د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر ډونالډ ټرمپ خبرداری ورکړی دی چې که تر شنبې (د فیبرورۍ ۱۵ نیټه) ورځې پورې ټول هغه کسان چې حماس یرغمل نیولي دي خوشې نه شي، د غزې د اوربند موافقه باید لغوه شي.
نوموړي د دوشنبې (د فیبرورۍ میاشتې ۱۰ نیټه) په ماښام په سپينه ماڼۍ کې وویل: «که د شنبې ورځې د غرمې تر ۱۲ بجو پورې د غزې ټول یرغمل شوي آزاد نه شي، زه وایم چې اوربند لغوه کړئ.» ترمپ په خپلو څرګندونو کې «د دوزخ د بیا جوړولو» خبره وکړه.
د امریکا ولسمشر ټینګار کړی دی چې دا د هغه نظر دی او وروستۍ پریکړه د اسرائیل ده. نوموړي په دې اړه د لا زیاتو جزویاتو ورکولو څخه چې د حماس له پاره به یې پایلې څه وي، ډډه وکړه او ویې ویل «پخپله حماس به متوجه شي چې زما مطلب څه دی.»
ټرمپ د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا په غزه کې د امریکایي ځواکونو مشارکت منتقي دی؟ خپل دریځ په واضح ډول څرګند نه کړ او یوازې یې همدمره وویل: «وبه ګورو چې څه پيښیږي.»
د یرغمل شوو د خوشې کولو ځنډول د حماس ترهګریز سازمان د دوشنبې په ورځ په غزه کې اعلان وکړ چې د اسرائیلي یرغمل شوو د خوشې کولو بهیر چې ټاکل شوې وه د راتلونکي شنبې (د فیبرورۍ ۱۵ نیټه) په ورځ ترسره شي، تر نامحدود وخته پورې ځنډوي.
د حماس ډلې ویاند ابو عبیده د دې پریکړې دلیل «د اروبند موافقې ته د اسرائیل نه ژمنتیا» ښودلې ده او تاکید یې کړی دی تر هغې چې اسرائیل خپلو ژمنو ته ستون نه شي، یرغمل شوي به آزاد نه شي.
غزه: په زرونو کسان بېرته شمال ته مهاجرت کوي
د اسرائيلي پوځ د خبرداريو سربېره بيا هم په زرونو فلسطينيان د محاصره شوې غزې د ساحل په اوږدو له سويل څخه بېرته شمال ته مهاجر شوي دي. انځور: Ramadan Abed /REUTERS له سويل څخه شمال ته مهاجرت په زرونو فلسطينيان په غزه کې په پښو د ساحل تر څنگ سړک باندې له سويل څخه د شمال پر لور په حرکت کې دي. هغوی د اسرائيلي پوځ د خبرداريو باوجوده له جنوب څخه و شمال ته بېرته ستانه شوي دي. اسرائيلي پوځ خبرداری ورکړی چې د غزې شمال تر اوسه لا د فعالې جگړې سيمه ده. خو له شمال څخه د عسکرو د تخلیې هيلې او په سويل کې د پوځي عملياتو اندېښنې هغوی شمال ته په مهاجرت مجبور کړي دي.
انځور: Yasser Qudihe/Middle East Images/IMAGO د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په ۷مه نېټه د حماس د ترهگریز بريد په جواب کې اسرائيلي پوځ په غزه کې عمليات پېل کړل چې په نتيجه کې يې د غزې پراخې سيمې په بشپړه توگه ویجاړي شوې. د سيمې له تقريبا ۲،۳ مليون انسانانو څخه نيمه برخه يې و شمال ته مهاجره شوه. خو زيات شمېر انسانانو اوس بېرته له سويل څخه د شمال پر لور و خان يونس ته حرکت کړی دی چيرې چې زيات ودانۍ په بده توگه ويجاړې شوي دي.
انځور: Ali Jadallah/Anadolu/picture alliance د اسرائيل پوځ داسې خبرپاڼې ويشلي دي چې پکښې په عربي ژبه خلکو ته خبرداری ورکول شوی چې د غزې شمال «خطرناکه جنگي سيمه» ده. بعضي هغه کورنۍ چې د اسرائيلي عسکرو د وتلو وروسته په نژدې وختونو کې بيت حانون او جبليه ته راستنې شوي وې، د نښتو د بيا پېلېدو له بيرې يې بېرته د يادو سيمو په پرېښودلو پېل کړی دی.
انځور: -/AFP/Getty Images بېځايه شوي خلک له مياشتو راهيسې د غزې په سويل کې د کږديو په کمپونو، ښوونځيواو يا د خپلوانو په کورونو کې ژوند کوي. د شمال پر لور په حرکت کې يوې مېرمنې ام نضال ختاب وويل: «موږ خپل کورونه غواړو. موږ خپل ژوند غواړو. موږ په هر صورت بېرته ستنيږو که معاهده کيږي که نه.»
انځور: Yasser Qudihe/Middle East Images/IMAGO رنج، لوږه او ناکافي مرستې په غزه کې بشري وضعيت فاجعه وي دی. تقريبا يو مليون انسانان د جگړې د شپږمياشتني جريان له کبله له لوږي کړيږي. لږ هيلې شته چې د هوا له لارې راغورځول کېدونکو مرستندويه توکو او په شمال کې د اسرائيل لخوا د مرستندويه توکو لپاره د لارو په پرانستل کېدو به د خلکو په کړاو کې لږ کمښت راشي. خو ملگري ملتونه وايي چې د مرستو زياته برخه خلکو ته نه رسيږي.
انځور: Mahmoud Issa/dpa/picture alliance شمال ته سفر خطرناک دی. عيني شاهدانو راپور ورکړی چې و شمالي سيمو ته د لارو کنټرول کوونکې اسرائيلۍ پوستې سره ډزې شوي دي. د غزې په مرکز کې د العوده په نوم روغتون د پنځو کسانو د مړيني او د ۵۴ نورو د ژوبل کېدلو راپور ورکړی دی. د اسرائيل پوځ تر اوسه په دې هکله تبصره نه ده کړې.
انځور: Ramadan Abed /REUTERS يو هلک د غزې شمال ته د خپل سفر پر لاره د يوې پيشي ساتنه کوي. په غزه کې د حماس د روغتيا وزارت په حواله د غزې په جگړه کې تر اوسه تر ۳۴ زرو څخه زيات ملکيان وژل شوي چې ورڅخه لږ تر لږه ۱۳ زره يې ماشومان دي. تقريبا ۱،۸ مليون انسانان بېځايه شوي دي. په دغه سيمه کې د يو لوی بشري ناورين گواښ شته او لږ تر لږه د دغې سيمي بعضې برخې د لوږې سره مخامخ دي. اور بند لا تر اوسه نه تر سترگو کيږي.
انځور: Ramadan Abed/REUTERS
نوموړي زیاته کړه چې حماس همدارنګه د شپږ اونیز اوبند موافقې ته چې د روان کال د جنورۍ له ۱۹ نیټې څخه عملي شوی او همدارنګه له فلسطیني بندیانو سره د یرغمل شوو تبادلې ته ژمن دی.
د حماس ډله د امريکا او آلمان په ګډون د يو شمير هېوادونو له لوري د ترهګریز سازمان په توګه درجه بندي شوې ده.
د حماس ویاند اسرائیل د غزې شمال ته د بې ځایه شوو په بیرته ستنیدو کې ځنډ راوستلو، د دې سیمې په مختلفو برخو کې په ډزو کولو او د بشري مرستو داخلیدو بهیر په مخنیوي تورن کړ او ویې ویل چې دغه اقدامات د یرغمل شوو د خوشې کولو په بهیر کې د ځنډ راوستلو سبب شوی دی.
اسرائیل په وار وار دغه تورونه رد کړي دي. د اسرائیل دولتي ویاند داوید منسر، د بشري مرستو د داخلیدو د مخنوي ادعا رد کړه.
د اسرائیل د دفاع وزیر یسرائیل کاتس هم د حماس پریکړه: «د اوربند او یرغمل شوو د خوشې کولو موافقې جدي سرغړونه» وبلله او ویې ویل «ما د اسرائیل پوځ ته امر کړی دی چې په غزې کې د هرې احتمالي سناریو له پاره د لوړې کچې د تیارسۍ په حال کې اوسي او له غزې تړانګې سره د سرحدي ښارګوټو ساتنه وکړي.»
حماس د جنورۍ په ۱۹ د غزې په جګړه کې د اوربند له پيلیدو راهیسې تر اوسه پورې په پنځو پړاونو کې په مجموع کې له ۳۳ څخه ۱۶ اسرائیلي یرغمل شوي خوشې کړي دي. ټاکل شوې وه چې دغه يرغمل شوي کسان، د دری مرحله یې موافقې په لومړي پړاو کې خوشې شي.
سربیره پر دې حماس ۵ تایلنډي یرغمل شوي هم خوشې کړي دي، خو دغه اقدام له اسرائیل سره د موافقې برخه نه وه.
د دې په مقابل کې اسرائیل بیا تر اوسه پورې په مجموع کې له ۱۹۰۴ فلسطیني بندیانو څخه چې ټاکل شوې وه خوشې شي، ۵۸۳ تنه بندیان خوشې کړي دي.
This browser does not support the video element.
