د امریکا متحده ایالاتو د کانګرس مشرانو د سې شنبې په ورځ هغو ۱۳ سرتیرو ته مډالونه ورکړل چي د ۲۰۲۱م کال د اگست مياشتي پر ۲۶مه د کابل په هوايي ډگر کي د امریکايي ځواکونو د وتلو د گډوډۍ پر وخت په ځانمرګي برید کي ووژل سول.
دغه مراسم د جمهوري غوښتونکو له گوند څخه د امریکا د استازو جرگې د رئیس مایک جانسون، په مشرتابه په داسي حال کي ترسره سول چي جمهوري غوښتونکو او ډیموکراټانو په عین وخت کي د انتخاباتي مبارزې له لاري، له افغانستانه د وژونکي اخراج په اړه د پیښو په سیاسي کولو سره یو پر بل تورونه ولگول.
جانسون د هغو سرتیرو کورنیو ته چي د کابل په هوايي ډگر کي ووژل سول، وویل چي د دغو سرتیرو فداکاریو ته باید درناوی او یادونه يې وسي.
د امریکا متحده ايالاتو د جمهوري غوښتونکو ګوند د استازو جرگې استازو د دوشنبې په ورځ داسي یو رپوټ خپور کړ چي پکښې د دغه هيواد ولسمشر جو بایدن، له افغانستانه په وتلو کي د ناکامیو په دلیل تر انتقادونو لاندی راغی.
ډیموکراټانو ټینگار کړی دی چي لهافغانستانه د ځواکونو د وتلو په برخه کي ترمپ ته ځیني تیروتني متوجه دي، دا ځکه چي دترمپ حکومت له طالبانو سره د دوحې تړون لاسلیک کړی وو.
جمهوري غوښتونکو دغه ډول تورونه رد کړي دي او ویلي یې دي چي بایدن دغه انتخاب درلود چي نوموړی توافق له پامه وغورځوي او یا یې هم عملي کړي.
هغوی ویلي دي چیطالبانو په دغه هوکړه کي خپلي ژمني عملي نه کړې، خو د بایدن حکومت د ځواکونو د وتلو بهیر ته ژمن پاته سو.
په افغانستان کې د المان د پوځي ماموریت لوړې ژورې
آلماني سرتیري کابو له ۲۰ کلونو راهیسې په افغانستان کې د ناټو ماموریت په چوکاټ کې حضور لري. که څه هم د آلماني ځواکونه د ماموریت نیټه د مارچ مياشتي پر ۳۱مه ختمیږي، خو په پام کې ده چې وغځول شي.
انځور: Deshakalyan Chowdhury/AFP/Getty Imagesد ۲۰۰۱م کال په دسمبر کې د آلماني ځواکونو ماموریت تائید شو
د آلمان فدرال پارلمان د ۲۰۰۱م کال په دسمبر میاشت کې له هیواده د باندې د آلماني ځواکونو ماموریت تائید کړ. د آلمان د پارلمان د پریکړې له مخې، آلماني ځواکونه د «آیساف» نړیوال ماموریت په ترڅ کې په افغانستان کې ګمارل شوی وو.
۲۰۰۳: آیساف د ماموریت پراخیدل
د ملګرو ملتونو امنیت شورا، له کابله د باندې د آیساف ماموریت د غځولو پریکړه وکړه. د آلمان فدرال پارلمان هم په کندز ولایت کې د خپل هیواد د ځواکونو ماموریت تائید کړ. آلمان په ۲۰۰۶م کال کې د افغانستان په نهو شمالي ولایتونو کې د آیساف قومانداني پر غاړه واخیسته.
۲۰۰۹: په کندز کې د تیلو پر دوو ټانکرونو بمباري
د ۲۰۰۹م کال د سپتمبر پر څلورمه، د امریکا متحده ایالاتو هوایي جنګي الوتکو د یوه آلماني قوماندان ګیورګ کلاین، په دستور دوه هغه ټانکرونه بمبار کړل چې طالبانو تښتولي ول. په دغه پيښه کې د ملکیانو په کډون تر سلو زیات کسان ووژل شول.
۲۰۱۱: په مزار شریف کې افغان امنیتي ځواکونو ته د مسوولیت سپارل
په ۲۰۱۱م کال کې افغان امنیتي ځواکونو په مزار شريف ښار کې امنیتي مسؤلیت پر غاړه واخیست. په دغه ولایت کې د آیساف په چوکاټ کې د آلماني ځواکونو سترې پوځي اډې موقعیت درلود.
۲۰۱۳: افغان امنیتي ځواکونو ته د کندوز د امنیتي مسؤلیت سپارل
افغان ځواکونو ته د امنیتي مسؤلیتونو د سپارلو په لړ کې، د ۲۰۱۳م کال په اکتوبر میاشت کې د کندوز ولایت امنیتي چارې له آلماني ځواکونو څخه افغان ځواکونو ته وسپارل شوې.
۲۰۱۴: د قاطع ملاتړ ماموریت پېل
په ۲۰۱۴م کال کې په افغانستان کې د نړیوالو ځواکونو جنګي ماموریت پای ته ورسید. خو په افغانستان کې په زرونو بهرني عسکر د ناټو د «قاطع ماموریت» په چوکاټ کې په افغانستان کې پاتې شول، چې دنده یې د افغان امنیتي ځواکونه روزنه ده. په لومړي سر کې آلمان تر ۸۵۰ عسکرو پورې په افغانستان کې د دغه ماموریت په چوکاټ کې د خپلو ځواکونو ونډه تائید کړه.
۲۰۱۸: د قاطع ماموریت غځیدل
د ناټو شریکانو په ۲۰۱۸م کال کې پریکړه وکړه چې د دغه هیواد د امنیتي وضعیت تر ښه کیدو پورې، د قاطع ماموریت په چوکاټ کې خپلو فعالیتونو ته ادامه ورکړي.
۲۰۲۰: د امریکا او طالبانو ترمنځ توافق
امریکا متحده ایالات له طالبانو سره د څو میاشتو مذاکراتو وروسته د ۲۰۲۰م کال په فبرورۍ میاشت کې یو تړون لاسلیک کړ چې له مخې د ۲۰۲۱م کال تر می میاشتې پورې له افغانستانه د خپلو ځواکونو د وتلو ژمنه کړې. د دې په بدل کې طالبانو ژمنه کړې وه چې د افغانستان له خاورې د ترهګرو فعالیت ته اجازه ورنه کړي.
۲۰۲۰: ترمپ د ځواکونو کمولو اعلان وکړ
د ۲۰۲۰م کال په نومبر میاشت کې د امریکا متحده ایالاتو پخواني ولسمشر اعلان وکړ چې په افغانستان کې د خپلو عسکرو شمیر تر ۲۵۰۰ راټیټوي. په دې ترتیب د سږکال تر جنورۍ میاشتې پورې په افغانستان کې د امریکایي ځواکونو شمیر ۲۵۰۰ ته راټیټ شوی دی.
(Reuters) GP/NZ
