیوادونو کې يې هم شمیر کم نه دی.
بنګله دیش، د ملګرو ملتونو په ترتیب شوي لېست کې شپږم هیواد دی. د وروستیو ارقامو له مخې شا او خوا اته میلیونه بنګالیان په نورو هیوادونو کې مېشت دي. د بنګال اتباع په هند او پاکستان کې هم شته خو په امریکا متحده ایالاتو، بریتانیا او خلیجي هیوادونو ته د تلونکو بنګله دیشي اتباعو شمیر هم زیات شوی دی.
د پاکستان تر اووه میلیونه زیات اتباع په بهرنیو هیوادونو کې اوسیږي او په دغه لېست کې اووم ځای لري. زیاتره پاکستانیان په خلیجي هیوادونو، بریتانیا او امریکا کې اوسیږي. په ۱۹۹۰م کال کې ۳،۴ میلیونه او د ۲۰۰۵م کال تر پای پورې څه کم څلور میلیونه پاکستانیان په بهرنیو هیوادونو کې اوسیدل.
د پخواني شوروي اتحاد تر ړنګیدو وروسته په نویمه لسیزه کې په نړیواله درجه بندۍ کې اوکران پنځم ځای درلود. خو له هغې راهیسې د اوکرایني اتباعو د مهاجرت په بهیر کې په تدریخي ډول کمښت راغی. خو د اوکراین او روسیې ترمنځ په وروستیو کلونو کې د ترینګلتیا له کبله دغه چاره بیا ګړندۍ شوې. د روان میلادي کال تر پېله شپږ میلیونه اوکرایني اتباع په نورو هیوادونو کې اوسیدل.
د فلیپین ۵،۷ میلیونه اتباع په نورو هیوادونو کې اوسیږي او په دې ډول یې په دغه لېست کې نهم ځای خپل کړی دی. په ۲۰۰۰م کال کې له هیواد د باندې د فلیپین د اوسیدونکو شمیر درې میلیونه وو. په تیرو ۱۷ کلونو کې د فلیپین زیاتره اتباع د امریکا پر لور تللي دي.
د افغانستان شا او خوا پنځه میلیونه اتباع په بهرنیو هیوادونو کې اوسیږي او په دغه نړیواله درجه بندۍ کې لسم مقام لري. په ۱۹۹۰م کال کې افغانستان په فهرست کې اووم ځای درلود او ۶،۷ میلیونه اتباع یې په پاکستان، ایران او نورو هیوادونو کې مېشت وو. خو له ۱۹۵۵م کال راهیسې ډیر شمیر افغانان بیرته خپل ټاټوبي ته ورګرځیدلي دي.
د جمعي په ورځ د اروپايي اتحاديې د داخلي چارو کميسار يلوا يهانسون د قناري له ټاپو ګانو څخه د ليدني پر مهال د مهاجرت بحران د کنترول له پاره د اروپا د يووالي ژمنه وکړه. د اسپانیا د داخله چارو وزير فرناندو ګراند مارلاسکا چې هغه يې بدرګه کوو وويل چې دغه مهاجرين نور د ګوينیګوین بندر ته نه انتقالیږې، بلکې په يوه سربازخانه کې يې نومونه ثبت او راجستر کيږې او په پام کې ده چې د کرونا تست يې هم وشي.
د قناری ټاپو ګان د انتلانتیک په سمندر کې د افريقا لويديځ سواحلو په سل کیلومترۍ کې موقعیت لری. د انتلانتيک سمندر کوچنۍ کښتۍ ګانو له پاره، چې ډيرې يې له ماشین سره حرکت کوي، ډير خطرناک دی. د دغه ډول سترو خطرونو سره سره بیا هم مخ په ډيريدونکي ډول انسانان له دغې لارو تيريږې، تر څو د قناري ټاپو ګانو له لاري اسپانيا ته ولاړ شي او بیا ځانونه اروپا ته ورسوي
زموږ له آرشيف څخه:
آیا اروپا د یوه نوي موریا کمپ جوړیدو په درشل کې ده؟
په اروپا کې د مهاجرو تر ټولو لوی کمپ کې تر اورلگېدنې وروسته هغه اوس یو بل ځای ته انتقال شوی. تر اوسه په نوي کمپ کې تر۹۰۰۰ ډیر انسانان ځای پر ځای شوي، خو ځینو بیا له دې ځایه بیرته د موریا ویرانې او ځنگلونو ته پناه وړې ده.
انځور: Reza Shirmohammadi/DW ۱/ دغه مور پلار چې یو میاشتنی ماشوم یې په غېږ کې دی په ډیرې ناهیلۍ سره په قراتپه سیمه کې د مهاجرو د نوي کمپ پر لور روان دي. هغه کمپ چې د موریا د مهاجرو د پنډغالي پر ځای جوړ شوی دی.
۲/ مریم او میړه یې د هغو پناه غوښتونکو په ډله کې دي چې د یونان د پولیسو له خوا د نوي کمپ پر لور په حرکت کې ول. هغوی ځانونه په ځنگل کې پټ کړل، خو بالاخره یې تصمیم ونیوه چې نوي کمپ ته لاړ شي.
۳/ مریم دویچه ویله ته وویل «مجبوره یو هلته لاړ شو. گواښ یې کړی دی چې زمونږ د پناه غوښتنې غوښتنلیکونه به له منځه یوسي او نور مونږ سره مرسته نه کیږي. زه يو یو میاشتنی ماشوم لرم. شېدې نه لرم چې ورته یې ورکړم. باید لږ تر لږه د سرپناه له پاره یوه خیمه ولرم.»
۴/ په لیسبوس کې د یونان د مهاجرو چارو وزارت د مطبوعاتي مسئول په خبره د شنبې ورځې تر ماښامه تر ۹۰۰۰ ډیر مهاجر له موریا کمپ څخه په نوي کمپ کې ځای پر ځای شوي دي چې د ۲۴۰ تنو د کرونا معاېنه یې مثبته وه.
۵/ نوی کمپ له تر ۱۲۰۰۰ د ډیرو کسانو له پاره جوړ شوی دی. د ډير شمیر خیمو له پاره یوازې درې یا څلور سیاره تشنابونه ایښودل شوي دي. چارواکو ویلي دي چې پر کرونا ویروس اخته کسان به تر یوې مودې پورې قرنطین کې پاتې کیږي.
۶/ چارواکو ویلي دي چې پر کرونا ویروس اخته کسان به تر یوې مودې پورې قرنطین کې پاتې کیږي.
۷/ تر اوسه پورې شپږ تنه افغان مهاجر د موریا کمپ سوځیدنې په قضیه کې نیول شوي دي. څلور تنه یې چې عمرونه یې تر ۱۸ پورته دي په رسمي ډول تورن شوي او د لیسبوس امنیتي او قضایې ادارو ته سپارل شوي دي.
