ترکیې ولي د امريکا د افغانانو د منلو پر پروګرام انتقاد کړی؟
۱۴۰۰ مرداد ۱۳, چهارشنبه
ترکیې د امریکا له خوا د افغان محلي کارکوونکو د منلو پر پروګرام باندي انتقاد کړی او په عین حال کي یې پخپل هیواد کي د مهاجرت د یوه بحران څخه خبرداری ورکړی دی.
اعلان
د دغه انتقاد دلیل د امریکا د حکومت هغه اعلان دی، چي پر اساس به یې دغه هېواد هغه په زرونو نور افغانان ومني چي د تقریبأ شل کلن جنګ پر مهال یې د امریکا متحده ایالاتو او یا د امریکايي تأسیساتو د پاره کار کړی وي.
تر ټولو دمخه پردې باندي انتقاد سوی دی، چي د دې پروګرام په جریان کي افغانان باید اول د یوه کال دپاره پخپل مصرف سره د هیواد څخه ووزي او په یو دریم هیواد کي ژوند وکړي، تر څو په دغه جریان کي یې امریکا ته د مهاجرت پرغوښتنه باندي غور وسي.
د ترکیې خارجه وزارت پرون، سه شنبه (د اګست دریمه نيټه) ویلي، چي دا به په ترکیه کي د یوه نوي « لوی مهاجرت د بحران» سبب وګرزي او د مهاجرت پر لارو د افغانانو عذاب او کړاو به نور هم ډیر سي.
انقرې اعلان کړی دی، چي ترکیه دا امکانات نه لري چي «د یوه دریم هیواد په نامه د مهاجرت پر یوه نوي بحران باندي غلبه حاصله کړي.» ځکه د امریکا متحده ایالاتو دغه تصمیم غیر مسؤلانه بولي.
په ترکیه کي همداوس ۳،۶ ملیونه سوريايي مهاجرین ژوند کوي. د اټکلونو پر اساس پردې سربیره هلته تر نیم ملیون پوري افغان او د نورو هیوادونو مهاجرین هم ژوند کوي.
د ناظرینو په حواله د ایران له لاري هره ورځ په سلهاوو مهاجرین ترکیې ته وراوړي، چي اکثریت یې د افغانستان ، پاکستان او ایران دي. خو د بشر د حقوقو د مدافع وکیل، محموت کاخان د اټکلونو پر اساس ترکیې ته د افغان مهاجرو د راتګ یو نوی بهیر نه تر سترګو کیږي.
کاخان چي د وان په سرحدي ولایت کي د مهاجرینو د حقوقو له پاره مبارزه کوي، آلماني خبري آژانس »ډي پي ای« ته ویلي چي معمولأ په دوبي کي ډیر افغانان دغه هیواد ته راځي. ځکه نو باید په مني کي د افغانستان څخه د خارجي قواوو تر وتلو وروسته وضعیت مشاهده سي. د هغه په خبره د اکثریت افغانانو دپاره ترکیه فقط یو ترانزیت هیواد دی او اصلي هدف یې غربي اروپا ته تګ دی.
باید وویل سي، چي د ترکیې د لاري د مهاجرینو د تیریدو لار خطرناکه هم ده. اکثرأ هغوی د قاچاقبرانو پواسطه د سرحدي ښار وان څخه نورو لویو ښارونو لکه استانبول ته انتقالیږي، چي په جریان کي یې په تکرار سره د ناوړه پېښو ښکار کيږي.
انځورونه: ترکيه ایران سره پر پوله کانکريټي دیوال رغوي
د ترکيې حکومت اوسمهال ایران سره پر ګډه پوله د ۶۳ کیلومتره اوږد یو کانکريټي دیوال په رغولو بوخت دی. د دغه دیوال د رغولو هدف امنيتي مسائیل ښودل شوي. دلته يې انځورونه وګورئ!
انځور: Mesut Varol/AA/picture alliance
۶۳ کیلومتره اوږد سرحدي دیوال
ترکیه دغه کانکريټي دیوال په ختيځ ایالت وان او ایران سره د ګډې پولې په اوږدو کې د امنيتي دلایلو پر اساس جوړوي.
انځور: Mesut Varol/AA/picture alliance
سرحدي دیوال د ۳ مترو په لوړوالي
دغه دیوال چې زیرک برجونه هم لري، اوس مهال يې د رغولو چارې ایران سره په پوله په چالدرن وان ایالت کې ادامه لري. د دغه دیوال لوړوالی ۳ متره دی. دغه هر کانکړيټي بلاک ۲ متره او ۸۰ سانتي لوړوالی او ۷ ټنه وزن لري.
انځور: Mesut Varol/AA/picture alliance
د څار ځیرک برجونه
ترکي چارواکو ويلي دي چې تر اوسه يې د وان ایالت په سرحدي سیمو کې ۷۶ ځیرک برجونه جوړ کړي دي. ترکېې دغه راز د ۱۱۰ کيلومترو په اوږدو خندق هم وښکلی دی.
انځور: Mesut Varol/AA/picture alliance
د قاچاق او غیرقانوني مهاجرتونو مخنیوی
د ترکيې حکومت ويلي دي چې دغه دیوال له تروريزم سره د مبارزې، د مالونو د قاچاق او د غیرقانوني مهاجرتونو د مخنیوي له پاره جوړوي تر څو په سرحدي سیمو کې يې خوندي امنيت وي.
انځور: Mesut Varol/AA/picture alliance
«تروریزم سره مبارزه»
د دغه دیوال د رغولو یو هدف تروریزم سره مبارزه ښودل شوې ده. ترکي رسنیو ويلي دي چې د کردستان د کارګر ګوند یا پې کې کې څه باندې زر ځواکونه ایران سره پر پوله فعالیت کوي.
انځور: Mesut Varol/AA/picture alliance
«غیرقانوني مهاجرتونو سره مبارزه»
دغه کانکريټي دیوال د رغولو یو بل هدف «غیرقانونی مهاجرتونو سره مبارزه» ښودل شوې ده. د ترکيې او ایران تر منځ سرحد د غیرقانوني مهاجرتونو لپاره یو ښه انتخاب دی. افغانان، ایرانيان او پاکستانيان له همدې لارې ترکيې ته ځانونه رسوي.
انځور: Mesut Varol/AA/picture alliance
«قاچاق پر وړاندې مبارزه»
ترکيه وايي د دغه دیوال څخه د رغولو بل هدف د قاچاقي مالونو مخنیوی دی چې ایران يې هرکلی کړی دی. د ایران خارجه وزارت ويلي دي چې د دوه میلیارډ ډالرو په ارزښت قاچاقي مواد له ترکيې څخه ایران ته واردیږي چې د دغه دیوال په جوړیدو سره به يې مخه ونیول شي.
انځور: Mesut Varol/AA/picture alliance
د مهاجرینو له پاره لا ډیرې ستونزې
د ترکي رسنیو په حواله، د وروستیو اوونيو په جریان کې د ورځې لږ تر لږه ۵۰۰ افغان مهاجر له دغه سرحده ترکې ته مهاجر شوي دي.
انځور: Mesut Varol/AA/picture alliance
«لا خوندي سرحدات»
د ترکيې د چالدرن ایالت قوماندان یوسف دورانی دنچ د انادولو خبري آژانس ته ويلی دي: «د ترکیې امنيتي ځواکونه په سرحد کې د امنیت د تامین له پاره فداکارانه هڅې کوي. د دغه دیوال په جوړیدو سره به د ایران او ترکيې ترمنځ سرحدي سیمه لا امن شي.»
انځور: Mesut Varol/AA/picture alliance
ترکیه او سرحدي دیوالونه يې
دا د چین او له مکسیکو سره د امریکا تر سرحدي دیوال وروسته، د نړۍ دریم اوږد دیوال دی.