د آلمان ولسمشر فرانک والټر شټاینمایر، د دغه هيواد پارلمان (بوندستاګ) منحل اعلان کړ او د ۲۰۲۵م کال د فبروري مياشتي ۲۳مه نېټه یې د خپل وخت مخکي ټاکنو لپاره اعلان کړه. شټاینمایر، د جمعې په ورځ (۲۰۲۴ کال د دسمبر ۲۷) په خپله پرېکړه کې وویل: "په ځانګړو توګه ستونزمنو شرايطو کې لکه اوس، د ثبات لپاره یوه پیاوړې حکومت او د پارلمان د باور وړ اکثریت اړین دي. له همدې امله زه باور لرم چې د خپل هېواد د ګټې لپاره، نوې ټاکنې د سمې لارې اقدام دی."
شټاینمایر زیاته کړه چې د بوندستاګ انحلال د تقنیني دورې له پای ته رسېدو مخکې او رامخته کړل شوې ټاکنې د آلمان لپاره "بېساري پېښې" دي. هغه وویل چې د اوسني حکومت مشري د صدراعظم اولاف شولڅ (سوسيال ديموکرات ګوند) له لوري کیږي، خو په بوندستاګ کې یې نور اکثریت نه درلود. دا حالت د دسمبر پر ۱۶ مه نېټه دصدراعظم له خوا د باور رايې په لاسته راوړلو کې له ناکامېدو وروسته راڅرګند شو. له دې مخکې د آلمان ائتلافي حکومت پاشل شوی و.
شټاینمایر، وویل چې هغه د پارلمان د مختلفو ډلو او مشرانو سره په خپلو خبرو کې د "بل ډول جوړښت لرونکي حکومت" لپاره اکثریت ونه موند.
د شټاینمایر، دغه اقدام د صدراعظم په باور رایې کې د ناکامۍ پر بنسټ ولاړ و. د آلمان د اساسي قانون ۶۸ ماده، ولسمشر ته اجازه ورکوي چې په دې ډول حالاتو کې بوندستاګ منحل کړي او نوې ټاکنې ترسره شي. صدراعظم شولڅ له ولسمشر څخه د دې ګام اخیستو غوښتنه کړې وه.
شټاینمایر په خپله لنډه وینا کې چې په بیلوو ماڼۍ کې یې وکړه، پر دې ټینګار وکړ چې د بوندستاګ انحلال دا مانا نه لري چې پارلمان نور پرېکړه نشي کولی. هغه وویل: "زموږ ډیموکراسي په انتقالي دورو کې هم خپل کار کوي." د ټاکنو تر بشپړېدو پورې پارلمان بشپړ فعالیت لري، کولی شي پرېکړې وکړي او قوانین تصویب کړي.
د قانون له مخې اوسنی حکومت به هم د ټاکنو تر پای وروسته په دنده کې پاتې وي، تر هغه چې نوی بوندستاګ جوړ شي. په هرصورت، شولڅ او زرغون ګوند اوس په لږکیي کي دي او د لږکۍ حکومت مشري کوي. دا پدې مانا ده چې حکومت د اپوزیسیون له ملاتړ پرته نوي پلانونه نشي عملي کولی.
د آلمان د ۲۰۲۵م کال ټاکنې: صدراعظمۍ څوکۍ ته څوک کانديد دي؟
په آلمان کې د ۲۰۲۵م کال د فبرورۍ پر ۲۳مه د کیدونکو عمومي ټاکنو تر مخه مخکښو ګوندونو د صدراعظم د څوکۍ له پاره د خپلو کانديدانو نومونه نهايي کړي دي. دا چې کوم ګوند څوک د نوماند په توګه غوره کړی، دلته یې کتلی شئ: انځور: Carsten Koall/dpa/picture alliance اولاف شولڅ، سوسيال ديموکرات ګوند د سوسيال ديموکرات ګوند څخه اولاف شولڅ، چې برحاله صدراعظم دی، پر ځان یې باور نه دی کم شوی. نوموړي خپل حقوقي شرکت درلود او بيا د څو لسیزو په اوږده سياسي سفر کې د هامبورګ د حکومتي څوکیو په ګډون په فدرالی کچه د کار او د خزانې د وزير په توګه یې دندې ترسره کړي او د آلمان د صدراعظم تر ټولو مهمې څوکۍ ته رسېدلی دی. خو هغه د عامه نظر پوښتنو په حواله په خلکو کې ډېر محبوبيت نه لري.
انځور: Carsten Koall/dpa/picture alliance فريډرش میرڅ، مسيحي ديموکرات ګوند محافظه پال سياستوال فريدرش میرڅ، په تېرو پنځوسو کلونو کې د آلمان د صدراعظمۍ څوکۍ له پاره تر ټولو د ډېر عمر لرونکی کانديد دی. د آلمان د لوېديځ زاورلند سره تړاو لرونکی دا کاتوليک مذهبه او د کاروباري چارو وکيل په شخصي شرکتونو کې د دندې اوږده سابقه لري چې د شتمنيو د تنظيم په اړه د نړۍ د تر ټولو ستر شرکت بلېک روک سره یې دنده هم پکې شامله ده.
انځور: Ruffer/Caro/picture alliance هابيک د زرغون ګوند سره تړاو لرونکی سياستوال چې د يوه عوامي شخصيت په سترګه ورته کتل کيږي. نوموړی د خپلو سهوو منل هیڅ عيب نه ګڼي. نوموړی سیاست ته تر راتلو د مخه يو ليکوال او ترجمان وو.
انځور: appeler/dpa/picture alliance اليس واېډل، د آلمان له پاره بديل ګوند په آلمان کې د ډېر ښی اړخه «آلمان له پاره بديل» يا اې اف ډي ګوند شريکې مشرې اليس واېډل، د اقتصاد په برخه کې دوکتورا لري. هغې په چين کې د دندې ترسره کولو سره سره زده کړې هم کړي د يورو او ناټو په اړه تل شکونه لري. واېډل د پاروونکو او د مهاجرو پر ضد د تندو بیانيو له پاره شهرت لري.
انځور: Bernd Elmenthaler/Geisler-Fotopress/picture alliance کرستيان ليندرنر، لیبرال ديموکرات ګوند د آلمان د خزانې پخواني وزیر کرستيان لېندرنر، د سياسي علمونو په برخه کې لوړې زده کړې کړي، د سوداګریزو اعلاناتو د خپل کوچني شرکت بنسټ یې ايښی او د آلمان د هوايي ځواک د ذخیرې يو افسر هم دی. هغه د ۳۴ کلونو په عمر د خپل ليبرال ديموکرات ګوند مشر شو او تر اوسه یې مشري پر غاړه لري.
انځور: Hannes P Albert/dpa/picture alliance زارا واګن کنیخت، بي اس دبليو واګن کنيخت، د کیڼ اړخه ګوند يوه پخوانۍ مخکښه غړې وه. هغه تل په بحثونو کې د میلمنې په توګه ګډون کوي او د پاپوليستي بيانیو هنر یې زده دی. هغه د محافظه پال ټولنیز او د کیڼ اړخه اقتصادي سیاست ترڅنګ د کډوالو مخالف دريځونو څخه هم ملاتړ کوي. د نوموړې د «اليینس زارا واګن کنيخت» په نامه ګوند په بشپړه توګه د هغې تر کنترول دی.
انځور: Kay Nietfeld/dpa/picture alliance ژان فان آکن، کيڼ اړخه ګوند فان آکن، په لوېديځ آلمان کې زيږېدلی او د بيولوژي په برخه کې یې لوړې زده کړې کړي دي. نوموړي له ۲۰۰۴م څخه تر ۲۰۰۶م کال پورې د ملګرو ملتونو د بيولوژيکي وسلو د څارونکي په توګه دنده ترسره کړې. هغه له ۲۰۰۹م څخه تر ۲۰۱۷م کال پورې د آلمان په بندستاګ يا پارلمان کې د کيڼ اړخه ګوند استازی وو. هغه د دې ګوند شريک مشر هم وو او په راتلونکو ټاکنو کې به د خپل ګوند له پاره مبارزه وکړي.
انځور: Axel Heimken/dpa/picture-alliance
